رویا ذاکری، جوان معترض به جمهوری اسلامی در تبریز، با انتشار ویدیویی در رسانههای اجتماعی به شرح دلایل اعتراض خود به نظام اسلامی و آزارها و شکنجههایی که ماموران سرکوبگر و قضات بر او تحمیل کردهاند پرداخت و ضمن تاکید بر سلامتی کامل روانیاش، افشا کرد که او را سه بار به زور به بیمارستان رواندرمانی رازی در تبریز منتقل کردهاند.
رویا ذاکری ۳۱ ساله که پیش از این در جریان خیزش سراسری سال گذشته در اعتراضات خیابانی بازداشت شده بود، اهل مرند و فارغالتحصیل مقطع کارشناسی ارشد در رشته کامپیوتر است و آخرینبار عصر روز ۲۹ مهرماه ۱۴۰۲، از بیمارستان رواندرمانی رازی به اداره اطلاعات تبریز منتقل شد. او پس از بازجوییهای فشرده، روز ششم آبان امسال، دوباره به آسایشگاه بیمارستان رازی بازگردانده شد و در نهایت این جوان معترض را روز هفدهم آبانماه از بیمارستان اعصاب و روان تبریز مرخص کردند.
این فعال سیاسی و مدنی در این ویدیو میگوید: «چندوقت پیش ویدیوی اعتراضهای من منتشر شد و جمهوری اسلامی هم گفته بود بیمار روانی هستم. من از همینجا اعلام میکنم در سلامت کامل جسمی و ذهنی هستم و بههیچعنوان این ادعای جمهوری اسلامی را تایید نمیکنم. بله، من سه بار در بیمارستان رازی بستری شدم، اما هرسه بار آن به شکل اجباری و با نامه قاضی بود. در اعتراضات پارسال، جلوی دانشگاه تبریز کاغذی را به دست گرفتم که روی آن دو شعار مرگ بر اصل ولایت فقیه و حقمان را میخواهیم، نوشته شده بود. بعد پلیس روی سرم ریخت و من را بازداشت کرد و پس از انتقالم به کلانتری، من اعتصاب غذا کردم. سپس من را از کلانتری به زندان مرکزی تبریز منتقل کردند و ۱۶ روز آنجا بازداشت بودم.»
رویا ذاکری همچنین توضیح داد که در مدت بازداشت در زندان تبریز، در محیطی قرنطینه و بدون حق ملاقات با اعضای خانواده یا حتی دیگر زندانیان، تحت آزار قرار داشته است و در نهایت به دلیل ادامه اعتصاب غذا و اعتراضهای این زندانی، او را با حکم قاضی به بیمارستان روانی رازی منتقل کردهاند. در این مرحله، اتهامهایی همچون «تبانی علیه امنیت ملی» و «ارتباط با دول متخاصم» علیه رویا ذاکری مطرح شد و پس از گذشت یکماه، او را از بیمارستان رازی مرخص کردند.
او گفت: «همه این اتهامها الکی بود و هیچکدامشان را قبول نکردم. همچنین بار آخر که ویدیوی آن هم منتشر شد، مربوط به این بود که متوجه شدم ناگهان حساب بانکی من مسدود شده است و تمام پساندازم در همان حساب بود. یک ماه از مسدود بودن حسابم گذشت، تا اینکه به پلیس فتا مراجعه کردم و آنها گفتند ما حساب شما را باز نمیکنیم و برای همیشه بسته شده است. من هم گفتم تا زمانی که جواب درست به من ندهید، از اینجا تکان نمیخورم، چون بدون گناه حسابم را بستید. در نتیجه دوباره من را بازداشت کردند و پنج روز بهطور غیرقانونی در زندان مرکزی تبریز نگه داشتند. من اینبار نیز اعتصاب غذا کردم، تا اینکه آزاد شدم. پس از آن بود که به خیابان رفتم و اعتراض کردم و ویدیوی آن در رسانههای اجتماعی منتشر شد. به خاطر اینکه من شاکی بودم، ولی من را زندانی کردند.»
