با ادامه مناقشه‌ها بر سر یک میدان گازی در خلیج فارس، امیرنشین کویت دوشنبه، سوم ژوئیه (۱۲ تیر)، دولت جمهوری اسلامی ایران را به گفت‌وگو درباره «مرزهای دریایی» دعوت کرد.

سال گذشته ایران، کویت و عربستان سعودی بر سر توسعه مشترک میدان گازی آرش به توافق‌هایی دست یافتند، اما کویت همچنان می‌گوید که حقوق انحصاری استخراج گاز در این حوزه دریایی را در اختیار دارد. میدان گازی آرش از سال‌ها پیش محل مناقشه بین ایران و کویت بوده است.

وزارت خارجه کویت دوشنبه، سوم ژوئیه، بیانیه‌ای در این باره صادر کرد و بار دیگر مدعی شد که فقط «کویت و عربستان سعودی حقوق انحصاری ثروت طبیعی میدان گازی الدوره (آرش)» را در اختیار دارند. در همین راستا، امیرنشین کویت از تهران خواست که درباره تعیین مجدد مرزهای دریایی در این منطقه از خلیج فارس، گفت‌وگو کنند. این بیانیه در واکنش به سخنان هفته گذشته محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران صادر شده است. محسن خجسته‌مهر هفته گذشته اعلام کرد که «ایران آمادگی کامل برای آغاز حفاری در میدان مشترک نفتی آرش دارد».

عربستان سعودی سال گذشته میلادی موفق شد برای بهره‌برداری از بخشی از منابع گاز و نفت این میدان با کویت به توافق برسد. براساس این توافق، ریاض می‌تواند روزانه یک میلیارد فوت مکعب (حدود ۳۰۵ میلیون متر مکعب) گاز طبیعی، و بیش از ۸۰ هزار بشکه نفت از این میدان استخراج کند.

حال باید دید که با توجه به بهبود روابط بین ریاض و تهران، وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران چه واکنشی به بیانیه وزارت خارجه کویت خواهد داشت. سالم عبدالله الجابر الصباح، وزیر خارجه کویت، چندی پیش تاکید کرد که مناقشه‌ها بر سر میدان گازی آرش باید به صورت سه‌جانبه بین تهران و ریاض و کویت حل‌و‌فصل شود. رسانه‌های حکومتی در تهران می‌گویند که بهره‌برداری از میدان گازی آرش، از موضوع‌های گفت‌وگو بین مقام‌های ایرانی و سعودی در ماه‌های گذشته بوده است.

مناقشه تاریخی ایران بر سر میدان گازی ایران و کویت

میدان گازی آرش را نخستین بار شرکت ژاپنی «ای‌او‌سی» در دهه ۶۰ میلادی کشف کرد. ذخیره گازی این میدان دست‌کم ۲۰میلیارد فوت مکعب (حدود شش میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب)، و ذخیره نفتی درجای آن هم نزدیک به ۳۱۰ میلیون بشکه برآورد می‌شود.

دو شرکت نفتی «بریتیش پترولیوم» و «‌رویال داچ شل»، یکی از طرف دولت وقت ایران و دیگری از سوی امیرنشین کویت، اجازه بهره‌برداری از این میدان را به دست آوردند. اما کار بهره‌برداری از نفت و گاز این میدان سال‌ها متوقف ماند.  تهران سپس در ۲۰۰۱، در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، تصمیم به حفاری و بهره‌برداری از این میدان گازی گرفت که با اعتراض کویت و شکایت آن به مجامع بین‌المللی روبه‌رو شد و پس از دیدار مقام‌های ایرانی و کویتی در تهران، طرح بهره‌برداری از این میدان گازی بار دیگر متوقف شد.

کویت می‌گوید که ایران برای توسعه میدان گازی آرش، از مرزهای دریایی کویت می‌گذرد. به گفته این امیرنشین، بخشی از برج‌های حفاری میدان گازی آرش در آب‌های کویت قراردارند.

ایران بیش از ۲۰ میدان مشترک نفتی و گازی با کشورهای همسایه در خلیج فارس دارد، اما به دلیل تحریم‌های سال‌های اخیر و نبود فناوری‌های لازم، موفق نشده است همگام با این کشورها، در زمینه استخراج و بهره‌وری از این میدان‌ها به موفقیتی دست یابد.