هم‌زمان با ادعای وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری درباره رشد ۴۰ درصدی ورود گردشگران خارجی به ایران، ابراهیم پورفرج، رئیس هیئت جامعه تورگردانان ایران، گفت که بسیاری از برگزارکنندگان تورهای خارجی ایران را از فهرست مقاصد مسافرتی خود حذف کرده‌اند.

به گفته این فعال گردشگری اگر این رویه طولانی شود، احتمال دارد که پس از مدتی دیگر نامی از ایران در بین مقاصد مسافرتی باقی نماند.

رئیس هیئت جامعه تورگردانان با بیان اینکه برگزارکنندگان تورها برای ورود دوباره گردشگران خارجی به ایران تلاش می‌کنند، آمارهای دولتی درباره سفرهای ورودی خارجی‌ها به ایران را زیر سوال برد و تصریح کرد: «واقعیت این است که تعداد سفر گردشگران خارجی به ایران خیلی کم شده است.»

علی‌اصغر شالبافان، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، روز سه‌شنبه ۲۰ تیرماه، ادعای ورود یک میلیون و ۴۰۰ هزار گردشگر خارجی به ایران در سه ماهه نخست ۱۴۰۲ را مطرح کرده و گفته بود که این آمار نشانگر رشد ۴۰ درصدی ورود گردشگران خارجی به ایران نسبت به بازه زمانی مشابه در سال قبل از آن است.

به‌رغم این ادعا، از سخنان فعالان گردشگری چنین برمی‌آید که آمار مقام‌های دولتی درباره سفرهای ورودی خارجی‌ها به ایران بیشتر مربوط به سفر اتباع کشورهایی مانند عراق است که به قصد زیارت وارد ایران می‌شوند. رئیس هیئت جامعه تورگردانان نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، به این موضوع اشاره کرد و گفت: «البته از کشورهای همسایه به‌ویژه عراق برای زیارت به ایران می‌آیند و ممکن است چند روزی هم به شمال بروند، ولی بحث ما درباره گردشگر است.»

پورفرج ادامه داد: «بحث ما این نیست که آن‌ها به چه منظور و چرا به ایران می‌آیند. موضوع این است که ما باید گردشگرانی را به ایران بیاوریم که در دنیا در حال سفرند و به ایران نمی‌آیند. نباید مبنای کار ما این باشد که مثلا ۱۰۰ هزار نفر از عراق به ایران بیایند و این آمار برای ما کفایت کند و باقی بازارهای گردشگری را تعطیل کنیم.»

او همچنین تایید کرد که تورگردان‌های ایرانی از سال ۱۳۹۸ در شرایط بحرانی به سر می‌برند و بسیاری از آن‌ها پس از چهار سال رکود گردشگری، دیگر توان ادامه دادن ندارند. این فعال گردشگری همچنین هشدار داد در صورت بی‌تفاوتی، ایران از فهرست مقاصد گردشگری حذف می‌شود.

رئیس هیئت جامعه تورگردانان به خیزش سراسری ایرانیان پس از کشته شدن مهسا امینی اشاره کرد و گفت که شرکت‌ها و توراپراتورهای گردشگری درباره سفر به ایران نگرانی‌هایی دارند. به گفته پورفرج، بازگشت ایران به فهرست مقاصد مسافرتی خارجی‌ها تنها در صورتی امکان‌پذیر است که دولت با تورگردانان بیشتر «همکاری» کند.

با وجود اینکه فعالان گردشگری بارها تاکید کرده‌اند که صرف حضور اتباع خارجی در ایران به معنای رونق گردشگری نیست، مقام‌های میراث فرهنگی در دولت ابراهیم رئیسی همچنان از ورود اتباع کشورهایی مانند عراق، چین و روسیه آمار می‌دهند و آن‌ را دستاورد توسعه گردشگری قلمداد می‌کنند.

دولت ابراهیم رئیسی در اقدامی عجیب، ویزای گردشگران کشورهای چین و روسیه را به‌صورت یک‌طرفه لغو کرده و آن‌طور که معاون وزیر میراث فرهنگی می‌گوید، قرار است ویزای گردشگران ۶۰ کشور دیگر نیز به همین ترتیب لغو شود. مقام‌های وزارت میراث فرهنگی مدعی‌اند که این کار را با هدف توسعه گردشگری انجام می‌دهند.

جاذبه‌های گردشگری ایران از نظر تاریخی، فرهنگی و موقعیت جغرافیایی همواره برای گردشگران خارجی ترغیب‌کننده بوده است. در طول سال‌های قبل از انقلاب، بسیاری از گردشگران خارجی در ماه‌های گرم سال به ایران می‌آمدند و در شمال حمام آفتاب می‌گرفتند و هم‌زمان از آثار باستانی و تاریخی شهرهای ایران نیز بازدید می‌کردند؛ اما پس از انقلاب اسلامی و در پی اجرای محدودیت‌های مربوط به نوشیدنی‌های الکلی و حجاب، ورود گردشگران به ایران محدود شد.

پس از آن هم حکومت ایران به دستگیری اتباع کشورهای خارجی با هدف امتیازگیری از کشورهای خارجی به‌خصوص غربی‌ها متوسل شد. در سال‌های اخیر شمار قابل‌توجهی از شهروندان دوتابعیتی و شهروندان کشورهای اروپایی با اتهام‌هایی مانند «جاسوسی» دستگیر و زندانی شدند.

جمهوری اسلامی ایران پس از شروع خیزش سراسری در شهریور ۱۴۰۱، موج تازه‌ای از دستگیری اتباع کشورهای خارجی را آغاز کرد. در پی این اقدام، دولت‌های آلمان، فرانسه، بریتانیا، کانادا، آمریکا، سوئد، بلژیک و شماری دیگر از کشورها به شهروندان خود توصیه کردند از سفر غیرضروری به ایران خودداری کنند. در پی این هشدارها تورها و سفرهای گردشگری به مقصد ایران لغو شدند.

امیرپویان رفیعی شاد، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران بهمن‌ماه گذشته از لغو تورهای گردشگری به مقصد ایران در فصل بهار خبر داده و گفته بود که خیلی از تورلیدرها بیکار شده‌اند.