جدال میان دو نماینده شهر قم در مجلس شورای اسلامی پای هر دوی آن‌ها را به پرونده فساد وام‌های قرض‌الحسنه ازدواج مشهور به «وام‌های موسی بن جعفر» باز کرده است.

در پرونده‌ فساد وام‌های ازدواج، بر اساس اطلاعات مقام‌های قضایی استان قم، افرادی با جعل هویت یا سند ازدواج و بدون دارابودن شرایط لازم با سفارش چهره‌های سیاسی وام دریافت کرده‌اند.

دادستان عمومی و انقلاب استان قم ۱۳ آذرماه سال ۱۴۰۲، با اعلام دستگیری متهمان پرداخت وام ازدواج با جعل اسناد رسمی، تعداد این وام‌های پرداختی را ۲۴۴ فقره اعلام و تصریح کرد: «کیفرخواست مدیر یک بانک به همراه همدستانش به دلیل پرداخت ۲۴۴ فقره وام با جعل اسناد رسمی صادر شده است.»

اما تنش زمانی بالا گرفت که مجتبی ذوالنور، نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی، در جلسه ماهانه قمی‌های مقیم تهران با حمله به برخی نمایندگان مجلس، آن‌ها را مسبب شرایط کشور دانست و گفت: «اگر نمایندگان مجلس فقط به ۵۰ درصد وظایف نمایندگی خود عمل کنند، هیچ کوچه بی‌آسفالت و هیچ نوسان برق و هیچ مشکلات آب شرب و کشاورزی باقی نمی‌ماند.»

بخش جنجالی سخنان این نماینده درباره پرونده وام‌ها با اسناد جعلی بود که بدون ذکر نام، به نماینده دیگر شهر قم اشاره داشت. ذوالنور دراین‌باره گفت: «اینکه کارهای کلان مجلس و نماینده مردم بودن را رها کنیم و بگوییم نماینده خوب منم که یک نفر را معرفی کنم تا پنج میلیون تومان از صندوق موسی بن جعفر نیروگاه قرض‌الحسنه بگیرد؛ یعنی مردم را گدا کنیم و منت سرشان بگذاریم.» 

هرچند نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی به‌طور مشخص از نماینده مدنظر خود نام نبرد، اما برای کسانی که اخبار سیاسی دو سال گذشته در شهر قم را دنبال کرده‌اند، سرنخ این اتهام‌زنی به جدال ذوالنور و امیرآبادی فراهانی، دیگر نماینده این شهر، باز‌می‌گردد که موجب شده است علیه یکدیگر اتهاماتی را مطرح کنند.

واکنش تند مدیرعامل موسسه موسی بن جعفر محله نیروگاه به سخنان ذوالنور نیز روشنگر ابعاد این جدال میان دو نماینده اصول‌گرای شهر است. منطقه فقیرنشین نیروگاه و این موسسه از حامیان اصلی امیرآبادی فراهانی در انتخابات مجلس گذشته بوده‌اند.

علی رضایی، مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره صندوق قرض‌الحسنه موسی بن جعفر، در نامه‌ای سرگشاده خطاب به مجتبی ذوالنور دو روز قبل افشا کرد که او تاکنون بیش از ۹۰۰ نفر را برای اخذ وام پنج میلیون‌تومانی به صندوق موسی بن جعفر معرفی کرده است.

پاسخی که سطح تنش میان دو نماینده را به یکی از پرونده‌های فساد بانکی می‌تواند باز کند. اما رضایی در بخش دیگری از این نامه ذوالنور را به تخلف انتخاباتی متهم کرده و نوشته است: «طبق ماده ۸۳ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی معرفی وام از زمان شروع ثبت‌نام‌ها تا انتخابات جرم محسوب می‌شود، ولی دفتر جنابعالی برخلاف قانون در این زمان ممنوعه هم افرادی را برای اخذ وام معرفی نموده‌اند که مدارک آن هم در صندوق موسی بن جعفر علیه‌السلام موجود است.»

این اتهام طبق قانون و در صورت دخالت نهادهای نظارتی بر انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی، می‌تواند برای مجتبی ذوالنور هزینه زیادی داشته باشد.

هرچند اصل اختلاف میان دو نماینده به زمانی بازمی‌گردد که علیرضا زاکانی، نماینده وقت مردم شهر قم در مجلس شورای اسلامی، برای نشستن بر مسند شهرداری تهران از نمایندگی استعفا داد و برای پذیرش وظایف او در این شهر میان ذوالنور و امیرآبادی فراهانی رقابت شکل گرفت.

در این رقابت به گفته ذوالنور، با مجوز خود او بنا شد امیرآبادی تحت عنوان قانونی «نماینده معین» به وظایف زاکانی در رسیدگی به امور شهروندان بپردازد، اما امیرآبادی به این بهانه و با مجوز محمد باقر قالیباف، به تاسیس دو دفتر دیگر در این شهر اقدام کرد که ذوالنور مدعی است هزینه‌های آن بنا بوده از بودجه مجلس پرداخت نشود.

بر اساس افشاگری ذوالنور، مجوزی که محمدباقر قالیباف صادر کرده است شامل حدود ۲۰۰ میلیون تومان هزینه اجاره مکان و مجوز استفاده از پنج نیروی دستگاه‌های اجرایی است که با احتساب میانگین حقوق و مزایا حداقل ۳۰ میلیون در ماه قرار بوده از مجلس پرداخت شود، اما به سبب آنکه طبق قوانین مجلس، در شهرهایی که چند نماینده دارند امکان تعیین «نماینده معین» ممکن نیست، پس از افشاگری و تذکر ذوالنور، هیئت‌رئیسه مجوز پرداخت آن را ملغی کرده است.

اما این پایان تقابل دو نماینده نبود، چرا که به نظر می‌رسد افشای نقش ذوالنور در معرفی نزدیک به ۹۰۰ نفر برای دریافت وام، بیش از آنکه واکنش حلقه منسوب به امیرآبادی فراهانی باشد، مانع‌تراشی برای تبلیغ انتخاباتی ذوالنور در منطقه‌ای است که به‌طور سنتی پایگاه رای امیرآبادی فراهانی محسوب می‌شود.

جمعیت منطقه فقیرنشین نیروگاه قم در دوره‌های قبل از امیرآبادی فراهانی حمایت کرده‌اند، اما در سال‌های اخیر ذوالنور با برگزاری نشست‌های مختلف و نامه معرفی دریافت وام تلاش داشته است موقعیت خود را در این بخش شهر بهبود ببخشد.

اقدامی که از چشم رقیب انتخاباتی‌اش دور نمانده است و به همین دلیل در متن نامه مدیر موسسه قرض‌الحسنه موسی بن جعفر به بخشی از سخنان ذوالنور در نشست مردمی اشاره و یادآور شده چرا به دریافت‌کنندگان وام لقب گدا را داده است.

رضایی با حمله به ذوالنور نوشته است: «خبر دارید مردم با همین پنج میلیون تومان برخی مشکلاتشان حل می‌شود، آیا به این عبارت گرفتن وام ۵ میلیونی گدایی است فکر نکردید؟ به این ۹۰۰ نفری که خود معرفی کردید ظلم و توهین کرده‌اید؟ »

داستان موسسات مالی و قرض‌الحسنه در ایران و پرداخت وام‌ همواره یکی از بسترهای فساد و رانتی بوده است که افراد صاحب‌نام سیاسی از آن بهره برده‌اند و همین امر به ورشکستی و تعطیلی بسیاری از موسسات منجر شده است.