آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا، با حضور در نشست خبری مشترکی با شاهزاده فیصل بن‌فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، به بیان نکاتی در مورد مجموعه‌ای از بحران‌ها و موضوعات راهبردی منطقه خاورمیانه پرداخت: از ضرورت مقابله با رفتارهای بی‌ثبات‌کننده جمهوری اسلامی ایران در منطقه تا تهدیدهای ناشی از حضور گروه‌ها و سازمان‌های تروریستی، به‌ویژه گروه تروریستی داعش در خاورمیانه و از عادی‌سازی روابط میان تل‌آویو و ریاض تا همکاری‌های اقتصادی عربستان سعودی با جمهوری خلق چین.

وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا در بخشی از نشست خبری روز پنجشنبه، ۸ ژوئن ۲۰۲۳، تاکید کرد نظام جمهوری اسلامی ایران در جهت بی‌ثبات کردن منطقه خاورمیانه تلاش می‌کند. او در ادامه این بخش از اظهارات خود گفت دولت فدرال آمریکا، به‌منظور مقابله با رفتارهای بی‌ثبات‌کننده تهران، در حال رایزنی و هماهنگی با کشورهای منطقه خاورمیانه است. 

بلینکن در فرازی دیگر از اظهارات خود بر نقش عربستان سعودی در مقابله با گروه تروریستی داعش تاکید کرد و گفت اگرچه ائتلاف بین‌المللی علیه داعش موفق شد خسارت‌های سنگینی به این گروه تروریستی اسلامگرا وارد آورد، اما داعش همچنان سازمانی خطرناک است.

بر اساس اخبار و گزارش‌های منتشر شده، ادعای وزیر امور خارجه آمریکا در رابطه با خطرات داعش، واقعی به‌نظر می‌رسد. به‌عنوان مثال روزنامه وال‌استریت ژورنال با انتشار گزارشی در روز پنجشنبه نوشت، آمارهای موجود نشان می‌دهد داعش موفق شده است تا به‌واسطه عملیات‌های تروریستی‌‌اش در سال ۲۰۲۲ جان بیش از ۱۰۰ تن را در کشورهای واقع در خاورمیانه و آفریقا بگیرد. 

به‌گزارش این روزنامه آمریکایی، داعش همچنین در پی آن است تا با تبلیغات عقیدتی و سیاسی، شمار پیروان و هوادارانش را افزایش دهد و قلمروهای تازه‌ای را تحت سلطه خود درآورد. 

از این‌رو شاهزاده فیصل بن‌فرحان نیز در سخنان روز پنجشنبه خود بار دیگر خطر داعش را برجسته کرد و گفت تداوم فعالیت‌های این گروهِ تروریستی نه‌تنها کشورهای حوزه خلیج فارس و منطقه خاورمیانه بلکه تمام جهان را تهدید می‌کند. وزیر امور خارجه عربستان سعودی پس از طرح این موضوع به نقش دولت متبوعش در مقابله با تامین منابع مالی داعش پرداخت؛ نکته‌ای که همتای آمریکایی او نیز به آن اشاره کرد و از اقدامات مثبت دولت پادشاهی عربستان سعودی در این زمینه قدردانی به‌عمل آورد. 

عادی‌سازی روابط تل‌آویو و ریاض

شاهزاده فیصل بن‌فرحان در فراز دیگری از اظهارات روز پنجشنبهٔ خود به موضوع عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و عربستان سعودی نیز اشاره کرد و گفت اگرچه عادی‌سازی روابط میان تل‌آویو و ریاض به‌نفع منطقه خاورمیانه است اما پیش از هر چیز باید به موضوع فلسطین رسیدگی شود. 

مقام‌های عربستان سعودی، از جمله ولیعهد این کشور، بارها تاکید کرده‌اند اصلی‌ترین پیش‌شرط عادی‌سازی روابط این کشور با اسرائیل حل‌وفصل موضوع فلسطین و بازگشت اسرائیل به مرزهای پیش از جنگ شش روزه ۱۹۶۷ است. 

با این‌حال وزیر امور خارجه عربستان سعودی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا ریاض از واشینگتن خواسته است تا در ازای عادی‌سازی روابطش با اسرائیل این کشور را در توسعه برنامه صلح‌آمیز اتمی‌اش یاری کند یا خیر؟ گفت تلاش‌های ریاض در راستای توسعه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای موضوعی پنهان نیست و در این مسیر به همکاری‌های ایالات متحده آمریکا نیاز دارد اما عادی‌سازی روابط با اسرائیل بیش از هر چیز به سرنوشت «صلح با فلسطینی‌ها» بستگی دارد. 

