گزارش سالانه فعالان حقوق بشر ایران از افزایش ۶۸ درصدی صدور احکام اعدام طی سال ۲۰۲۳ خبر می‌دهد.

بر اساس گزارش رسمی منتشر‌شده ارگان خبری فعالان حقوق بشر در ایران «هرانا»، از ابتدای ژانویه سال ۲۰۲۳ تا پایان این سال تعداد موارد اجرای احکام اعدام در ایران به بیش از ۷۴۶ مورد رسیده است. این موضوع نشان‌دهنده افزایش ۳۲ درصدی تعداد اعدام‌ها به نسبت سال ۲۰۲۲ میلادی است. همچنین در این سال ۱۵۵ نفر به اعدام محکوم شده‌اند که افزایش ۶۸ درصدی نسبت به مدت مشابه در سال قبل داشته است. 
 
به گزارش نهادهای حقوق بشری، بیشتر افراد اعدام‌شده متهم به جرائم مواد مخدر بودند که ۵۶.۴۳ درصد از اعدام‌ها را تشکیل می‌دهند. ۳۷.۷۲ درصد اعدام‌ها نیز به‌دلیل اقدام به قتل بوده و سهم متهمان محکوم به محاربه ۲.۰۱ درصد است و ۰.۴ درصد افراد نیز حکم افساد فی‌الارض دریافت کرده‌اند. 
 
همچنین ۰.۱۳ درصد اعدام‌شدگان نیز اتهام‌های عقیدتی، دینی و سیاسی داشته‌اند و ۰.۱۳ درصد نیز با عنوان‌های اتهامی از قبیل جاسوسی، ترور و اقدامات تروریستی اعدام شده‌‌اند. ۰.۱۳ درصد افراد نیز با جرائمی مانند زنا و روابط نامشروع اعدام شدند. در این گزارش آمده است که ۵۹۷ تن از اعدام‌شدگان مرد و ۲۰ تن زن بوده‌اند. 
 
بر اساس گزارش هرانا، در زمینه بازداشت و احضار افراد در حوزه حقوق زنان نیز ۴۴ تن از فعالان مدنی به دلایل مربوط به فعالیت در این حوزه بازداشت شده‌اند و در کنار جرائم نقدی و احکام حبس، برای دو نفر حکم شلاق صادر شده است. 
 
همچنین زنان ایران طی سال ۲۰۲۳ با ۲۶ مورد تجاوز و آزار جنسی، ۸۲ مورد قتل، یک مورد خودسوزی، شش مورد خودکشی و هفت مورد اسیدپاشی مواجه بوده‌اند. این آمار تنها مربوط به مواردی است که فعالان حقوق بشری امکان ثبت آن را داشته‌اند.

در این سال تجمعات صنفی و کارگری در ایران افزایش داشته است. طی ماه‌های گذشته فعالان این حوزه تجمعات مختلفی را در کشور بر‌پا کرده‌اند و گزارش‌ها حاکی از آن است که ۶۴ فعال کارگری در ایران بازداشت و دست‌کم ۲۹ فعال کارگری با احکام حبس مواجه شده‌اند. همچنین احکامی مانند شلاق، جریمه نقدی و تبعید نیز در پرونده برخی از بازداشت‌شدگان ثبت شده است. در کنار موارد سرکوب و بازداشت در حوزه فعالان کارگری، ۱۲۵۲ کارگر بر اثر حوادث حین کار کشته و ۴۰۱۸ نیز مجروح شده‌اند. 
 
هرانا در این گزارش اعلام کرده که در سال ۲۰۲۳‌ اخبار ۲۷ مورد ضرب و جرح زندانیان، ۱۳۹۰ مورد محرومیت از خدمات پزشکی زندانیان، ۱۱۴ مورد اعتصاب غذا، ۶۶ مورد لغو امکان ملاقات و ۳۴ مورد شکنجه روحی و فیزیکی منتشر شده است. در این سال هفت زندانی بر اثر بیماری جان خود را از دست داده‌اند و در کنار این آمار ۱۲ خودکشی و یک مورد خودسوزی ثبت شده است. 

بر اساس آمار احکام صادر‌شده، قضاتی همچون ایمان افشاری، ابوالقاسم صلواتی، محمدرضا عموزاد، محمد مقیسه، سید احمد زرگر، حسین سعیدی، سید محمود ساداتی، علی شیخ‌لو و امین وزیری، دادیار ناظر بر زندانیان سیاسی، بیشترین موارد نقض حقوق بشر را به خود اختصاص داده‌اند تا قوه قضاییه در راس سازمان و نهادهای ناقض حقوق بشر در ایران طی سال ۲۰۲۳ معرفی شود. 

طی سال ۲۰۲۳ در ایران، با وجود نهایی نشدن تصویب لایحه عفاف و حجاب، به‌دلیل بازگشت گشت‌های ارشاد، پلمب صنوف مختلف با اتهام ارائه خدمات به زنانی با پوشش اختیاری و توقیف خودرو شهروندان با بهانه رعایت نشدن حجاب اجباری، زنان بیشترین موارد نقض حقوق بشر را تجربه کرده‌اند.