رهبران کشورهای حاشیه اقیانوس آرام پس از اجلاس دو روزه مجمع اپک، در حالی که از اصلاحات سازمان تجارت جهانی حمایت کردند، بر سر جنگ در اوکراین و غزه اختلاف نظر خود را نشان دادند.

به گزارش گاردین، ۲۱ اقتصاد تشکیل‌دهنده مجمع همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه (اپک) شامل روسیه، چین، ایالات متحده و استرالیا، در بیانیه مشترک نهایی خود به هیچ یک از دو درگیری کنونی جهان اشاره‌ای نکردند.

مجمع اپک تا حد زیادی بر تجارت متمرکز است و شامل کشورهای متفاوتی مانند اندونزی با اکثریت مسلمان و ایالات متحده، مهم‌ترین متحد اسرائیل، است.

نشست امسال پس از دیدار جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، و شی جین‌پینگ، رهبر چین، با هدف کاهش تنش‌ها بین دو اقتصاد بزرگ جهان، با حضور وزیران و رهبران اپک برگزار شد.

جو بایدن از نشست اپک در سانفرانسیسکو برای تقویت اقتصاد ایالات متحده و گسترش پیوندهای آن با سایر کشورهای اقیانوس آرام استفاده کرد، آن هم در شرایطی که چشم‌انداز او برای همکاری منطقه‌ای بیشتر برای مقابله با نفوذ چین در جبهه تجاری دچار چالش شده است.

کریستالینا جورجیوا، مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول، درباره دیدار رهبران دو اقتصاد برتر جهان گفت که نشست بایدن و شی پیامی بود که جهان به همکاری بیشتر نیاز دارد. او این دیدار را نشانه مثبتی برای همکاری در زمینه چالش‌های جهانی، به‌ویژه تغییرات آب و هوایی دانست.

در حالی که بسیاری از تنش‌های آمریکا و چین به تایوان مرتبط می‌شود،‌ موریس چانگ، نماینده این جزیره در اپک، روز جمعه گفت که معتقد است نشست بایدن و شی «دیدار خوبی» بوده است. او تاکید کرد که با بایدن و معاونش، کامالا هریس، و همچنین آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، تعامل غیررسمی داشته و در جریان این دیدار قرار گرفته است.

در شرایطی که جهان هنوز در شوک ناشی از حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل است، به جنگ غزه در بیانیه پایانی نشست سران اپک اشاره نشد.

در مورد جنگ غزه، اطلاعیه رئیس اپک افزود که این بلوک صرفا «در مورد بحران جاری تبادل‌نظر کرده‌ است». در این اطلاعیه تاکید شد: «برخی از رهبران به گنجاندن این موضوع در بیانیه اپک در سال ۲۰۲۳ اعتراض کردند، زیرا معتقد نبودند که اپک مجمعی برای بحث در مورد مسائل ژئوپلیتیکی است.»

با این حال، برخی از رهبران اپک پیام‌های مشترکی را صادر کردند. کشورهایی از جمله برونئی، اندونزی و مالزی در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند از پیام‌های نشست ریاض که خواستار توقف فوری عملیات نظامی در غزه شده بود حمایت می‌کنند. این سه کشور همچنین خواستار آتش‌بس بشردوستانه «فوری، بادوام و پایدار» و ارائه بدون مانع کالاها و خدمات ضروری به غیرنظامیان غزه شدند.

بنا بر اطلاعیه رئیس اپک، در مورد تهاجم روسیه به اوکراین نیز توافق نظر حاصل نشد اما «بیشتر اعضا به شدت این تجاوز را محکوم می‌کنند و معتقدند که این جنگ باعث درد و رنج عظیم انسانی و تشدید شکنندگی‌های موجود در اقتصاد جهانی شده است».

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری‌ روسیه که با حکم بازداشت از طرف دادگاه کیفری بین المللی مواجه است، در میان سران کشورها در نشست سانفرانسیسکو حضور نداشت. روسیه، الکسی اورچوک، معاون نخست‌وزیر، را به این نشست فرستاده بود.

بیانیه پایانی رهبران اپک بر عزم آن‌ها برای دسترسی به یک محیط تجاری و سرمایه‌گذاری آزاد، باز، منصفانه، بدون تبعیض، شفاف، فراگیر و قابل پیش‌بینی تاکید کرد.

آن‌ها در بیانیه‌شان اشاره کردند: «ما به انجام اصلاحات لازم در سازمان تجارت جهانی برای بهبود همه کارکردهای آن از جمله گفت‌وگوها با هدف داشتن یک سیستم حل و فصل اختلافات کارآمد و قابل دسترسی برای همه اعضا تا سال ۲۰۲۴ متعهدیم.»