تعطیلات تابستانی دانشگاه‌ها به نظر برای مقام‌های جمهوری اسلامی فرصتی است تا با تکیه‌ بر طرح «جهاد تبیین» در حوزه تبلیغات ایدئولوژیک نظام، برای مدیریت فضای دانشگاهی در سال تحصیلی پیش‌رو، دست به برنامه‌ریزی جدیدی بزنند.

همچنین تکرار تعریف جهاد تبیین در سخنان مقام‌های عالی نظامی، تبلیغاتی و امنیتی حکومت اسلامی در روزهای گذشته نشان‌دهنده آن است که برنامه‌ای برای مبدل‌شدن معنای این واژه از ایده‌ای نظری، به بازویی برای کنترل دانشگاه وجود دارد.

معاون سیاسی سپاه پاسداران در نشست سراسری و کارگاه‌ آموزش تخصصی معاونین بسیج اساتید در ایران، محیط دانشگاه را مرکز ثقل خیزش مردمی در سال گذشته دانسته و از ضرورت جهاد تبیین و تبلیغ و روشنگری در این محیط سخن گفته است.

یدالله جوانی مدیریت فضای دانشگاهی و حضور مردم در انتخابات اسفند را دو بازوی کارآمد برای پایان‌دادن به اعتراض در ایران دانسته و تأکید کرده است: «چند ماه آتی تا پایان سال تعیین‌کننده است، هم شروع دوباره دانشگاه‌ها و هم انتخابات را در پیش داریم. اگر بتوانیم با جهاد تبیین در دانشگاه‌ها ورود کنیم و مردم هم در اسفندماه حماسه بیافریند نقشه‌های دشمنان جمهوری اسلامی خنثی می‌شود.»

معاونت دانشجویان سازمان امور دانشجویی کل کشور نیز وظیفه اصلی دانشجویان حامی حکومت را سرعت‌بخشیدن به جهاد تبیین مدنظر علی خامنه‌ای دانسته است.

اردوان ارژنگ در جمع دانشجویان شاهد و ایثارگر، دانشگاه‌ را خط مقدم جنگ نرم دانسته و از دانشجویان خواسته است مانع التهاب فضای دانشگاهی در سال تحصیلی جدید شوند.

به‌این‌ترتیب به نظر می‌آید آنچه مقام‌های عالی جمهوری اسلامی نام جهاد تبیین بر آن گذاشته‌اند، در واقع برنامه تشدید مدیریت امنیتی فضای دانشگاهی و گسترش تبلیغات جمهوری اسلامی است.

دراین‌بین، خبر پذیرش اعضاء گروه شبه‌نظامی حشد شعبی وابسته به سپاه قدس در عراق به‌عنوان دانشجو در دانشگاه تهران نیز ظاهرا در چهارچوب جهاد تبیین و مدیریت فضای دانشگاه‌ها اعلام شده است.

جمعی از دانشجویان دانشگاه تهران با محکوم‌کردن حضور این نیروها با عنوان دانشجو در این دانشگاه، آن را مصداق «لشکرکشی به دانشگاه» دانسته خطاب به مدیران وزارت علوم گفته‌اند حضور شبه‌نظامیان عراقی با پوشش دانشجو را جنگ جدید حکومت برای خفه کردن اعتراض دانشجویان می‌دانند.

اما رئیس دانشگاه تهران دانشجویان مخالفان حضور نیروهای شبه‌نظامی عراقی را وابستگان به مجاهدین خلق نامیده و گفته است:«برخی از کسانی که مخالف جذب حشدالشعبی در دانشگاه هستند، می‌توانند از جنس مجاهدین خلق باشند و نگران هستند که چرا رفقای بعثی آنها را در دانشگاه پرورش نمی‌دهیم.»

محمد مقیمی پذیرش دانشجو از نیروهای عراقی را سیاستی برای درآمدزایی از محل شهریه این دانشجویان دانسته است، اما منتقدان تأکید دارند تأمین هزینه‌های این نیروها برعهده سپاه قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و از محل خزانه دولت است و نمی‌توان آن را طرحی سودآور برای کشور دانست.

آنچه نگرانی فعالان دانشجویی را برانگیخته، سابقه حضور نیروهای نیابتی و شبه‌نظامی وابسته به جمهوری اسلامی در سرکوب مردم ایران در جریان اعتراض‌های مختلف است. از نظر مخالفان طرح پذیرش دانشجو از میان شبه‌نظامیان خارجی و نیابتی، نشانه‌های روشنی از تلاش حکومت برای استفاده از این ظرفیت برای سرکوب دانشگاه به نام جهاد تبیین وجود دارد.

سخنان روز جمعه یدالله جوانی مبنی بر مرکز ثقل دانستن دانشگاه‌ها در خیزش مردمی نیز نشان می‌دهد در آستانه سالگرد آغاز خیزش مردمی ایران، نهادهای امنیتی یکی از راه‌کارهای مدیریت دانشگاه‌ها را گسترش برنامه‌های امنیتی زیر عنوان جهاد تبیین از طریق به‌کارگیری نیروهای شبه نظامی وابسته به خود می‌دانند.

در حالی که نگاه عمومی به دانشگاه تهران معطوف شده، اما سخنان مصطفی رستمی نماینده رهبر جمهوری اسلامی در دانشگاه‌ها که جذب دانشجویان خارجی از کشورهای مسلمان را سیاستی در راستای افزایش مراودات با نیروهای مجاهد اسلامی و تبلیغ انقلاب نامیده، روشنگر آن است که دانشجویان وابسته به گروه‌های شبه‌نظامی خارجی در دیگر دانشگاه‌ها کشور از جمله در شهرهای اصفهان، تبریز، مشهد و اهواز هم قرار است پذیرش شوند.

سابقه پذیرش دانشجویان از میان شبه‌نظامیان نیابتی وابسته به جمهوری اسلامی با اهداف تبلیغاتی به دهه هفتاد و تشکیل شورای فلسطین و دانشگاه بر می‌گردد.

در دهه هشتاد شورای عالی انقلاب فرهنگی هدف از جذب و آموزش دانشجویان خارجی در دانشگاه‌های کشور را تربیت سفیر فرهنگی و بهره‌گیری از ظرفیت آنان در امور اجرایی پس از فراغت از تحصیل اعلام کرد.

اگر تا نیمه دهه نود دانشجویان فلسطینی و لبنانی اصلی‌ترین گروه‌های خارجی حاضر در دانشگاه‌ها برای آموختن تبلیغات نظام و صادر کردن آن بودند، حالا به نظر می‌آید جمهوری اسلامی قصد دارد با اضافه کردن نیروهای تبلیغاتی و شبه‌نظامی عراقی از این گروه‌ها برای مدیریت و صادرات اجباری تبلیغات خود در داخل کشور بهره ببرد.

ردپای این تصمیم را هم شاید بتوان در هم‌زمانی تعلیق گسترده دانشجویان معترض با استقرار زودهنگام دانشجویان عراقی در دوره تعطیلی دانشگاه‌ها دنبال کرد.

ضمن آنکه تأیید حضور دانشجویان عراقی در مراسم‌های مناسبتی جمهوری اسلامی از جمله راهپیمایی‌ها و نمازجمعه تهران نیز مهر تأییدی دیگر بر این ادعا است.