با وجود نبود آمارهای رسمی، جامعه پزشکان و داروخانه‌داران ایران افزایش موارد افسردگی و دیگر بیماری‌های مرتبط با اعصاب و روان را در جامعه تایید کرده‌اند.

روزنامه هم‌میهن یکشنبه، ۲۶ شهریور (۱۷ سپتامبر)، در گزارشی با استناد به نظر جامعه پزشکی، به افزایش آمار بیماران اعصاب‌وروان در ایران پرداخته است. در این گزارش به نقل از وحید فاضلی، داروساز و مسئول فنی داروخانه ۲۲ بهمن بیمارستان شهدا در تجریش، گفته شده است که از هر پنج مراجع برای دریافت دارو در داروخانه‌ها، یک نسخه مربوط به داروهای بیماران اعصاب‌و‌روان یا داروهای آرامبخش، خواب‌آور و ضدافسردگی است.

این پزشک داروساز با اشاره به افزایش خشم، پرخاشگری و مشکلات مرتبط با بیماری‌های اعصاب، می‌گوید: «گاهی با همکاران صحبت می‌کنیم و می‌گوییم، باید در آب تهران فلوکستین یا سیتالوپرام ریخته شود؛ از بس مردم پرخاشگر و عصبی شده‌اند.»

با اینکه تهیه داروهای آرام‌بخش، خواب‌آور و‌ ضدافسردگی بدون نسخه پزشک ممنوع است، به گفته فعالان حوزه دارو، بسیاری از داروخانه‌ها داروهایی همچون «فلوکستین» یا برخی داروهای دیگر را که برای رفع مشکل بی‌خوابی تجویز می‌شوند، بدون نسخه در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند.

به گفته برخی روانشناسان، مسئله افزایش موارد ابتلا به افسردگی، موضوعی نیست که بتوان نادیده گرفت، یا با منتشر نکردن آمار رسمی، آن را انکار کرد.

مهر ۱۴۰۱، محمدرضا خدایی اردکانی، دبیر علمی سی‌ونهمین کنگره انجمن روانپزشکان ایران، درباره افزایش موارد افسردگی در میان دانش‌آموزان هشدار داد و تاکید کرد: «مشکلات اجتماعی و اقتصادی واردشده از دوران کرونا و پس از آن و سایر استرس‌های اجتماعی، سلامت روان دانش‌آموزان را تحت‌الشعاع قرار داده است و امروزه امید، شادی، احساس رضایتمندی و نگاه به آینده کمرنگ‌تر شده است.»

این در حالی است که در یک‌ سال اخیر، جامعه روانپزشکان ایران سیر رخدادها و پیامدهای پس از آغاز اعتراض‌ها را موجب افزایش چشمگیر احساس بی‌آیندگی، خشم انباشته و افسردگی دانسته‌اند و نگرانی خود را از تبعات اجتماعی این موضوع ابراز کرده‌اند.

به گفته رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران، تحقیقات تازه نشان می‌دهد که بین ۲۰ تا ۲۵ درصد ایرانیان به بیماری روانی دچارند. این آمار در شهر تهران به رقم نگران‌کننده ۳۴ درصد رسیده است.

همچنین، در کوران خیزش مردمی، محمودرضا تخیری، روانشناس، از افزایش موارد حملات عصبی و تشدید اضطراب در مراجعان خود خبر داده و گفته بود که اضطراب و حمله عصبی در کسانی دیده شده است که فاقد سابقه چنین مشکلاتی بوده‌اند و شاید بتوان آن را به شرایط اجتماعی اخیر کشور ارتباط داد.

البته برخی کارشناسان معتقدند که یکی دلایل افزایش آمار افسردگی و بیماری‌های روانی، تغییر برخی باورها درباره مباحث روان‌درمانی است؛ بدین معنا که به نظر می‌رسد افراد مشکلات عصبی خود را مانند گذشته پنهان نمی‌کنند و بر خلاف سالیان پیش، از رجوع به روانکاو و مراکز مشاوره ابایی ندارند.

در این میان، یکی از نگرانی‌های اصلی، هزینه‌های بالای جلسات «مشاوره و درمان» و داروهای درمانی این حوزه است که هیچ‌‌یک مشمول بیمه نیست و به همین دلیل، به گفته برخی از فعالان حوزه روان‌درمانی و مشاوره، در مواردی به دلیل هزینه‌های بالا، درمان بیماران پیش از به پایان رساندن دوره‌های لازم متوقف می‌شود.

روزنامه هم‌میهن نیز در گزارش خود تاکید می‌کند که پس‌ از شهریور ۱۴۰۱، متخصصان سلامت روان، اختلالات خلقی را بیشتر از هر نشانه دیگری میان مراجعان‌ مشاهده، و تاکید کرده‌اند که افسردگی، ناامیدی و تلاش برای مهاجرت، کلماتی است که در گفته‌های اکثر مراجعان تکرار می‌شود.

احساس بی‌آیندگی و فقدان امید، از جمله موارد اثرگذار بر تشدید افسردگی و بیماری‌های روانی است که نه‌تنها جامعه پزشکی و روانپزشکی، که بسیاری از جامعه‌شناسان نیز آن را نتیجه عملکرد حکومت در قبال شهروندان و بی‌توجهی به نیازهای جامعه می‌دانند.