جشنواره سالانه فیلم کن معتبرترین جشنواره فیلم اروپا و یکی از معتبرترین جشنواره‌ها در سطح جهان است. بسیاری از منتقدان جشنواره کن را به لحاظ محتوایی حتی از اسکار هم برتر می‌دانند و برخی هم کن را پس از اسکار مهم‌ترین جشنواره فیلم جهان می‌نامند.
در کن معمولا فیلم‌هایی به عرصه رقابت قدم می‌گذارند که در اسکار حضور نداشته‌اند. در جشنواره کن، بیشتر بر ارزش هنری فیلم تاکید می‌شود، در حالی که اسکار جنبه تجاری فیلم‌ها را هم در نظر دارد. به همین دلیل فیلم‌های افغانستان چه آن‌ها که فیلمسازان افغان ساخته‌اند، چه آثار فیلمسازان خارجی در مورد افغانستان، توانسته‌اند به جشنواره کن راه یابند.
نخستین فیلم سینمایی افغانستان که به جشنواره کن رفت و اتفاقا جایزه‌ای هم برد، فیلم «اسامه» ساخته صدیق برمک بود. این فیلم در سال ۲۰۰۳ جایزه دوربین طلایی جشنواره کن را برنده شد و یک سال بعد بهترین فیلم خارجی جشنواره گلدن‌گلوب لقب گرفت. داستان فیلم در مورد دختربچه‌ای است که در زمان طالبان مجبور می‌شود برای حضور در اجتماع، لباس پسرانه به تن کند. البته پیش از «اسامه»، «سفر قندهار» ساخته محسن مخملباف، فیلمساز ایرانی، هم سال ۲۰۰۱ در کن به نمایش در آمده بود.
پس از آن بود که فیلم‌های افغانستان یکی پس از دیگری روانه کن شدند اما تعدادی کمی از آن‌ها توانستند جوایز معتبری به دست آوردند. در سال ۲۰۱۶، فیلم «گرگ و میش» ساخته شهربانو سادات یکی از جوایز جانبی جشنواره کن را برنده شد. این فیلم که ماجرای هفت سال زندگی کارگردان در استان بامیان را به تصویر می‌کشد، در کنار فیلم‌هایی از کارگردانان مطرح سینمای جهان مانند پل شریدر، آلخاندرو خودوروفسکی و مارکو بلوچیو در بخش «دو هفته کارگردانان» به نمایش درآمد و جایزه هنر و سینما را به دست آورد. شهربانو سادات در سال ۲۰۱۹ هم با فیلم «پرورشگاه» به کن راه یافت که این فیلم نیز تحسین منتقدان سینما را به همراه داشت.
در کنار فیلم‌های ساخت فیلمسازان افغان، آثار فیلمسازان خارجی با موضوع مسائل افغانستان نیز به جشنواره کن راه یافته‌اند. مهم‌ترین این فیلم‌ها «سفر قندهار» است که داستان زن جوانی را روایت می‌کند که برای پیدا کردن خواهرش از کانادا به افغانستان می‌آید. اکثریت هنرپیشه‌های این فیلم افغان‌اند. این فیلم علاوه بر حضور در کن، جوایز زیادی هم از سایر جشنواره‌های فیلم جهان برنده شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
یکی از فیلم‌های دیگری که با موضوع مسائل افغانستان در کن حضور یافت، فیلم ناتینگ‌وود (NOTHINGWOOD) ساخته سونیا کرونلند، روزنامه‌نگار و مستندساز فرانسوی، بود. این فیلم مستند در هفتادمین جشنواره کن و در بخش «دو هفته کارگردانان» به نمایش در آمد و با تحسین منتقدان مواجه شد. مستند ناتینگ‌وود در مورد سلیم شاهین، هنرپیشه و فیلمساز افغان، است که بیش از ۱۱۰ فیلم در افغانستان ساخته است. سلیم شاهین که سواد خواندن و نوشتن ندارد، بدون سناریو فیلم می‌سازد و در مستند ناتینگ‌وود روند فیلمسازی او معرفی شده است.
پس از ناتینگ‌وود، فیلم‌های مستند ساخته فیلمسازان افغان یا کارگردان‌های خارجی با موضوع افغانستان هم راه خود را به سوی کن باز کردند. فیلم «کوچه پرندگان» ساخته حزب‌الله سلطانی نخستین مستند ساخته یک فیلمساز افغان بود که به کن راه یافت. این فیلم در مورد یک کوچه در منطقه شهر کهنه کابل است که به «کوچه کاه‌فروشی مشهور» است. این کوچه محل خریدوفروش پرندگان و همچنان میدان به جنگ هم انداختن پرندگانی مانند کبک و خروس و بلدرچین است.
مستند «هزاران دختر مثل من» ساخته صحرا مانی هم در سال ۲۰۱۹ به جشنواره کن راه یافت. این مستند زندگی دردناک دختری را روایت می‌کرد که پدرش بارها به او تجاوز کرده بود. او خواهان اجرای عدالت است اما دادگاه‌های افغانستان که به شیوه مردسالارانه اداره می‌شوند، به پرونده او اعتنایی نمی‌کنند و او مجبور می‌شود به سراغ رسانه‌ها برود.
آخرین مستند راه‌یافته به جشنواره کن، «نان و گل‌های سرخ» اثر دیگری از صحرا مانی است که تهیه‌کننده آن جنیفر لارنس، هنرپیشه مشهور هالیوود، است. این فیلم در حال حاضر در هفتادوششمین جشنواره فیلم کن در حال اکران است و برای جایزه بهترین فیلم مستند نامزد شده است.
در ۲۰ سال گذشته، افغانستان سوژه فیلم‌های متعددی در سطح جهان بوده است. برخی از این فیلم‌ها تجاری‌اند و اتفاقا در گیشه فروش خوبی هم داشته‌اند اما آن دسته از فیلم‌هایی که به روزگار افغان‌ها، وضعیت سیاسی این کشور و مهم‌تر از همه تروریسم برآمده از دیدگاه افراطی طالبان می‌پردازند، بیشتر در جشنواره‌ها موردتوجه قرار می‌گیرند.
در این ۲۰ سال، ۱۳ فیلم از افغانستان به جشنواره کن راه یافته‌اند.
