به گفته سازمان بهداشت جهانی، در نوار غزه آینده یک نسل در خطر است. شمار زیادی از کودکان درپی سوءتغذیه، بیماری و کمبود آب و نبود بهداشت جان خود را از دست خواهند داد. افزون بر این، نظام آموزشی غزه یکی از مهم‌ترین قربانیان جنگ است که آسیب بسیار دیده است. طی ماه‌های گذشته ۱۲ دانشگاه غزه بمباران و اغلب آن‌ها تخریب شده‌اند. صدها مدرسه ویران شده‌اند و هزاران دانش‌آموز و معلم کشته شده‌اند. بسیاری از نهادهای فرهنگی، ازجمله کتابخانه‌ها، بایگانی‌های آثار فرهنگی و موزه‌ها، تخریب و غارت شده‌اند.
هدف قرار دادن نهادهای آموزشی و مراکز فرهنگی فلسطین تنها در واکنش به حمله هفتم اکتبر آغاز نشد. اسرائيل از گذشته‌های دور تا کنون به نهادهای آموزشی و فرهنگی فلسطینی‌ها آسیب فراوان رسانده است. طی چند سال گذشته، شمار زیادی از روشنفکران، نخبگان فرهنگی و شخصیت‌های سیاسی فلسطینی ترور شده‌اند.
از تخریب نظام و زیرساخت‌های آموزشی با اصطلاح «نابودی آموزش و پرورش» نام می‌برند، اصطلاحی که اولین بار کارما نابلسی، استاد دانشگاه آکسفورد، در جریان حمله اسرائیل به غزه در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۰۹ ابداع کرد. «نابودی آموزش و پرورش» به معنای نابودی نظام‌مند ساختار آموزشی فلسطین در چارچوب ایجاد شهرک‌ها و اشغال اراضی فلسطین در طول چند دهه گذشته است، که نهادهای فرهنگی ازجمله کتابخانه‌ها، مراکز فرهنگی و موزه‌ها را عمدا تخریب و نابود کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
نهادهای آموزشی نوار غزه متحمل سه نوع خسارت شده است:
نوع اول: تخریب فیزیکی مراکز آموزشی
ادامه بمباران غزه به تخریب تمامی ۱۲ دانشگاه غزه، که آخرینشان دانشگاه الاسراء بود، منجر شد. البته خسارت‌های ناشی از جنگ، افزون بر تخریب زیرساخت‌های فیزیکی، منابع ارزشمند دانش و فرهنگ را که در طول چند دهه گذشته گردآوری شده بود نابود کرد. تا اوایل فوریه گذشته، صدها هزار نفر از آوارگان داخلی از ۹۲ درصد مدارس غزه به‌عنوان پناهگاه استفاده می‌کردند. گروه آموزشی (EC) وابسته به سازمان ملل در فوریه گذشته گزارش داد که ۳۸۶ مدرسه، ۷۸ درصد از کل مدارس غزه، آسیب دیده‌اند. از این میان ۲۵ مدرسه کاملا تخریب شده‌اند، ۱۱۳ مدرسه به‌شدت آسیب دیده‌اند، ۱۲۵ مدرسه در معرض آسیب متوسط قرار گرفته و ۱۲۳ مدرسه آسیب جزئی دیده‌اند.
نوع دوم: کشته و زخمی شدن معلمان و استادان
به گزارش وزارت آموزش و پرورش فلسطین از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ تا فوریه گذشته، ۸۰۰ تن از معلمان زخمی شده‌اند و بیش از ۲۳۹ نفر از کارمندان بخش آموزش و پرورش درپی حملات اسرائيل جان باخته‌اند. همچنان گزارش‌ها حاکی از آن است که حملات هدفمند به کشته شدن بسیاری از دانشگاهیان منجر شده است. افزون برآن، سه رئیس دانشگاه و بیش از ۹۵ استاد دانشگاه هدف حمله قرار گرفته‌اند. وزارت آموزش و پرورش فلسطین ۱۹ فوریه گذشته اعلام کرد که از آغاز حمله اسرائيل در اکتبر گذشته تا کنون ۵ هزار و ۲۱۳ دانش‌آموز کشته و ۸ هزار ۶۹۱ دانش‌آموز مجروح شده‌اند.
نوع سوم: تخریب مراکز فرهنگی و هنری و از بین بردن میراث فرهنگی فلسطین
بسیاری از موزه‌ها، کتابخانه‌ها و بایگانی‌های فرهنگی نوار غزه، که دست‌نوشته‌ها و آثار تاریخی و فرهنگی گران‌بهایی در آن‌ها نگه‌داری می‌شود، به‌دلیل حملات اسرائيل آسیب بسیار دیده‌اند.
البته مهم‌ترین عاملی که اسرائيل را به حمله به نهادهای آموزشی نوار غزه وامی‌دارد جلوگیری از پیشرفت اجتماعی در فلسطین است، به‌ویژه اینکه کلیه موسسات آموزشی، ازجمله مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی، هویت ملی فلسطین را حفظ می‌کنند و با ارتقای رشد فردی و فکری جامعه، مسیر پیشرفت فلسطینیان را هموار می‌کنند. اسرائيل قصد دارد فلسطینیان را از کسب دانش باز دارد. به همین دلیل، تل‌آویو به‌دنبال متهم کردن سازمان آنروا و محدود کردن فعالیت‌های آن است، زیرا این سازمان در عرصه آموزش و پرورش فلسطین نقش مهمی ایفا می‌کند.
از سوی دیگر، هدف قرار دادن سرمایه‌های انسانی و علمی و تخریب زیرساخت‌های آموزشی برای کنترل نوار غزه و به سود اسرائيل است. افزون برآن، تخریب عمدی زیرساخت‌های آموزشی و ترور نخبگان و متخصصان حوزه‌های مختلف پزشکی، روزنامه‌نگاری، مهندسی و فناوری، نه‌تنها مانع رشد فکری فلسطینی‌ها می‌شود، بلکه آن‌ها را آسیب‌پذیرتر می‌کند.
پس از پایان جنگ کنونی، جامعه آموزشی در غزه برای بازسازی زیرساخت‌های آموزشی و رسیدگی به نیازهای روانی دانش‌آموزان و معلمان آسیب‌دیده با چالش‌های بسیاری مواجه خواهد بود. بسیاری از متخصصان فلسطینی بر این باورند که احیای بخش آموزشی در نوار غزه روندی چندوجهی خواهد داشت که باید بلافاصله پس از پایان جنگ آغاز شود. چنین فرآیندی باید با آواربرداری و تعمیر آنچه قابل نجات است آغاز شود، سپس تلاش‌های جدی صورت گیرد تا فعالیت‌های آموزشی از سر گرفته شود. باید ساعات درسی دانش‌جویان و ساعت کاری استادان و کارمندان به گونه‌ای تنظیم شود تا دانشگاه‌ها بتوانند بیشترین دانش‌جویان و رشته‌های تحصیلی را در خود جای دهند. سپس برای بازسازی و مرمت ساختمان‌های آموزشی و دانشگاه‌ها گام‌های بلندی برداشته شود. برای پایان دادن به بحران کمبود معلمان و استادان خارج از نوار غزه فراخوان داده شود تا استادان و معلمان فلسطینی برای پر کردن خلا ناشی از کمبود معلمان و استادان به غزه بازگردند و در مدارس و دانشگاه‌ها مشغول کار شوند. افزون برآن، دانشگاه‌های کرانه باختری برای جبران کمبود استادان در نوار غزه باید نقش چشمگیری ایفا کنند.
