به گزارش رسانه‌های جمهوری آذربایجان، در حالیکه مهاجرت دسته‌جمعی شهروندان ارمنی‌تبار قره‌باغ به سمت ارمنستان ادامه دارد، یکشنبه، یکم اکتبر (۹ مهر)، گروهی از ماموران سازمان ملل وارد منطقه موسوم به «قره‌باغ کوهستانی» شدند.

به گزارش رویترز، این ماموریت که با رهبری یک مقام ارشد کمک‌رسانی سازمان ملل انجام می‌شود، نخستین دسترسی این نهاد جهانی به این منطقه در نزدیک به ۳۰ سال گذشته است.

وزیر خارجه فرانسه با اظهارتاسف از تاخیر جمهوری آذربایجان در موافقت با ماموریت سازمان ملل، گفته است که «آذربایجان صرفا پس از فرار ۱۰۰ هزار ارمنی از قره‌باغ کوهستانی به ارمنستان»، موافقت خود را با ماموریت سازمان ملل اعلام کرد.

در همین حال، ارمنستان از دیوان بین‌المللی دادگستری خواسته است که به آذربایجان دستور دهد که تمامی نیروهایش را از مراکز غیرنظامی در قره‌باغ کوهستانی خارج کند و به سازمان ملل اجازه دسترسی دهد.

دیوان بین‌المللی دادگستری در فوریه به آذربایجان دستور داده بود که حرکت آزادانه را از طریق معبری به نام «گذرگاه لاچین» تضمین کند.

 سازمان بهداشت جهانی نیز یکشنبه اعلام کرد که بیش از صد هزار شهروند ارمنی‌تبار از قره‌باغ به ارمنستان مهاجرت کرده‌اند. از سوی دیگر، فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر، جمعه، ۲۹ سپتامبر، درخواستی اضطراری برای تامین ۲۲ میلیون دلار برای کمک به آوارگان مطرح کرده است.

جدایی‌طلبان ارمنی که سه دهه منطقه قره‌باغ را در کنترل داشتند، پس از حمله یک‌روزه آذربایجان در هفته گذشته، با خلع سلاح، انحلال دولت خود و ادغام مجدد با باکو موافقت کردند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، تقریبا تمام ۱۲۰ هزار ساکن قره‌باغ در روزهای گذشته از این منطقه گریخته‌اند و این امر، بحرانی از پناهجویان پدید آورده است. نازلی باغداساریان، سخنگوی نخست‌وزیر ارمنستان، در این زمینه گفت: «۱۰۰ هزار و ۴۸۳ آواره اجباری تا صبح روز یکشنبه وارد ارمنستان شدند.» او گفت که برای ۴۵ هزار و ۵۱۶ پناهجو اینک اسکان موقت تامین شده است.

روز یکشنبه، در ارمنستان یک مراسم ملی دعا برای پناهجویان قره‌باغ برگزار شد. در این روز ناقوس‌های کلیساها در سراسر این کشور به صدا درآمد و کارکین دوم، رئیس کلیسای حواری ارمنی، مراسمی را در کلیسای جامع اصلی نزدیک به ایروان رهبری کرد. صدها نفر در مراسم مذهبی کلیسای سنت‌سرکیس در ایروان شرکت کردند.

پاپ فرانسیس نیز یکشنبه به موضوع قره‌باغ واکنش نشان داد. رهبر کاتولیک‌های جهان خواستار گفت‌وگو بین آذربایجان و ارمنستان برای بازگرداندن صلح در قره‌باغ کوهستانی شد و افزود که آن منطقه اینک یک بحران انسانی را از سر می‌گذراند.

دیدار دبیران شورای عالی امنیت ملی ایران و ارمنستان

خبرگزاری تسنیم  نیز یکشنبه از دیدار دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با همتای ارمنستانی‌اش خبر داد.

بر اساس این گزارش، آرمن گریگوریان، دبیر شورای امنیت ملی ارمنستان، بعدازظهر یکشنبه برای دیدار با دبیر شورای عالی امنیت ملی و برخی مقام‌های عالی جمهوری اسلامی ایران،  وارد تهران شد.

علی‌اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، در دیدار با همتای ارمنستانی خود تصریح کرد: «هرگونه تغییر در ژئوپلیتیک منطقه، ناامن‌کننده و موجب بی‌ثباتی و تصاعد بحران است.»

او در عین حال افزود: «گفت‌وگوهای صریح و سازنده میان کشورهای منطقه، بسترساز امنیت پایدار، توسعه متوازن و رفاه و آسایش مردم منطقه است و جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد مقدمات نشست بین کشورهای منطقه را فراهم کند.»

پیش‌تر نیز وزیران خارجه ایران و ارمنستان، در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کرده بودند. در آن دیدار، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، با اشاره به رزمایش نظامی ارمنستان و آمریکا، هرگونه حضور نیروهای بیگانه را در منطقه، عامل پیچیده‌تر شدن وضعیت منطقه دانسته بود.