دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، در اقدامی قاطع برای مهار نفوذ و فعالیت‌های ایران، راهبرد جامعی برای مقابله با آنچه دولت آمریکا آن را «تهدید امنیت جهانی» و «اقدام‌های خصمانه» جمهوری اسلامی توصیف می‌کند اعلام کرد. این اقدام‌ها تحریم‌های اقتصادی، انزوای دیپلماتیک، و اعمال سخت‌گیرانه‌تر قوانین را شامل می‌شود و نشان‌‌دهنده تشدید فشار دولت آمریکا بر تهران است

تهدید جمهوری اسلامی برای آمریکا و متحدانش

ترامپ تاکید کرد که اولویت اصلی دولتش تامین امنیت و ایمنی مردم آمریکا است. در فرمان اجرایی رئیس‌جمهوری آمده است که از زمان تاسیس جمهوری اسلامی در سال ۱۹۷۹، تهران همواره سیاستی خصمانه علیه آمریکا و متحدانش داشته است.

در این فرمان اجرایی، جمهوری اسلامی «بزرگ‌ترین حامی دولتی تروریسم در جهان» خوانده شده و ضمن اشاره به حمایت مالی، نظامی جمهوری اسلامی از گروه‌هایی مانند حزب‌الله، حماس، حوثی‌ها، طالبان و القاعده، آمده است: «جمهوری اسلامی ایران مسئول مستقیم فعالیت‌های تروریستی در سراسر جهان، از جمله حمله وحشیانه ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس و حملات مداوم حوثی‌ها به نیروهای دریایی آمریکا و کشتیرانی بین‌المللی در دریای سرخ، است.»

در ادامه افزوده شده است که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همچنان به‌عنوان یک سازمان تروریستی خارجی شناخته می‌شود.

رئیس‌‌جمهوری آمریکا همچنین جمهوری اسلامی را به ایجاد «سلول‌های خفته» (مجموعه‌ای از ماموران مخفی منتظر دستور) در آمریکا و سایر کشورها متهم کرد و این اقدام را تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی خواند.

در ادامه به نقض حقوق بشر و بازداشت غیرقانونی شهروندان آمریکایی در ایران اشاره و تاکید شده است آمریکا کنار زنان ایران ایستاده است که تحت سرکوب و بدرفتاری رژیم قرار دارند.

برنامه‌ هسته‌ای و تجاوزهای منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران

رئیس‌جمهوری آمریکا با اشاره به نگرانی‌های فزاینده درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، آن را «خطری وجودی برای آمریکا و تمام دنیای متمدن» توصیف کرد. 

او جمهوری اسلامی را متهم کرد که با پنهان‌‌سازی تاسیسات هسته‌ای اعلام‌نشده و جلوگیری از دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تعهداتش تحت پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را نقض کرده است.

ترامپ همچنین به حملات موشکی و پهپادی تهران به اسرائیل اشاره کرد و آن را نشانه‌ای از اقدام‌های بی‌ثبات‌کننده تهران در منطقه دانست و گفت: «چنین رژیم تندرویی هرگز نباید به سلاح‌های هسته‌ای دست پیدا کند یا از آن‌ها برای باج‌گیری از آمریکا و متحدانش استفاده کند.»

اعمال فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی ایران

دولت آمریکا برای مقابله با تهدید هسته‌ای، برنامه موشکی، و حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های تروریستی، مجموعه‌ای از اقدام‌ها را تحت راهبرد «فشار حداکثری» در دست اجرا دارد. مهم‌ترین جنبه‌های این سیاست موارد زیر را شامل می‌شود:

تحریم‌های اقتصادی: وزارت خزانه‌داری آمریکا موظف شده است

ـ تحریم‌ها علیه افرادی را که در نقض تحریم‌های مربوط به ایران مشارکت دارند فورا اعمال کند. تمرکز اصلی این اقدام بر قطع دسترسی جمهوری اسلامی به منابع مالی از جمله درآمدهای نفتی و جریان‌های مالی غیرقانونی است.

ـ هرگونه مجوز یا راهنمایی که به جمهوری اسلامی یا نمایندگانش تسهیلات اقتصادی یا مالی ارائه می‌دهد برای اصلاح یا لغو بررسی شوند

ـ راهنماهای به‌روزرسانی‌شده درباره پیامدهای نقض تحریم‌ها به تمام بخش‌های تجاری مرتبط از جمله حمل‌و‌نقل دریایی، بیمه و بنادر ارسال شود.

