آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد که دست‌کم هفت میلیون نفر از جمعیت بالای ۲۵ سال ایران به دیابت مبتلا شده‌اند. این آمار بالغ‌بر ۱۴ درصد جمعیت ایران را شامل می‌شود درحالی‌که نزدیک به ۲۷ درصد مبتلایان دیابت از بیماری‌ خود آگاه نیستند.

برمبنای گزارش آماری وزارت بهداشت، حدود ۷۳ درصد افراد مبتلا به دیابت از بیماری خود مطلع‌اند، اما فقط حدود ۶۵ درصد آنان تحت پوشش درمانی قرار دارند. از این میان، تنها حدود ۳۱ درصد روند درمانی موثر را دنبال می‌کنند.

این گزارش آشکار می‌کند که درصد قابل‌توجهی از مبتلایان دیابت یا درمان موثر دریافت نمی‌کنند یا از بیماری خود خبر ندارند و به دلایل مختلف از‌جمله مشکلات اقتصادی زیر نظر پزشک نیستند.

این وضعیت در حالی است که بی‌توجهی به دیابت و نداشتن درمان موثر موجب می‌شود افراد به عوارض ثانویه از جمله اختلال عملکرد کلیه دچار شوند.

کورش اعتماد، مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا آمار هفت میلیون نفری مبتلایان به دیابت در ایران را تایید کرد و گفت کنترل نشدن قند خود در مبتلایان به دیابت یکی از دلایل اصلی رسیدن بیماران به مرحله دیالیز است.

این مقام وزارت بهداشت همچنین به عوارض بلندمدت بیماری دیابت نیز پرداخت و افزود آسیب به عروق انتهایی یا مویرگ‌ها در بلندمدت افراد را دچار مشکلاتی مانند اختلال بینایی یا زخم‌هایی می‌کند که دیر بهبود می‌یابند.

مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت در ادامه تاکید کرد که مبتلایان به دیابت باید در فواصل مشخص از نظر کلیه و چشم‌ها معاینه شوند.

کنترل وزن، سبک و رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی متعادل، روند درمانی مناسب و دوری از استرس، از موارد موثر بر کنترل بیماری دیابت است.

وزارت بهداشت جمهوری اسلامی مدعی است که در قالب طرحی با عنوان «پویش ملی غربالگری پرفشاری خون و دیابت» قصد دارد درباره این بیماری اطلاع‌رسانی کند و آگاهی عمومی را بالا ببرد.

مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت نیز با اعلام این موضوع گفت وزارت بهداشت امیدوار است این پویش به «افزایش خود مراقبتی» در میان مردم و افراد مبتلا به دیابت منجر شود.

پیش‌تر علیرضا مهدی هزاوه، معاون دفتر بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، در یک برنامه تلویزیونی درباره این پویش صحبت کرده و گفته بود ما پیامک‌هایی برای ۴۰ میلیون نفر ارسال کردیم و از آن‌ها خواستیم که در این پویش شرکت کنند و با تکمیل پرسشنامه و خوداظهاری درباره وضعیت سلامت خود اطلاع‌رسانی کنند.

به‌رغم برنامه‌ها و پروژه‌هایی از این دست که به نظر می‌رسد بیشتر با اهداف تبلیغاتی اجرا می‌شوند، بسیاری از مبتلایان به دیابت به دلیل در دسترس نبودن داروهای مورد نیاز مانند انسولین و نبود آرامش قادر نیستند این بیماری را کنترل کنند.

سابقه خانوادگی، کم‌تحرکی، بارداری، بیماری لوزالمعده، اضافه وزن و رژیم غذایی نامناسب، از عواملی است که موجب می‌شود افراد به بیماری دیابت مبتلا شوند. در میان این عوامل، اضافه وزن و رژیم غذایی نامناسب به‌طور مستقیم با اقتصاد خانواده‌ها و سبک زندگی آن‌ها ارتباط دارد.

طی سال‌های اخیر بسیاری افراد در نتیجه تورم فزاینده و کاهش قدرت خرید مجبور شدند که به مصرف غذاهای جایگزین و بی‌کیفیت روی بیاورند. مصرف خوراکی‌های با ارزش غذایی پایین از عوامل موثر در شیوع اضافه وزن و چاقی در میان ایرانیان است و زمینه ابتلا به دیابت را ایجاد می‌کند.

برآوردهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد که بالغ‌بر ۲۴ درصد ایرانیان مبتلا به چاقی‌اند و حدود ۴۷ درصد نیز اضافه وزن دارند. پیش‌تر حسین فرشیدی، معاون وزارت بهداشت، گفته بود که بیش از ۵۶ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال ایران دارای شاخص توده بدنی بالای۳۰ درصد و مبتلا به اضافه وزن و چاقی‌اند.

آمار اضافه وزن و چاقی در میان جمعیت زیر ۱۸ سال نیز بالا است، به‌طوری‌که آمارها نشان می‌دهد از هر سه دانش‌آموز یک نفر اضافه وزن دارد.