پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه در سال ۲۰۲۳ که به ماندن رجب طیب اردوغان در قدرت و شکست اپوزیسیون این کشور منجر شد، حالا انتخابات محلی ترکیه که قرار است ۳۱ مارس، ۱۲ فروردین برگزار شود، تنها امید احزاب مخالف و منتقدان برای خارج کردن قدرت کامل از دست اردوغان است. در عین‌ حال، آینده سیاسی یکی از مهم‌ترین منتقدان و رقبای اردوغان، یعنی اکرم امام اوغلو، شهردار کنونی استانبول، هم به نتایج این انتخابات گره خورده است.

به گزارش رویترز، انتخابات محلی ترکیه می‌تواند قدرت رئیس‌جمهوری این کشور را پس از دو دهه حکمرانی تقویت کند یا به تغییر اساسی در چشم‌انداز سیاسی این کشور عضو ناتو منجر شود.

نتایج انتخابات محلی ترکیه به‌طورقطع از مشکلات اقتصادی، تورم افسارگسیخته و کاهش ارزش لیر متاثر خواهد بود و رای‌دهندگان نیز که بخش زیادی از آنان کردهای ترکیه و اسلام‌گرایان‌اند، به امید تغییرات سیاسی یا حمایت از عملکرد دولت پای صندوق‌های رای می‌روند.

امیدهای اپوزیسیون ترکیه به تغییرات سیاسی در این کشور با نتایج انتخابات محلی سال ۲۰۱۹ تقویت شد؛ زمانی‌ که موفق شدند حزب عدالت و توسعه اردوغان را در دو شهر آنکارا و استانبول پس از حدود ۲۵ سال، شکست دهند.

آن‌ها امیدوار بودند که در انتخابات ۲۰۲۳ ریاست‌جمهوری ترکیه نیز پیروز شوند اما اردوغان با وجود تمام انتقادهایی که به عملکرد اقتصادی دولتش وارد بود، ریاست‌جمهوری را حفظ کرد و اکثریت پارلمان را هم به دست آورد؛ آن هم در حالی که احزاب اپوزیسیون برای خارج کردن قدرت از دست اردوغان با یکدیگر ائتلاف کرده بودند.

اینک نیز انتخابات شهرداری‌های ترکیه به محلی برای رقابت‌های سیاسی احزاب در این کشور تبدیل شده است. نظرسنجی‌ها از نتایج انتخابات در شهرهای اصلی مانند استانبول رقابت تنگاتنگ اپوزیسیون و نامزد حزب عدالت و توسعه را نشان می‌دهد.

شهر ۱۶ میلیون نفری استانبول، همان‌جایی است که اردوغان در دهه ۱۹۹۰ نامش را به‌عنوان شهردار این شهر سر زبان‌ها انداخت. رئیس‌جمهوری ترکیه در حدود دو دهه حکمرانی در این کشور همواره کوشیده است در صحنه جهانی نقش بزرگ‌تری برای خود دست‌وپا کند که تلاش برای پیوستن به اتحادیه اروپا و ترمیم روابط با برخی کشورهای خاورمیانه از آن جمله است.

بسیار گفته می‌شود که او رویای احیای دوباره خلافت عثمانی را در سر می‌پروراند و مانند علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، می‌کوشد حکمرانی جهان اسلام را در دست بگیرد و به‌ همین دلیل هم در ادبیاتی مشابه رهبر جمهوری اسلامی، پیوسته از «دشمنان مشخص و نامشخص» سخن می‌گوید. اردوغان در کارزارهای انتخاباتی‌اش نیز می‌گوید که مشارکت رای‌دهندگان دفاع در برابر «دشمنان» است. او در یکی از سخنرانی‌های اخیرش گفت: «کسانی که نمی‌توانند قدرت فزاینده ترکیه در منطقه و جهان یا موضع اصولی و منصفانه آن را درک کنند، در حال حاضر در کمین‌اند.»

اکنون تحلیلگران بر این باورند که چنانچه نتایج انتخابات شهرداری‌ها به نفع حزب اردوغان تمام شود و او قدرتش را در شهرهایی مانند استانبول و آنکارا گسترش دهد، ممکن است پس از آن برای تغییر قانون اساسی ترکیه خیز بردارد تا بتواند دوباره در سال ۲۰۲۸ رئیس‌جمهوری شود.

از سوی دیگر، پیروزی اکرم امام‌اوغلو در انتخابات شهرداری استانبول باعث احیای اپوزیسیون خواهد شد و آن‌ها برای به چالش کشیدن اردوغان در سال‌های آینده، قدرت کافی به دست می‌آورند. امام‌اوغلو در سخنرانی‌ اخیرش خطاب به جوانان ترکیه هم به این موضوع اشاره کرد و گفت: «سرنوشت ترکیه در دستان شما است. شما می‌توانید با یک رای آنچه را در ترکیه اشتباه است، تغییر دهید.»

به‌نظر می‌رسد همان‌قدر که حزب اردوغان به رای جامعه مذهبی و سنتی ترکیه چشم دوخته، احزاب اپوزیسیون این کشور نیز به مشارکت نسل جوان امید بسته‌اند. منتقدان دولت اردوغان را به سرکوب مخالفت‌ها، نقض حقوق بشر و سلطه بر دستگاه قضایی این کشور متهم می‌کنند و می‌گویند زمین بازی به نفع اتحاد حاکم «کج» شده است. یک تحلیلگر سیاسی در همین زمینه گفت: «امام‌اوغلو اساسا به‌تنهایی می‌جنگد.»

به گفته منتقدان، رسانه‌های دولتی در حالی‌ که به‌ طور کامل به کارزارهای انتخاباتی اردوغان و حزبش می‌پردازند، پوشش تبلیغاتی اپوزیسیون را محدود می‌کنند. در عین‌ حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که اردوغان حتی در میان طرفدارانش نیز با چالش‌های جدیدی مواجه است. برخی از آن‌ها به لفاظی‌های تند رئیس‌جمهوری ترکیه علیه اسرائیل انتقاد دارند و برخی اسلام‌گرایان نیز می‌گویند دولت باید مواضع محکم‌تری در حمایت از غزه داشته باشد.

مهمت آلتین‌اوز، معاون رهبر حزب اسلام‌گرای رفاه نوین که خواستار تحریم تجاری اسرائیل شده است، در همین زمینه به رویترز گفت: «اگر ما در قدرت بودیم، اسرائیل نمی‌توانست به غزه حمله کند.»

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که نتایج انتخابات استانبول به رای‌دهندگان کرد نیز بستگی دارد؛ زیرا ممکن است آن‌ها بخواهند از اکرم امام‌اوغلو حمایت کنند. برای سایر رای دهندگان نیز انتخابات محلی فرصتی است تا در مورد عملکرد اقتصادی دولت نظرشان را اعلام کنند.

شهروندان ترکیه سال‌ها است که با تورم فزاینده و افزایش شدید قیمت‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند و اقتصاد یک عامل کلیدی در انتخابات است و بر نتایج آن تاثیر می‌گذارد.

انتخابات محلی ترکیه به منظور انتخاب شهردارها و اعضای شوراهای شهر در سراسر این کشور برای یک دوره پنج ساله روز یکشنبه ۳۱ مارس برگزار می‌شود. در این انتخابات ۳۶ حزب مختلف با هم رقابت می‌کنند.

انتخابات محلی پیشین ترکیه ۳۱ مارس ۲۰۱۹ برگزار شد.