در ویدیوهایی که از این لحظات در رسانههای اجتماعی منتشر شده است، رویا ذاکری در میان جمعیت به زبان آذری فریاد میزند: «پنج روز در زندان اعتصاب غذا کردم...» و سپس شعار «مرگ بر خامنهای» و «مرگ بر دیکتاتور» سر میدهد.
ماموران و قضات در دستگاههای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی در سالهای اخیر به دفعات برای آزار و شکنجه زندانیان سیاسی، آنها را به بیمارستانها و آسایشگاههای روانپزشکی منتقل کردهاند تا بدین طریق، هزینه فعالیت سیاسی و مخالفت با نظام اسلامی را برای شهروندان ایرانی بالاتر ببرند.
در یک نمونه، بهنام محجوبی، درویش و فعال سیاسی بازداشتی در ایران که به تحمل دو سال زندان محکوم شده بود، پس از انتقال اجباری به بیمارستان روانپزشکی امینآباد در تهران، ۲۸ بهمن ۱۳۹۹ در این محل جان باخت. اعضای خانواده و همبندیهای بهنام محجوبی در زندان اوین، «قتل عمد و حکومتی» را دلیل جان باختن این جوان معترض عنوان کردهاند.
اما نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در بیانیهای که در رابطه با بازداشت رویا ذاکری منتشر کرده است، ضمن تکذیب ضربوشتم او به دست نیروهای سرکوبگر، اخبار و گزارشهای نهادهای حقوقبشری را «سوءاستفاده رسانههای معاند از وضعیت بیماری روحی و روانی دختر تبریزی» تعبیر کرد و مدعی شد: «برابر تماس مردمی با مرکز فوریتهای پلیسی ۱۱۰ و مرکز اورژانس ۱۱۵ مبنی بر اینکه یک خانم مریضاحوال در خیابان منجم تبریز دچار هذیانگویی شده است، بلافاصله عوامل اورژانس و ماموران پلیس در محل حاضر شدند.»
در این اطلاعیه همچنین ادعا شده است رویا ذاکری پیش از این نیز سابقه بیماری روانی داشته و «با هماهنگی ماموران اورژانس و هدایت خانواده به مراکز درمانی اعزام [شده] و تحت درمان قرار گرفته است»، ادعایی که اکنون این جوان معترض و پیش از آن نیز دوستانش که با برخی خبرنگاران خارج ایران گفتوگو کرده بودند، کاملا تکذیب میکنند.
فعالان حوزههای اجتماعی و سیاسی در ایران در انتقاد از انتقال بازداشتیها و محکومان سیاسی به آسایشگاههای روانی، میگویند هیچیک از موارد انتقال زندانیان به آسایشگاهها و بیمارستانهای روانپزشکی معمولا با تجویز پزشکان متخصص صورت نمیپذیرد و قضات تحت فشار ماموران امنیتی بهصورت غیرقانونی چنین حکمی را صادر میکنند.
همچنین اثبات وجود مشکلات روانی در افراد بازداشتی نیز طبق قوانین میبایست به آزادی کامل و صدور حکم نداشتن توان تحمل حبس منجر شود.
در همین رابطه، فریبا فریدونی، همسر مجید رضایی، فعال مدنی زندانی در اوین نیز، مهرماه سال جاری، در ویدیویی از انتقال همسرش به بیمارستان روانپزشکی امینآباد خبر داده بود. فریدونی در این ویدیو که روز ۲۸ مهرماه منتشر کرد، توضیح داد که به او گفته شده همسرش «بعد از دو هفته گذراندن در انفرادی، سه روز قبل به این بیمارستان منتقل شده است.»
همسر مجید رضایی تاکید کرد که این زندانی سابقه هیچ نوع بیماری نداشته است و در ادامه سرنوشت او را به بهنام محجوبی تشبیه کرد و گفت: «جان عزیزان ما در خطر است.»