هلند و بلژیک به تیم تحقیقاتی مشترک بین‌المللی پیوستند که درباره جنایت‌های اعضای خارجی داعش علیه ایزدیان در سوریه و عراق تحقیق می‌کند.

فرانسه و سوئد در اکتبر ۲۰۲۱ بر سر ایجاد یک تیم تحقیقاتی مشترک بین‌المللی توافق کردند. هدف این تیم تحقیقاتی، شناسایی و محاکمه افراط‌گرایان خارجی است که در جریان درگیری‌های مسلحانه داعش در سوریه و عراق، ایزدیان را هدف قرار داده بودند.

این تیم تحقیقاتی، حمایت و پشتیبانی «یوروجاست» را با خود دارد؛ از نهادهای اتحادیه اروپا که در لاهه مستقر است و در زمینه کیفری با نهادهای مختلف دولتی همکاری دارد.  

این تیم تحقیقاتی مشترک بین‌المللی، بخشی از یک اقدام بین‌المللی گسترده‌تر برای اجرای عدالت در زمینه جنایت‌هایی است که به صورت ویژه، ایزدیان هدف آن بودند.

پیروان آیین ایزدی که برگرفته از برخی ادیان خاورمیانه است، بیش از باورمندان به سایر ادیان و مذاهب، مغضوب شبه‌نظامیان «خلافت اسلامی عراق و شام»، موسوم به داعش، بوده‌اند. داعش، ایزدیان را «بدعت‌گذار» و در نتیجه «کافر» می‌دانست و از این‌رو، هر ظلمی را در حق‌ آنان روا می‌دانست.

پیشینه‌ خشونت‌ها علیه ایزدیان به زمانی دور بازمی‌گردد؛ دوره‌ای که این اقلیت مذهبی به‌ اشتباه «شیطان‌پرست» خوانده شدند و این تفسیر سراسر نادرست، در طول تاریخ تکرار شد و پروبال گرفت.

نیروهای داعش، سوم اوت ۲۰۱۴ به قلب جامعه ایزدی در دامنه کوه سنجار حمله کردند. در این حمله داعش صدها ایزدی را کشت و بیش از ۶۴۰۰ نفر را ربود که بیش از نیمی از آن‌ها زن و دختر بودند. بیشتر مردان بالغ اسیرشده، کشته شدند، و زنان و دختران هم به کالایی برای خشونت، تجاوز و بردگی جنسی تبدیل شدند.

سازمان ملل متحد در ۲۰۱۶، این فاجعه انسانی را در حکم «نسل‌کشی» به رسمیت شناخت و نادیا مراد، دختر ایزدی و برنده نوبل صلح را که خود و خانواده‌اش قربانی خشونت‌های داعش بودند، به مسند سفیر حسن‌نیت برای «حفظ کرامت بازماندگان تجارت انسان» برگزید.

نادیا، به گفته خودش، پیش از آنکه موفق شود از دست داعش بگریزد، بارها خرید‌وفروش شده بود. او پیش‌تر از شورای امنیت سازمان ملل خواسته بود که نسل‌کشی ایزدیان به دادگاه بین‌المللی جرائم جنگی ارجاع داده شود.

تیم تحقیقاتی سازمان ملل که ۲۰۱۷ و با هدف ثبت شواهد و جرائم و جنایت‌های جنگی در عراق و سوریه تشکیل شد، چهار سال بعد، یعنی در ۲۰۲۱، با استناد به شواهد قانع‌کننده‌ای، دریافت که جنایت‌هایی که داعش علیه اقلیت دینی ایزدی مرتکب شده‌، مصداق نسل‌کشی است.

تعقیب ستیزه‌جویان خارجی داعش به دلیل جنایت‌ها علیه ایزدیان، در سراسر اروپا همچنان در جریان است.

دادگاه ایالتی در شهر کوبلنتس در غرب آلمان، هفته گذشته یک زن ۳۷ ساله را به اتهام جنایت علیه بشریت، عضویت در یک سازمان تروریستی خارجی و کمک به نسل‌کشی، به ۹ سال و سه ماه حبس محکوم کرد. این زن در زمان حضورش در گروه داعش در عراق و سوریه، یک زن ایزدی را به بردگی گرفته بود.

مقام‌های هلندی نیز در فوریه سال جاری میلادی اعلام کردند زنی را که از هلند برای پیوستن به داعش سفر کرده بود، به اتهام برده‌داری و جنایت علیه بشریت، تحت پیگرد قرار داده‌اند. گفته می‌شود که این زن در ۲۰۱۵، زمانی که در سوریه بود، یک زن ایزدی را به بردگی گرفته است. این پرونده، نخستین محاکمه یک عضو هلندی‌تبار داعش به اهام جنایت علیه یک قربانی ایزدی محسوب می‌شود.

پارلمان اقلیم خودمختار کردستان عراق در ۲۰۱۹، پنجمین سال حمله داعش به ارتفاعات سنجار، سوم اوت را روز «نسل‌کشی» اقلیت‌های مذهبی، از جمله ایزدیان، نامید.