آنتونی بلینکن نیز در ادامه پرسش‌های مربوط به عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی، گفت ایالات متحده آمریکا عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل، آن هم در چارچوب توافق موسوم به «پیمان ابراهیم» را همچنان جزو اولویت‌های اصلی خود به‌حساب می‌آورد.

شاهزاده فیصل بن فرحان: امیدواریم افغانستان دوباره مخفی‌گاه گروه‌های تروریستی نشود

شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی ضمن تاکید بر اهمیت و ضرورت امنیت و ثبات افغانستان برای پادشاهی سعودی، تروریسم در تمامی اشکال و مظاهر آن را محکوم کرد. شاهزاده فیصل بن فرحان گفت که تهدید داعش خطری برای تمام جهان است و گفت: «امیدواریم که افغانستان بار دیگر به مخفی‌گاهی برای گروه‌های تروریستی تبدیل نشود.»

ریاض و واشنگتن برای حل بحران سودان همکاری می‌کنند

شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی گفت که ریاض و واشنگتن درباره حل بحران سودان همکاری و هماهنگی کامل دارند. شاهزاده فیصل بن فرحان گفت که طرف‌های درگیری در سودان باید از تخریب بیشتر کشورشان پرهیز کنند و افزود: «مایلیم که از طریق گفت‌وگو به وضعیت سودان رسیدگی کنیم.»

وزیر خارجه عربستان سعودی: چین شریک مهم ما است

موضوع روابط عربستان سعودی و جمهوری خلق چین نیز در زمره موضوعاتی بود که در نشست مطبوعاتی روز پنجشنبه آنتونی بلینکن و شاهزاده فیصل بن‌فرحان مطرح شد. 

از این‌رو وزیر امور خارجه عربستان سعودی در ارتباط با این موضوع راهبردی، گفت:«چین یک شریک مهم برای پادشاهی عربستان سعودی و اکثر کشورهای منطقه است.» او همچنین ضمن اشاره به قدرت اقتصادی رو به رشد پکن تاکید کرد همکاری‌های اقتصادی عربستان سعودی و جمهوری خلق چین «مزایای قابل توجهی» برای این کشور در بر داشته و با توجه به «تاثیر اقتصادی چین بر منطقه خاورمیانه»، این دست همکاری‌ها در ماه‌ها و سال‌های آینده نیز با رشد چشمگیری همراه خواهد بود.

وزیر امور خارجه عربستان سعودی در حالی از روابط اقتصادی کشور متبوعش با چین دفاع می‌کند که واشینگتن و پکن یکی از پرتنش‌ترین دوران روابط دیپلماتیک خود را پشت سر می‌گذارند و پس از کشف بالن جاسوسی چین در خاک آمریکا، که فوریه سال جاری میلادی به‌وقوع پیوست، آنتونی بلینکن سفر خود به چین را به نشان اعتراض لغو کرد؛ هرچند خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی در روز سه‌شنبه از احتمال سفر قریب‌الوقوع وزیر خارجه دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، به پکن در هفته‌های آتی خبر داد. 

با تمامی این اوصاف شاهزاده فیصل بن‌فرحان تاکید کرد روابط حسنه پکن و ریاض تهدیدی برای روابط میان عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا محسوب نمی‌شود و روابط این کشور با واشینگتن، به‌ویژه در زمینه‌های دفاعی، «محکم و قوی» باقی خواهد ماند.

به این ترتیب آنتونی بلینکن نیز بخشی از اظهارات خود را به همین مهم اختصاص داد و به‌صراحت اعلام کرد دولت ایالات متحده آمریکا از هیچ کشوری نمی‌خواهد که بین همکاری با واشینگتن یا پکن یکی را انتخاب کند. به‌گفته وزیر خارجه دولت بایدن، آمریکا پیش از هر چیز در پی آن است تا دستاوردهای مثبت همکاری با ایالات متحده آمریکا را برای متحدان خود و کشورهای دیگر روشن کند. 

با تمامی این اوصاف سفر آنتونی بلینکن به عربستان سعودی پس از آن صورت می‌گیرد که جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، به این کشور سفر کرد تا در راستای بهبود روابط ریاض و واشینگتن بکوشد؛ روابطی که اگرچه سابقه‌ای طولانی دارد اما پس از به‌قدرت رسیدن دموکرات‌ها در کاخ سفید با فرازونشیب‌های متعددی روبرو بود. 

از این منظر برخی ناظران بر این باورند که سفر وزیر امور خارجه آمریکا نشان‌دهنده تلاش مضاعف ایالات متحده به‌منظور جلب حمایت عربستان سعودی در بحران‌های بین‌المللی موجود، از جمله جنگ اوکراین، تنش‌های موجود با چین و بحران‌های بازار نفت و انرژی، محسوب می‌شود.