جامعه دانشگاهی و تعدادی از چهره‌های سیاسی طی روزهای گذشته به خبر عضویت جمیله علم‌الهدی همسر ابراهیم رئیسی در هیات جذب دانشکده علوم خانواده دانشگاه تهران واکنش نشان داد.

روابط‌ عمومی دانشکده علوم خانواده نیز با صدور بیانیه‌ای انتصاب همسر ابراهیم رئیسی در شورای جذب دانشکده را برپایه جایگاه حقوقی او به‌عنوان «دبیر ستاد تعلیم‌وتربیت شورای‌عالی انقلاب‌ فرهنگی» اعلام کرد.

اما منتقدان تاکید دارند، طبق آیین‌نامه هیات اجرایی جذب، انتصاب عضو هیات‌ علمی خارج از دانشگاه در هیات اجرایی جذب دانشگاه ممنوع است.

همچنین با توجه‌ به عضویت جمیله علم‌الهدی در هیات‌ علمی دانشگاه بهشتی، انتصاب او در شورای جذب دانشکده‌های دانشگاه تهران خلاف قوانین این دانشگاه است.

به نظر می‌رسد بخش مهمی از واکنش‌ها به انتصاب جدید دختر امام‌جمعه موقت مشهد، تعدد سمت‌های او از زمان آغاز ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی است.

فعالیت پررنگ همسر ابراهیم رئیسی در قیاس با همسران دیگر روسای جمهور، دلیل اعتراض فعالان سیاسی به این موضوع و طرح مساله بهره‌برداری جمیله علم‌الهدی از رانت نسبت فامیلی با رئیس دولت است.

دختر امام‌جمعه مشهد طی ۳ سال گذشته در کنار سمت‌های مختلف، نقش پررنگ رسانه‌ای نیز داشته و اظهارنظرهای او در حوزه‌های حقوق زنان، حجاب و شرایط سیاسی کشور بارها حساسیت‌برانگیز شده است.

ریاست پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی، دبیری شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور و ریاست مرکز نوآوری علوم‌انسانی و اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی از سمت‌های جمیله علم‌الهدی است.

عضویت در هیات تحریریه دوفصلنامه «علوم تربیتی از دیدگاه اسلام»، عضویت در هیات تحریریه فصلنامه «پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی»، عضویت در هیات تحریریه نشریه «مطالعات زن و خانواده» نیز بخش دیگری از فعالیت‌ مطبوعاتی همسر ابراهیم رئیسی است.

نقش محوری جمیله علم‌الهدی در برگزاری کنگره زنان تاثیرگذار با دعوت از چهره‌های حاشیه‌ساز به ایران و هزینه‌‌های آن بدعتی در ساختار اجرایی و سیاسی جمهوری اسلامی به شمار آمد.

طی ۲ سال گذشته استفاده از عنوان بانوی اول جمهوری اسلامی برای دختر احمد علم‌الهدی در برخی رسانه‌ها به‌حدی خبرساز شد که او تلاش کرد با رد این عنوان همسر علی خامنه‌ای را بانوی اول جمهوری اسلامی معرفی کند.

این سخنان نیز برای او بی‌حاشیه نبود و واکنش مهدی فضائلی عضو دفتر رهبر معظم انقلاب را در پی داشت. او چنین مقایسه‌ای را زیبنده همسر رهبر جمهوری اسلامی ندانست.

در کنار فعالیت‌های به‌ظاهر فرهنگی، حضور پررنگ جمیله علم‌الهدی در کارزار انتخاباتی ابراهیم رئیسی و گمانه‌زنی‌ها درمورد نقش پررنگ او در تصمیم‌های ستاد انتخاباتی، یکی دیگر از دلایل شکل‌گرفتن حساسیت‌ها بود.

شایعاتی مبنی بر دخالت جمیله علم‌الهدی در عزل و نصب‌ اعضای ستاد انتخاباتی ابراهیم رئیسی، تنها به دوره انتخابات محدود نبود و برخی فعالان شناخته‌شده رسانه‌ای او را به دخالت در تصمیم‌های دولت متهم کردند.

محمد مهاجری، فعال سیاسی و رسانه‌ای، مردادماه ۱۴۰۲ با انتقاد از این موضوع خطاب به رئیسی نوشت: «جناب آقای رئیسی بااطلاع می‌گویم اعضای دولت از اینکه برای گزارش کار خدمت خانم علم‌الهدی برسند یا از اعضای خانواده‌تان امرونهی بشوند احساس حقارت می‌کنند.»

مهاجری همچنین تاکید کرد در آغاز به کار دولت، دخالت‌های جمیله علم‌الهدی در امور مختلف با تذکر برخی بزرگان همراه شده است.

