پایگاه داده‌های باز ایران در تازه‌ترین گزارشش با استناد به آخرین داده‌های پژوهشی و آماری نهاد بین‌المللی تحقیقات سرطان سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که ایران با ثبت بیش از ۱۳۷ هزار مورد ابتلا و مرگ نزدیک به ۱۱۹ هزار نفر در سال در اثر سرطان، پس از ترکیه و عربستان سعودی، بیشترین آمار ابتلا به این بیماری را در میان کشورهای منطقه دارد. این در حالی است که مقام‌های وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ادعا می‌کنند آمار ابتلا به سرطان در ایران نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر در سال است.

به‌رغم اینکه حتی گزارش‌های رسمی نیز آمار بالای ابتلا به سرطان در ایران را آشکار می‌کند، به نظر می‌رسد که آمار واقعی بیش از آن چیزی است که وزارت بهداشت جمهوری اسلامی و سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده‌اند.

بررسی‌های پایگاه داده‌های باز ایران نشان می‌دهد که آمار واقعی ابتلا به سرطان به دلیل «ضعف نظام غربالگری» و «ثبت آمار» هم در ایران و هم در بیشتر کشورهای منطقه، از ارقامی که اعلام می‌شوند، بیشتر است. با این حال همین آمارهای موجود هم نشان‌دهنده وضعیت کلی کشورهای منطقه از نظر ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از سرطان است که نشان می‌دهد ایران بدون احتساب عامل جمعیت، بعد از ترکیه و پاکستان در جایگاه سوم قرار دارد.

با وجود این، اگر عامل جمعیت را هم در نظر بگیریم و نرخ ابتلا و مرگ‌ومیر را محاسبه کنیم، ایران باز هم بعد از ارمنستان، ترکیه و جمهوری آذربایجان در رتبه چهارم از نظر ابتلا و مرگ‌ومیر قرار دارد.

 طبق آخرین آمار موجود در سازمان بین‌‌المللی تحقیقات سرطان، نرخ ابتلا به سرطان در سال ۲۰۲۲ در ایران ۱۶۰ مورد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر و نرخ مرگ‌ومیر ۱۰۱ مرگ به ازای هر ۱۰۰ هزار مورد بوده است.

در این میان، نکته قابل‌توجه نسبت بالای مرگ‌ومیر به موارد ابتلا در ایران است که در مقایسه با کشورهایی که آمار ابتلا به سرطان در آن‌ها نیز بالا است، بیشتر است. به‌ عنوان‌ مثال در ژاپن، نسبت مرگ‌ومیر سرطان ۳۳۹ نفر به ازای هر ۸۰۰ نفر است. این رقم در فرانسه، ۲۹۱ نفر به ازای هر ۷۳۷ نفر می‌رسد. در آمریکا ۱۸۱ نفر از ۸۱۱ نفری که به سرطان مبتلا می‌شوند فوت می‌کنند. در بریتانیا نسبت مرگ‌ومیر به ابتلا به ۲۶۵ مورد مرگ در هر ۶۶۴ مورد ابتلا می‌رسد. در کشورهای چین، اسرائیل و ترکیه آمار مرگ‌ومیر افراد مبتلا به سرطان بسیار پایین‌ است اما در ایران از هر ۱۶۰ نفری که به سرطان مبتلا می‌شوند، ۱۰۱ نفر فوت می‌کنند. این آمار آشکار می‌کند که نسبت مرگ‌ومیر به موارد ابتلا در ایران به‌مراتب بیشتر از کشورهای دیگر و حتی متوسط جهانی است.

به‌ طور کلی در ایران به ازای هر ۱۰۰ مورد ابتلا به سرطان در سال، ۶۴ نفر بر اثر این بیماری جانشان را از دست می‌دهند (۶۴ درصد)، در حالی‌ که این نسبت در کل دنیا به طور متوسط ۴۹ درصد، در ترکیه ۵۴ درصد، در ژاپن و اسرائیل ۴۲ درصد، در فرانسه ۳۹ درصد و در آمریکا ۲۵ درصد است.

بر مبنای گزارش‌های آماری وزارت بهداشت، سرطان‌ پستان، روده بزرگ، ریه، پروستات و معده بیشتر از دیگر سرطان‌ها در ایران شایع‌اند. آلودگی هوا، خشک شدن پهنه‌های آبی، نبود امنیت غذایی، استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌ها، آب و خوراکی‌های آلوده، مصرف الکل و سیگار و فضاهای کاری آلوده به مواد شیمیایی از مواردی‌اند که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.

بر اساس داده‌های آماری وزارت بهداشت جمهوری اسلامی، سالانه بیش از ۲۶ هزار نفر در ایران به دلیل آلودگی هوا جانشان را از دست می‌دهند. پیش‌تر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، اعلام کرده بود که بیش از ۱۳ درصد مرگ‌های طبیعی ایران به آلودگی هوا ربط دارند.