طی دوران حکومت بشار اسد در سوریه بیش از هزار شهروند این کشور در بازداشتگاه یک فرودگاه نظامی در حومه دمشق، به شیوه‌های مختلف مانند مانند اعدام، شکنجه یا عدم دسترسی به غذا و دارو کشته شده‌اند.
بر اساس گزارش رویترز به نقل از «مرکز عدالت و پاسخگویی سوریه»، کارشناسان این سازمان با استفاده از از شهادت شاهدان، تصاویر ماهواره‌ای و اسنادی که در این فرودگاه نظامی، واقع در مزه در حومه دمشق کشف شده‌اند، ۷ محل دفن این افراد را نیز مشخص کرده‌اند و که تعداد دقیق آنان هزار و ۱۵۴ نفر اعلام شده است.
برخی از این محل‌های دفن در داخل محوطه فرودگاه قرار داشتند و برخی دیگر در نقاط مختلف دمشق پراکنده بودند. خبرنگاران رویترز نیز در بسیاری از مکان‌هایی که از سوی مرکز عدالت و پاسخگویی سوریه مشخص شده‌اند، نشانه‌هایی از گورهای دسته‌جمعی را مشاهده کرده‌اند. در دو مورد از این مکان‌ها که یکی در داخل فرودگاه مزه و دیگری در قبرستان نجها بوده، نشانه‌های روشنی از حفر گودال‌های بزرگ در دوره‌هایی دارند که با شهادت شاهدان مطابقت دارد.
شادی هارون، یکی از نویسندگان این گزارش گفت او نیز از جمله بازداشت‌شدگان بوده است. هارون که در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ به دلیل سازماندهی اعتراضات مردمی، برای چندین ماه در بازداشت بود، از بازجویی‌های روزانه‌ای که «با شکنجه‌های جسمی و روانی برای مجبور کردن او به اعترافات اجباری همراه بود» سخن گفته است.
او در گفت‌وگو با رویترز توضیح داد که مرگ زندانیان و بازداشتی‌ها به اشکال مختلف رخ می‌داد. گرچه زندانیان چیزی جز دیوارهای سلول خود یا اتاق بازجویی نمی‌دیدند، اما می‌توانستند «هر چند روز یک‌بار صدای تیراندازی‌های پراکنده و گلوله‌های پیاپی» را بشنوند.
او همچنین درباره جراحاتی که شکنجه‌گران به زندانیان وارد می‌کردند توضیح داد: «مثلا یک زخم کوچک در پای یکی از زندانیان که بر اثر شلاقی شکنجه‌گران ایجاد شد، برای چند روز بدون ضدعفونی یا درمان باقی ماند که به تدریج به قانقاریا تبدیل شد و وضعیت او چنان وخیم شد که در نهایت مجبور به قطع کامل پایش شدند.»
علاوه بر به دست آوردن این اسناد، مرکز عدالت و پاسخگویی سوریه و انجمن بازداشت‌شدگان و مفقودشدگان در زندان صیدنایا با ۱۵۶ بازمانده و ۸ عضو سابق سازمان اطلاعات نیروی هوایی سوریه که مسئول نظارت، زندانی کردن و قتل مخالفان رژیم اسد بود، مصاحبه کرده‌اند.
دولت جدید سوریه با رهبری احمد الشرع فرمانی صادر کرده است که مقامات سابق رژیم این کشور را از اظهارنظرهای عمومی منع می‌کند و به همین دلیل هیچ‌یک از آن‌ها برای اظهارنظر درباره این پرونده، در دسترس رویترز نبودند.
اما یک سرهنگ در وزارت کشور دولت جدید سوریه که خود را با نام مستعار ابوبکر معرفی کرد، گفت: «اگرچه برخی از گورهای ذکر شده در این گزارش پیش‌تر کشف نشده بودند، اما این کشف ما را شگفت‌زده نمی‌کند، زیرا می‌دانیم که بیش از ۱۰۰ هزار نفر در زندان‌های اسد مفقود شده‌اند و طی جریان آزادی زندانیان در اوایل دسامبر هم خبری از آنان نبود. کشف سرنوشت این افراد مفقود و جست‌وجوی گورهای بیشتر، یکی از بزرگ‌ترین میراث‌هایی است که رژیم اسد از خود به‌جا گذاشته است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
برآوردها نشان می‌دهد که صدها هزار سوری از سال ۲۰۱۱، زمانی که سرکوب اعتراضات از سوی اسد به جنگی تمام‌عیار تبدیل شد کشته شده‌اند. بشار اسد و حافظ اسد، پدر او که پیش از او رئیس‌جمهوری بود و در سال ۲۰۰۰ درگذشت، مدت‌هاست که از سوی گروه‌های حقوق بشری، دولت‌های خارجی و دادستان‌های جرایم جنگی به اعدام‌های غیرقانونی گسترده متهم شده‌اند که شامل اعدام‌های دسته‌جمعی در زندان‌های این کشور و استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه مردم سوریه می‌شود.
مرکز عدالت و پاسخگویی سوریه اعلام کرده است که تمامی بازماندگانی که با آن‌ها مصاحبه شده، مورد شکنجه قرار گرفته بودند. این گزارش بر سال‌های نخست قیام‌های مردمی از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ تمرکز دارد، اما برخی از شهادت‌های افسران سابق رژیم سوریه که در فرودگاه نظامی مزه مستقر بودند، رویدادهایی را تا زمان سقوط رژیم شرح می‌دهد.
طبق این گزارش، فرودگاه نظامی مزه بخش جدایی‌ناپذیری از ماشین سرکوب و ناپدیدسازی اجباری دولت اسد بود و بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ حداقل ۲۹ هزار زندانی در آنجا نگهداری شدند. تا سال ۲۰۲۰ بر اساس این گزارش، سازمان اطلاعات نیروی هوایی سوریه بیش از ۱۲ آشیانه، خوابگاه و دفتر در مزه را به زندان تبدیل کرده بود.
مرکز عدالت و پاسخگویی سوریه که یک گروه حقوق‌بشری سوری مستقر در ایالات متحده است و تا پیش از سقوط اسد از سوی دولت‌های اروپایی و دولت آمریکا تامین مالی می‌شد، اعلام کرد که برآورد آنان از تعداد کشته‌شدگان بر اساس دو مجموعه داده اطلاعاتی متعلق به سازمان اطلاعات نیروی هوایی است که در مجموع نام هزار و ۱۵۴ بازداشتی را ثبت کرده‌اند که بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ در این مکان جان باخته‌اند.
