پژوهشگران اسرائیلی برای کاهش علائم اوتیسم راه تازه‌ای یافته‌اند. بنا بر اعلام محققان دانشگاه عبری اورشلیم، این دانشمندان برای نخستین بار به منظور کاهش رفتارهای ناشی از اوتیسم در افراد دارای این وضعیت، روشی بالقوه کشف کرده‌اند.

هیثم امل و تیم تحقیقاتی‌ او در دانشکده داروسازی این دانشگاه، بین میزان مونوکسید نیتروژن (اکسید نیتریک) در مغز و اوتیسم ارتباط مستقیم یافته‌اند. بر این اساس، مونوکسید نیتروژن با تغییر دادن عملکرد و ساختار نورون‌ها،  به بروز رفتارهای اوتیسمی منجر می‌شود.

نتایج این مطالعه که روی موش‌ها انجام و روز دوشنبه در مجله ادونسد ساینس منتشر شد، نشان می‌دهد که با افزایش سطح مونوکسید نیتروژن در مغز موش‌ها، علائم اوتیسم در آن‌ها افزایش می‌یابد. بر همین اساس، با کاهش سطح مونوکسید نیتروژن در مغز موش‌ها، شاخص‌ها و رفتارهای اوتیسمی در آن‌ها به شیوه‌ای کنترل‌شده و پیشگیرانه کاهش می‌یابد.

اختلالات طیف اوتیسم (درخودماندگی) یک وضعیت نامتعارف عصبی تکوینی است که تعاملات اجتماعی، ارتباطات کلامی و غیرکلامی فرد را با مشکلاتی اغلب جدی روبرو می‌کند. علاوه بر این، اوتیسم می‌تواند در افراد مبتلا به آن، رفتارهای تکراری و علایق محدود ایجاد کند. واکنش‌های غیرمعمول به محرک حسی و تاکید فرد بر حفظ ثبات و روال‌هایی خاص در زندگی نیز از نشانه‌های شایع این وضعیت‌اند.

البته علائم اوتیسم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. از این‌رو هر فرد ممکن است تنها برخی از ویژگی‌های مرتبط با آن را داشته باشد و این علائم در هر فرد احتمالا به درجه‌ و میزان متفاوتی بروز کنند.

کشف ارتباط مستقیم بین سطح مونوکسید نیتروژن در مغز و بروز علائم اوتیسم پیشرفتی مهم در تحقیقات پزشکی مرتبط با اوتیسم محسوب می‌شود. با این کشف امیدها برای بهبود وضعیت‌ اغلب چالش‌برانگیز مبتلایان به اوتیسم افزایش یافته است.

در مورد آمار مبتلایان به اوتیسم گزارش‌های ضدونقیضی منتشر شده است. شبکه نظارت بر اوتیسم در گزارشی که چهارم آوریل ۲۰۲۳ به‌روزرسانی کرد، تخمین زد که از هر ۳۶ کودک، یک نفر مبتلا به اوتیسم است. در همین حال سازمان بهداشت جهانی در گزارش اواخر ماه مارس ۲۰۲۳ خود اعلام کرده که از هر ۱۰۰ کودک یک نفر دارای علائم اوتیسم است.

به گفته امل، این تحقیق نشان می‌دهد که با کنترل تولید مونوکسید نیتروژن در مغز حیوانات آزمایشگاهی، آن‌ها بیشتر به اجتماعی ‌شدن روی می‌آورند و رفتارهای اوتیسمی در آن‌ها کمتر بروز می‌کند. بر اساس یافته‌های این مطالعه، با کم شدن سطح مونوکسید نیتروژن در موش‌های تحت آزمایش، آن‌ها اضطراب کمتری داشتند و به اشیا‌ی تازه پیرامونشان توجه نشان می‌دادند.

در مجموع، کاهش سطح مونوکسید نیتروژن در حیوانات آزمایشگاهی موجب شد علائم عصبی مرتبط با اوتیسم در آن‌ها کمتر بروز کند.

امل و همکارانش در دانشگاه عبری اورشلیم امیدوارند که با این یافته، بتوانند هرچه زودتر تولید دارو برای درمان میلیون‌ها کودک و بزرگسال مبتلا به اوتیسم در سراسر جهان را آغاز کنند.

این کشف همچنین می‌تواند سرآغازی برای تحقیقات بیشتر در زمینه رابطه مونوکسید نیتروژن و سایر بیماری‌های مغز و اعصاب نظیر آلزایمر یا بیماری‌های اعصاب و روان مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی باشد.