طالبان تا روز سه شنبه هم به صورت قاطع بحث آتش‌بس را پیش نکشیده، بلکه به صورت تلویحی درباره آن حرف زده‌ است. نخستین بار روز یک‌شنبه هفته جاری، اسوشتید پرس به نقل از یک مقام طالبان گفت که این گروه با آتش‌بس یک هفته‌ای یا ده روزه با دولت افغانستان توافق کرده است. اما روز دوشنبه گروه طالبان با نشر اعلامیه‌ای، توافق برای آتش‌بس با دولت افغانستان را رد کردند و گفتند بر سر مکانیسم کاهش جنگ و حملات این گروه در حال رایزنی هستند. سخنگویان طالبان در پیامی‌ که به رسانه‌ها فرستادند، بحث آتش‌بس را کاملا رد کرده و آن را پروپاگاندا خواندند. طالبان صرفا روی مکانیسم کاهش جنگ- که آن هم از سوی دولت آمریکا مطرح شده است، تمرکز کرده و گفتند برای کاهش جنگ در حال مذاکره‌اند، نه آتش‌بس. اما به نظر می‌رسد برقراری آتش‌بس ناگزیر در شرف وقوع است. هم وال استریت ژورنال و هم اسوشیتد پرس هر دو به نقل از منابع رهبری طالبان این بحث را مطرح کرده‌اند. زلمی ‌خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان، هم در آخرین ملاقاتش با تیم مذاکره‌کننده طالبان روی آتش‌بس موقت تاکید کرده بود. دولت افغانستان نیز از لزوم آتش‌بس پیش از شروع گفتگو‌ها سخن به میان آورده است. پس چه چیزی طالبان را بر عدم برقراری آتش‌بس مصر می‌کند.

واقعیت این است که میان گروه طالبان به صورت محسوس انشعابی به وجود آمده است. بخشی از شاخه نظامی‌ طالبان از همان آغاز با گفتگو و مذاکره با آمریکا و همچنان دولت افغانستان مخالف بود. این شاخه متمایل به تصرف افغانستان با زور سر نیزه است و می‌پندارد که می‌تواند با جنگ دولت افغانستان را ساقط کند. از سوی دیگر بخشی از نیرو‌های طالبان در گوشه و کنار افغانستان از طریق جنگ نان می‌خورند. در کنار آن مافیای مواد مخدر در افغانستان نیز جنگ را بهترین ابزار برای تداوم کشت و قاچاق مواد مخدر می‌داند. بر این اساس، شاخه سیاسی گروه طالبان از این وحشت دارد که مبادا بخش‌هایی از این گروه آتش‌بس را نپذیرند و در پی آن همه از انشعابات درون‌گروهی باخبر شوند. این دغدغه حتی در میان رهبری طالبان نیز به وجود آمده است. به همین دلیل سخنگویان این گروه بار‌ها تاکید کرده‌اند که گروه طالبان یکدست و منسجم بوده و هیچ گونه اختلاف نظری میان‌شان وجود ندارد. حالا هم بحث آتش‌بس کوتاه‌مدت، بیشتر نوعی آزمایش یکدستی طالبان است تا تمایل به گفت‌وگو. طالبان می‌خواهد با برقراری آتش‌بس یک هفته‌ای به نحوی قدرت رهبری سیاسی این گروه را به بوته آزمایش بگذارد. اگر این آتش‌بس بدون هیچ گونه تمردی پابرجا بماند، به معنی یکدستی و توافق عمومی ‌میان گروه طالبان است و این گروه می‌تواند در مذاکرات از در قدرتمندتری وارد شود. اما در صورت شکست آتش‌بس، دودستگی میان گروه طالبان مشخص خواهد شد و طالبان نمی‌خواهد این دودستگی آشکار شود.

دولت افغانستان هم حالا دیگر از منظر انفعالی به مذاکرات نگاه نمی‌کند. عملکرد یک ساله نیرو‌های امنیتی افغانستان تا حد زیادی گروه طالبان را زمین‌گیر کرده است. حملات هوایی برای طالبان تبدیل به کابوس شده است و تلفات بالای طالبان در اثر حملات هوایی هر روز گزارش می‌شود - به‌خصوص که این حملات فرماندهان محلی طالبان را هدف قرار می‌دهد.

به همین دلیل دولت حالا شرط آغاز گفتگو‌ها میان طالبان و دولت را برقراری آتش‌بس می‌داند. البته نیرو‌های امنیتی در طول یک سال گذشته از موضع دفاع، به وضعیت حمله تغییر استراتژی داده‌اند و این امر به خودی خود حکومت افغانستان را دست بالا قرار می‌دهد. در این موقعیت می‌توان انتظار داشت که در صورت آتش‌بس، گفت‌وگو‌ی مستقیم میان دولت افغانستان و گروه طالبان صورت پذیرد.

حالا باید دید و انتظار کشید که رهبری گروه طالبان بالاخره در قبال آتش‌بس چه رویکردی را در پیش می‌گیرد. حالا که آمریکا نیز پیش‌شرط مذاکرات را آتش‌بس می‌داند و بخشی از رهبری طالبان نیز روی آتش‌بس تاکید دارد - و مهم‌تر از همه به نظر می‌رسد که کشور‌های حامی ‌طالبان نیز با یک آتش‌بس موقت موافق‌اند، باید منتظر عملی شدن آن بود.