مساله‌ای که ممکن است به تذکر علی خامنه‌ای به ابراهیم رئیسی درمورد سطح دخالت همسرش در تصمیم‌های دولت مربوط باشد. در سال ۱۴۰۰ برخی رسانه‌ها به این موضوع پرداخته بودند.

دایره نفوذ خانواده علم‌الهدی شاید بی‌ارتباط با روشن‌شدن نقش مقداد نیلی داماد رئیسی در برخی عزل و نصب‌های کابینه نیست.

مقداد نیلی داماد ابراهیم رئیسی، برادر میثم نیلی مدیرمسئول پایگاه خبری رجا نیوز و از چهره‌های نزدیک به مصباح یزدی و عضو پیشین شورای مرکزی جبهه پایداری است. برخی نمایندگان مجلس در جلسات رای اعتماد به کابینه، داماد،  دختر و همسر رئیسی را متهم به مصاحبه با گزینه‌های وزارت کردند و از پدیده مقدادیسم در دولت گفتند.

همچنین انتشار فایل صوتی حسین طائب، ریاست وقت سازمان اطلاعات سپاه، که در آن میثم نیلی برادر داماد رئیسی را فرد اصلی فاش‌کننده پرونده سیسمونی گیت علیه قالیباف معرفی کرد، نشانه‌ دیگری از دایره نفوذ خانواده رئیسی در تصمیم‌های دولت باشد.

حضور خانواده رئیسی در سفرهای او به آمریکا برای شرکت در نشست عمومی مجمع سازمان ملل نیز برای دولت بی‌حاشیه نبود.

انتشار مصاحبه جمیله علم‌الهدی با برخی رسانه‌های آمریکایی رویکردی تازه در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی است که باهدف برجسته‌تر شدن نقش همسر ابراهیم رئیسی صورت گرفته  است.

انتشار نامه جمیله علم‌الهدی به همسران رهبران چند کشور اروپایی برای محکوم‌کردن اتفاقات پیش‌آمده در فلسطین نیز موجب تعجب فعالان سیاسی شد.

جمیله علم‌الهدی در گفت‌وگویی مدعی شد ابراهیم رئیسی از او خواسته است تا کتابی با عنوان خاطرات همسر رئیس‌جمهور بنویسد که به نظر مشابه کتاب میشل اوباما همسر باراک اوباما است.

این تشابه درمورد فردی که‌ همانند همسر و پدرش رویکردی ضدآمریکایی دارد و مدعی است با حضور رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری مخالف بوده است تناقض‌آمیز است.

دایره نفوذ خانواده رئیسی در دولت، جدای از همسر و داماد، دختر او را نیز دربر می‌گیرد. پخش بروشورهای تبلیغاتی کتاب‌های ریحانه سادات رئیسی در میان کاروان حجاج ایرانی بازتاب رسانه‌ای گسترده‌ای داشت. رسانه‌ها این امر را مصداق استفاده از رانت خویشاوندی با رئیس‌جمهور دانستند.

حضور دختر رئیسی در سفر او به آمریکا یکی دیگر از مواردی است که نشان‌دهنده دایره نفوذ خانواده رئیس دولت در سیاست است. حضوری که تنها به سفر آمریکا خلاصه نشد. اخبار همراهی خانواده رئیسی در سفر او به کشورهای آمریکای لاتین نیز نمونه دیگری از حضور فعال خانواده رئیس دولت سیزدهم در حوزه‌های سیاسی است.

شاید آنچه بر حساسیت این حضور پررنگ سیاسی و رسانه‌ای افزوده است نسبت جمیله علم‌الهدی با احمد علم‌الهدی امام‌جمعه مشهد است که اخبار فعالیت اقتصادی پسرانش بارها خبرساز شده است.

برای مثال، با وجود تکذیب خانواده علم‌الهدی، رسانه‌ها مدعی شده‌اند یکی از سهام‌داران هلدینگ گردشگری جوانمرد، که متهم اصلی قطع درختان هیرکانی است، ماجد علم‌الهدی فرزند امام‌جمعه مشهد و برادرزن ابراهیم رئیسی است.

ماجد علم‌الهدی پیش‌تر در پرونده سلطان سکه متهم شده بود، اما این موضوع را تکذیب کرد.

ارتباط ابراهیم رئیسی با احمد علم‌الهدی اگر روزگاری تنها نگرانی‌ از نفوذ تندروها در سیاست ایران را پررنگ می‌کرد، حالا نفوذ جمیله علم‌الهدی، داماد و دختران او در حوزه‌های اجرایی عملا دولت را بدل به رانت خانواده رئیسی - علم‌الهدی کرده است.