در بحبوحه اخراج اجباری مهاجران افغان از پاکستان، سه گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد با صدور بیانیه‌ای مشترک، از دولت پاکستان خواستند اخراج اجباری مهاجران افغان را متوقف کند. این گزارشگران به دولت پاکستان یادآوری کردند که بسیاری از مهاجران افغان که پاکستان پناه برده‌اند، در افغانستان با تهدیدهای امنیتی شدید مواجه‌اند و بازگشت آنان می‌تواند خطر «نقض شدید حقوق بشر و تجاوز» را به همراه داشته باشد.

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل در افغانستان، فیلیپ گونزالس، گزارشگر ویژه حقوق بشر مهاجران، و ریم السلیم، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور منع خشونت علیه زنان، پای این بیانیه را امضا کرده‌اند.

در این بیانیه آمده است: «ما در مورد خطر بازگرداندن اتباع افغان به افغانستان از جمله بسیاری از خانواده‌ها، زنان و کودکان نگران‌ایم، زیرا بسیاری از آن‌ها در کشورشان در معرض آسیب‌هایی جبران‌ناپذیر از جمله نقض جدی حقوق بشر و تجاوز خواهند بود.»

این گزارشگران از پاکستان خواستند در مورد اخراج مهاجران به اصول بین‌المللی توجه داشته باشد و «اصل مطلق و غیرقابل‌انحراف اخراج نکردن را رعایت کند و از اخراج جمعی و بازگشت اجباری جلوگیری کند.»

دولت پاکستان پس از ده‌ها سال میزبانی از مهاجران افغان، سرانجام در ماه سپتامبر تصمیم گرفت کلیه مهاجران افغان را که فاقد اجازه اقامت رسمی‌اند، از این کشور اخراج کند. پاکستان به این مهاجران مهلت داد تا اول نوامبر این کشور را ترک کنند وگرنه اخراج خواهند شد. شمار این مهاجران که فاقد اجازه اقامت‌اند، ۱.۴ میلیون نفر براورد شده است.

در حالی که تنها دو هفته به پایان مهلت تعیین‌شده باقی مانده، گزارشگران حقوق بشر سازمان ملل اعلام کرد از زمانی که پاکستان تصمیم اخراج را اعلام کرد، درباره بدرفتاری پلیس پاکستان و استثمار و بازداشت‌های غیرقانونی مهاجران افغان گزارش‌هایی دریافت کرده‌ است.

این کارشناسان گفته‌اند: «فقدان قوانین و رویه‌ داخلی پذیرش پناهندگی کشورها را از تعهداتشان مبنی بر رعایت اصل بازنگرداندن مهاجران طبق حقوق بشر بین‌المللی و قوانین عرفی مبرا نمی‌کند». به گفته این کارشناسان، ممنوعیت بازگرداندن پناهجویان در کنوانسیون منع شکنجه و سایر رفتارها و مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز که پاکستان هم عضو آن است، به‌صراحت گنجانده شده است.

گزارشگران سازمان ملل از دولت پاکستان خواسته‌اند که به کسانی که نیازهای حفاظتی بیشتری دارند اولویت بدهند و این روند اخراج گروهی را متوقف کنند. گزارشگران از زنان، کودکان، سالمندان و اعضای نیروهای امنیتی دولت پیشین افغانستان به عنوان افراد تحت خطر در افغانستان یاد کرده‌اند.

پیش از این، کارشناسان سازمان ملل، مقام‌های دولت‌های غربی و ده‌ها فعال حقوق بشر از دولت پاکستان خواسته بودند که این روند را متوقف کند اما دولت پاکستان اعلام کرده که در تصمیمش ثابت قدم است و بر اساس برنامه تعیین‌شده رفتار خواهد کرد.

در آخرین مورد، گروهی از مقام‌های بلندرتبه پیشین آمریکا و شماری از سازمان‌های فعال در عرصه اسکان مجدد پناهجویان در آمریکا در نامه‌ای سرگشاده به دولت پاکستان، خواستار توقف روند اخراج گروهی شدند. اما به نظر می‌رسد پاکستان تصمیم ندارد در این تصمیم تجدید نظر کند.

ارتش پاکستان روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای گفت که از تصمیم دولت فدرال پاکستان برای اخراج مهاجران غیر قانونی افغان حمایت می‌کند. در این بیانیه آمده است که ژنرال عاصم منیر، فرمانده ارتش پاکستان، دستور داده است تا روند بازگرداندن (محترمانه و ایمن) مهاجران افغان تسهیل شود.

ارتش پاکستان پیش از این مدعی شده بود که بخش بزرگی از ناامنی در پاکستان به دلیل حضور مهاجران افغان است. اکنون ارتش اذعان کرده که اخراج گروهی مهاجران افغان سبب بروز تنش‌ها خواهد شد، اما قول داده است که این تنش‌ها را مدیریت خواهد کرد.