زمانی که دونالد ترامپ در بامداد جمعه به وقت بغداد، دستور حمله پهپاد آمریکایی MQ 9 Reaper به خودروی حامل قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس را صادر می‌کرد، می‌دانست که این تصمیم خاورمیانه را متلاطم‌تر از پیش خواهد کرد.
نخستین واکنش‌ها به کشته شدن قاسم سلیمانی از سوی ایران وعده «انتقام سخت» و از سوی آمریکا تاکید بر دفاعی بودن این حمله بود. هر چند برخی چهره‌های تندرو مانند سناتور لیندسی گراهام فقط به توجیه حمله اکتفا نکردند. گراهام به ایران اخطار داد که اگر مقابله به مثل بکند پالایشگاه‌هایش هدف قرار خواهند گرفت.
از بعد‌ازظهر دیروز نوع واکنش‌ها به طرز محسوسی تغییر کرد. مقامات ایرانی - با تاکید بر اینکه اقدام تلافی‌جویانه را حق خود می‌دانند، اعلام کردند چگونگی این پاسخ و زمان و مکان آن را خودشان تعیین می‌کنند. محمدجواد ظریف نیز در تلویزیون سراسری ایران اعلام کرد که دوستداران قاسم سلیمانی در محور مقاومت ممکن است بدون هماهنگی با ایران دست به اقداماتی بزنند.
دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا نیز - که در میانه روز اعلام کرده بود که شخصا دستور حمله به قاسم سلیمانی را صادر کرده است، گفت به دنبال آغاز جنگ جدید نیست و این اقدام با هدف خاتمه جنگ انجام شده است.
در سمت ایران، مجتبی ذوالنور، دبیر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نیز که به موضع‌گیری‌های تند شهرت دارد، تاکید کرده که ایران نیز به دنبال جنگ نیست ولی انتقام خواهد گرفت: «هدف ما صرفا انتقام است و قصد جنگ نداریم، ما هیچ وقت شروع‌کننده جنگی نیستیم، بلکه پاسخ را متناسب با جنایت دشمن می‌‌‌دهیم؛ لذا ما هیچ‌وقت آغازکننده جنگ نبوده و هیچ علاقه‌ای به جنگی نیز نداریم.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ذوالنور گفته که اقدام تلافی‌جویانه احتمالی ایران نه با هدف آغاز جنگ با آمریکا، که جلوگیری از پیشروی دشمن انجام خواهد شد: «معتقدیم اگر پاسخ درخور و شایسته به این اقدام آن‌ها داده نشود، دشمن گستاخ‌تر شده و فضا را برای جنگ و تعدی مهیا می‌‌داند، بنابراین پاسخ آن‌ها به نحو کوبنده خواهد بود تا از بروز جنگ جلوگیری شود.»
مشابه این سخنان را احمد شکارچی، سخنگوی ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران، نیز صبح امروز مطرح کرده است. او در مصاحبه‌ای گفته که ایران عجله‌ای برای پاسخ به آمریکا ندارد ولی قطعا پاسخی کوبنده خواهد داد: «آمریکایی‌ها باید بدانند که ایران در پاسخگویی حتماً عجله نخواهد کرد. ما حتماً فکر می‌کنیم و یک برنامه‌ریزی خواهیم کرد که با حوصله پاسخ این اقدام تروریستی را در آینده به‌شکل کوبنده و پرقدرت بدهیم. این مسئله را آمریکا بداند که جمهوری اسلامی و جبهه مقاومت در برابر این جنایت تروریستی کوتاه نخواهد آمد.»
دبیر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران نیز تحلیل کرده که آمریکا قادر به آغاز جنگ جدید در خاورمیانه نیست: «مطلقا دشمن آمادگی یک جنگ تمام‌عیار و فرسایشی را ندارد، جمهوری اسلامی هم هیچ وقت درخواست و علاقه‌ای به جنگ ندارد، اما هر دست جنگی که به سمت جمهوری اسلامی دراز شود، آن را قطع خواهد کرد.»
سخنان 24 ساعت گذشته مقامات ایرانی و آمریکایی، مشابه سخنانی است که پس از حمله روز سه‌شنبه هواداران حشد‌الشعبی به سفارت آمریکا در بغداد بیان شد. پس از این حمله، دونالد ترامپ ایران را مسئول این حمله خواند و گفت بهای سنگینی برای این اقدام خواهد پرداخت. ساعتی پس از انتشار چند توییت خشمگین و تند، رییس جمهوری آمریکا در صحبتی کوتاه با خبرنگاران گفت که او به دنبال آغاز جنگ با ایران نیست.
در مقابل این اظهارات ترامپ، آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، نیز روز چهارشنبه در دیدار با گروهی از پرستاران گفت که او بنا ندارد ایران را به سمت جنگ بکشاند.
فقط 48 ساعت پس از ردوبدل شدن این پیام‌ها و تاکید دو طرف بر این که خواهان جنگ و تنش نیستند، قاسم سلیمانی کشته شد و احتمال آغاز جنگ به سطحی بی‌سابقه رسید.
به نظر می‌رسد تاکید هر دو طرف بر این که «به دنبال جنگ نیستند» بیش از آنکه نشان از خویشتن‌داری و کنار گذاشتن گزینه‌های هیجانی باشد، به این دلیل مطرح می‌شود که در صورت وقوع یک درگیری محدود و یا گسترده، دستشان برای متهم کردن دیگری به عنوان آغازکننده تنش باز باشد.