ـ اقدام‌های متقابل علیه ایران در گروه ویژه اقدام مالی حفظ و تمامی منابع درآمدی غیرقانونی مسدود شود.

انزوای دیپلماتیک: وزارت خارجه آمریکا موظف شده است:

ـ معافیت‌های تحریمی را اصلاح یا لغو کند، به‌ویژه مواردی مانند پروژه بندر چابهار که به ایران تسهیلات اقتصادی و مالی ارائه می‌دهند

ـ در هماهنگی با وزارت خزانه‌داری و سایر وزارتخانه و سازمان‌های اجرایی، کارزاری برای رساندن صادرات نفت ایران از جمله به چین به صفر اجرا شود.

ـ کارزاری بین‌المللی برای منزوی‌سازی جمهوری اسلامی هدایت کند و حرکت عوامل سپاه پاسداران و نمایندگان جمهوری اسلامی را محدود شود. 

ـ همچنین، در هماهنگی با وزارت خزانه‌داری و سایر نهادهای مرتبط اطمینان حاصل شود ایران از سیستم مالی عراق یا کشورهای حاشیه خلیج فارس برای دور زدن یا نقض تحریم‌ها استفاده نکند.

دولت آمریکا تلاش می‌کند تا تحریم‌های بین‌المللی سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران را دوباره اعمال کند.

اقدام‌های نظامی و قانونی: وزارت دادگستری آمریکا موظف است

ـ اقدام‌های قانونی برای شناسایی و سرکوب شبکه‌های ایرانی فعالی در آمریکا، از جمله عملیات جاسوسی و فعالیت‌های مالی در حمایت از گروه‌های تروریستی را اجرا کند. 

ـ همچنین، تلاش‌هایی برای ردیابی و توقیف محموله‌های نفتی غیرقانونی ایران صورت خواهد گرفت.

ـ از قربانیان آمریکایی تروریسم تحت حمایت جمهوری اسلامی، از جمله خانواده‌های نظامیانی که در حملات مرتبط با تهران جان باخته‌اند، حمایت شود.

ـ پیگرد قانونی عوامل تروریستی تحت حمایت جمهوری اسلامی در اولویت قرار داده شود، و از تمامی اختیارات، ابزارهای کیفری، نظارتی و سایبری برای شناسایی افراد مرتبط با عملیات‌ جهانی جمهوری اسلامی‌ــ از جمله شبکه‌های مالی، ماموران مخفی در آمریکا، و تلاش‌ها با هدف ترویج یهودستیزی‌ــ استفاده شود.

پاسخگوسازی جمهوری اسلامی مقابل سازمان ملل و سایر نهادهای بین‌المللی

علاوه بر اقدام‌های یک‌جانبه، دولت آمریکا با شرکای بین‌المللی‌اش همکاری می‌کند تا فشارها علیه جمهوری اسلامی را افزایش دهد. سفیر آمریکا در سازمان ملل موظف شده است با تاکید بر تخلف جمهوری اسلامی از تعهدهای بین‌المللی، برای فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» تلاش کند.

ترامپ گفت: «اقدام‌های جمهوری اسلامی تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی است و جهان باید برای پاسخگوسازی این رژیم متحد شود.»

موضع قاطع مقابل تهران

این فرمان اجرایی نشان‌دهنده رویکرد قاطع دولت آمریکا در قبال جمهوری اسلامی است و ترامپ به‌صراحت اعلام کرد که تهران در صورت ادامه اقدام‌های تجاوزکارانه، با پیامدهای شدیدی روبرو خواهد شد.

در این فرمان اجرایی آمده است: «رفتار جمهوری اسلامی تهدیدی مستقیم برای آمریکا است و ما هر اقدامی لازم باشد برای جلوگیری از دستیابی این رژیم به سلاح هسته‌ای و پایان دادن به تجاوز منطقه‌ای‌اش انجام خواهیم داد.»

با افزایش تنش‌ها بین واشینگتن و تهران، اثربخشی این اقدام‌ها در آینده مشخص خواهد شد. با این حال، اقدام‌های اخیر نشان می‌دهد که آمریکا به تعهدش برای مقابله با نفوذ ایران از طریق ابزارهای اقتصادی، دیپلماتیک و نظامی پایبند است.