آمریکا قصد دارد به مشارکت گابن، نیجر، اوگاندا و جمهوری آفریقای مرکزی در برنامه تجاری «قانون رشد و فرصت آفریقا» (آگوا) پایان دهد.

به گزارش رویترز، جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، روز دوشنبه ۳۰ اکتبر (۸ آبان) دلیل این تصمیم را «نقض فاحش» حقوق بشر در جمهوری آفریقای مرکزی و اوگاندا و همین‌طور ناکامی نیجر و گابن در پیشبرد کثرت‌گرایی سیاسی و حاکمیت قانون اعلام کرد.

بایدن در نامه‌ای به رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده اعلام کرد که با وجود تعامل فشرده بین آمریکا و جمهوری آفریقای مرکزی، گابن، نیجر و اوگاندا، این کشورها نتوانسته‌اند نگرانی‌های واشنگتن در زمینه برخوردای از معیارهای موردنیاز برای ادامه همکاری در برنامه تجاری قانون رشد و فرصت آفریقا را برطرف کنند.

بنا بر اعلام بایدن، مشارکت این کشورها به‌عنوان اعضای ذی‌نفع این برنامه از اول ژانویه ۲۰۲۴ پایان می‌گیرد، اما ارزیابی آن‌ها برای کسب شرایط موردنیاز برای همکاری با این برنامه ادامه خواهد داشت.

برنامه تجاری قانون رشد و فرصت آفریقا طرحی با هدف رشد و امکان اقتصادی در قاره آفریقا است که کنگره ایالات متحده آن را در سال ۲۰۰۰ به تصویب رساند. این قانون به کشورهای جنوب صحرای آفریقا اجازه می‌دهد بدون پرداخت عوارض گمرکی تولیداتشان را به بازار آمریکا صادر کنند.

بر اساس این قانون، رئیس‌جمهوری ایالات متحده اجازه دارد حق برخورداری کشورهای مذکور از این امتیاز را مطابق با معیارهای مشخص از جمله حکمرانی خوب و سطح دموکراسی ارزیابی و تایید یا رد کند.

برنامه تجاری قانون رشد و فرصت آفریقا بنا به اعلام قبلی قرار است در سپتامبر ۲۰۲۵ منقضی شود، اما بحث در مورد تمدید آن و مدتش ادامه دارد.

دو کشور از چهار کشوری که از آگوا محروم می‌شوند، تابستان امسال کودتایی را پشت سر گذاشته‌اند. شماری از فرماندهان ارتش نیجر اواخر ماه ژوییه ضمن اعلام برکناری و بازداشت محمد بازوم، رئيس‌جمهوری وقت نیجر، قانون اساسی این کشور را ملغی و ژنرال عبدالرحمان تیان را رئیس‌ «شورای ملی حفاظت از میهن» معرفی کردند.

یک ماه پس از آن، رهبران ارتش گابن با کودتای نظامی به نیم قرن حکومت خانواده بونگو در این کشور آفریقای مرکزی پایان دادند و قدرت را به دست گرفتند. فرمانده ارتش این کشور گفته بود «دموکراسی موقتا تعلیق شده است».

کنگره ایالات متحده ماه ژوییه از آنتونی بلینکن، وزیر خارجه، خواسته بود حق آفریقای جنوبی برای میزبانی از نشست آتی آگوا را به دلیل «بی‌طرفی این کشور در مورد حمله نظامی روسیه به اوکراین، و تقویت روابطش با روسیه» لغو کند. تصمیمی که می‌توانست بر روابط سیاسی بین دو کشور که پیشینه‌ای قوی دارد، آسیب بزند.