هشت کشور عضو سازمان پیمان همکاری آمازون (ACTO) از کشورهای صنعتی خواستند تا برای کمک به حفظ بزرگترین جنگل بارانی جهان بیشتر تلاش کنند.
رهبران کشورهای آمریکای جنوبی که آمازون را در خود جای دادهاند، در نشستی دو روزه در شهر بلم در برزیل گفتند:«وظیفه متوقف کردن تخریب جنگلهای بارانی که توسط افراد بسیاری ایجاد شده، در زمان بحران نمیتواند تنها بر عهده چند نفر باشد.»
اعضای سازمان پیمان همکاری آمازون امیدوارند که یک جبهه متحد، موقعیت آنها را در مذاکرات جهانی برای حفظ جنگلهای آمازون تقویت کند.
لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، رئیسجمهوری برزیل، گفت: «جنگل ما را متحد میکند. زمان آن رسیده که به قلب قاره خود نگاه کنیم و هویت آمازون خود را یک بار برای همیشه تثبیت کنیم.»
آمازون دو برابر هند وسعت دارد. دو سوم آن در برزیل واقع شده و هفت کشور دیگر، یک سوم باقیمانده جنگلهای بارانی را در خود جای دادهاند.
سازمان پیمان همکاری آمازون، متشکل از برزیل، بولیوی، کلمبیا، اکوادور، ونزوئلا، پرو، سورینام و گویان، ۴۵ سال پیش تشکیل شد اما همواره در پیگیری اهداف خود موفق نبوده است. نشست بِلِم (BELEM)، اولین نشست این گروه پس از ۱۴ سال است و با وجود بیانیهای که روز سهشنبه، ۱۷ مرداد، منتشر شد، در سخنان رهبران کشورهای عضو نشانههایی از اختلاف نظر دیده میشود.
همه کشورهای حاضر در این نشست توافقنامه آب و هوای پاریس را تصویب کردهاند که امضاکنندگان را ملزم میکند اهدافی را برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای تعیین کنند. با این همه، همکاریهای فرامرزی از لحاظ تاریخی به دلیل اعتماد کم کشورها به هم، اختلافات ایدئولوژیک و عدم قاطعیت دولتها اندک بوده است.
رئیسجمهوری برزیل اظهار امیدواری کرده است که بیانیه بلم، یک فراخوان مشترک برای بسیج همه کشورها در کنفرانس آب و هوا COP 28 در نوامبر باشد.
برخی از دانشمندان میگویند زمانی که میزان نابودی این جنگلها به ۲۰ تا ۲۵ درصد برسد، بارندگی در این جنگلها به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت و همین امر باعث خواهد شد بیش از نیمی از آمازون به دشتهای گرمسیری بدل شود. تخمین زده میشود که تاکنون ۱۷ درصد از این جنگلها، ناحیهای به وسعت فرانسه، از میان رفته است.
در بیانیه بلم گفته شده که هدف، جلوگیری از رسیدن آمازون به نقطه «بیبازگشت» است.
موضوع کلیدی مورد اختلاف در نشست بلم، مسئله اکتشاف و استخراج نفت در جنگلهای آمازودن بود. گوستاوو پترو، رئیسجمهوری چپگرای کلمبیا، خواستار پایان دادن به اکتشاف نفت در آمازون شد و در کنایهای به سیاست دوگانه برزیل و دیگر کشورهای تولیدکننده نفت در منطقه گفت که دولتها باید مسیر را برای «شکوفایی کربنزدایی» هموار کنند.
لولا که خود را به عنوان یک رهبر محیط زیست در صحنه بینالمللی معرفی کرده است، از اتخاذ موضعی قطعی در مورد نفت خودداری کرده است و این تصمیم را یک موضوع فنی میداند. این در حالی است که شرکت دولتی پتروبراس برزیل به دنبال اکتشاف نفت در نزدیکی دهانه رودخانه آمازون است.
در بیانیه بلم از کشورهای صنعتی، بهعنوان اصلیترین کشورهای عامل افزایش گازهای گلخانهای خواسته شده که کمک های مالی خود به کشورهای در حال توسعه را افزایش دهند و سهمی بیشتر در تلاشها برای حفظ آمازون برعهده گیرند.
با وجود انتشار این بیانیه مشترک، بهنظر نمیرسد که هشت کشور عضو سازمان پیمان همکاری آمازون به توافقی برای تلاش دستهجمعی برای مقابله با جنگلزدایی دست پیدا کنند.
این نشست روز چهارشنبه به کار خود پایان میدهد.