براساس آمار منتشر شده از ابتدای سال ۱۴۰۳ دستکم ۲۳ زن در جریان اختلافهای خانوادگی کشته شدهاند. این آمار نشاندهنده افزایش زنکشی در جامعه ایران است.
در آمار اعلام شده از ابتدای فروردین تا ۱۵ اردیبهشتماه سال ۱۴۰۳ دستکم ۲۳ زن و دختر به دست همسر، پدر، برادر یا خواستگار سابق خود کشته شدهاند. همچنین در این مدت ۲ مرد مورد خشونت خانگی قرار گرفتهاند که در یکی از این موارد مردی به دست همسر خود کشته شده است.
آمار اخیر نشانگر افزایش خشونت خانگی علیه زنان در ایران است. رسانههای ایران در بهمنماه سال ۱۴۰۲ نیز اعلام کردند که مردان خانواده، طی ۱۰ ماه اول سال ۱۴۰۲ دستکم ۱۰۰ زن و دختر را به بهانههای مختلف، به قتل رساندهاند.
از خرداد سال ۱۴۰۰ تا خردادماه سال ۱۴۰۲ طبق آمار رسمی ۱۶۵ زن در جریان آنچه حامیت اختلافهای خانوادگی میخواند، به قتل رسیدند که این آمار نشاندهنده رشد معنادار زنان قربانی خشونتهای خانوادگی در ایران است.
بهمنماه سال ۱۴۰۲ روزنامه اعتماد در گزارشی با انتشار آمار تفکیک شده خشونت علیه زنان مشخص کرده بود، آذر و فروردینماه با ۵ و ۶ مورد قتل زنان به دست مردان خانواده، کمترین میزان و مهر با ۱۶ مورد و آبان با ۱۵ مورد بیشترین قتل زنان در ۱۰ماهه نخست سال ۱۴۰۲ را ثبت کردهاند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
طاهره طالقانی فعال حقوق زنان و خانواده بحرانهای اجتماعی را اصلیترین عامل خشونتهای خانگی میداند. طالقانی همچنین شرایط دشوار اقتصادی، اجتماعی را در کنار کاهش امنیت زنان در جامعه و بازدارنده نبودن قوانین حقوقی برای دفاع از زنان را از دیگر عوامل افزایش خشونتهای خانگی بهخصوص علیه زنان در ایران میداند.
این فعال حقوق زنان در مورد شرایط خشونتهای خانگی و قتل زنان ایرانی به این دلیل تاکید دارد: «قوانین خانواده در کشور ما کاملاً مردانه است. درصورتیکه زنان در حال حاضر در بیرون از خانه کار میکنند و مخارج خانه را تامین میکنند.»
طالقانی همچنین نبود مجازاتهای بازدارنده را دلیل خشونت خانگی مردان علیه زنان میداند و اشاره کرد که در قتلهای خانوادگی و ناموسی زن به دست شوهر، پدر، برادر، عمو و دیگر افراد نزدیک خود کشته میشود و این افراد با اعلام رضایت ولی دم مجازات نمیشوند.
یکی دیگر از دلایل نگرانکننده بودن خشونت علیه زنان در ایران، رشد آمار آن در شهرهای بزرگ است. افزایش قتلهای خانوادگی و ناموسی در شهرهای بزرگ نشان میدهد، حتی در بخشهای مدرن جامعه ایران، خشونت خانگی علیه زنان طی سالهای اخیر تغییر معناداری داشته است.
تنها در ششماهه نخست سال ۱۴۰۲ میزان قتلهای ناموسی در استان تهران ۲۹ درصد از مجموع کل آمار بوده است.
یک مددکار اجتماعی در ایران در گفتگو با خبرنگار ایندیپندنت فارسی در خصوص آمار قتلهای ناموسی و قتل زنان به دلایل خانوادگی تاکید کرد در مناطقی خشونتها با دلایلی علیه زنان رخ میدهد که پیشازاین سابقه نداشته است.
این مددکار اجتماعی گفت: «کارشناسان سازمان بهزیستی و سازمان اورژانس اجتماعی هم در دو سال گذشته اعتباراتشان برای رسیدگی سریع به گزارش خشونتهای خانوادگی و کمک به مددجویان کاهش پیدا کرده است و در این شرایط این مسئله خود یکی از دلایل افزایش موارد قتلهای خانوادگی و ناموسی در ایران میتواند باشد.»
با بازخوانی پرونده قتلهای انجام شده از ابتدای سال جاری مشخص میشود، همچنان قتلهایی که به دلایل ناموسی انجام شدهاند، دلیل اصلی خشونت علیه زنان به دست مردان خانواده است.
برخی کارشناسان حوزه اجتماعی باور دارند، آمارهای رسمی گوشهای از آمارهای واقعی است و در بعضی مناطق ایران به دلیل روابط قومی و طایفهای اخبار قتلهای ناموسی منتشر نمیشود.
مهرماه سال ۱۴۰۲ سایت عصر ایران مدعی شد مطابق پژوهشهای منتشر شده در برخی پایاننامهها، آمار سالانه قتلهای ناموسی به ۳۷۰ تا ۴۵۰ مورد میرسد که از میانگین روزانه یک قتل نیز عبور کرده است.
اختر شیری جامعهشناس، سال ۱۴۰۰ بر اساس پژوهشهای انجام شده مسئله تعصب را مهمترین دلیل قتلهای ناموسی اعلام کرد. به باور شیری «تعصب بهعنوان عنصری ذهنی که گرایشهای قالبی، باورهای کلیشهای و تصورات سنگفکرانه را در فرایند کنشگری انسان گسترش میدهد، دارای انواع مختلفی است که تعصبهای جنسیتی، فرهنگی و قومی از گونههای آن به شمار میروند.»
البته در ماههای اخیر انتشار اخباری مانند قتل زنی به دست همسر خود به دلیل استفاده بیش از اندازه از رب گوجهفرنگی، نشانگر آن است در کنار مسائل ناموسی، افزایش خشم در جامعه منجر به قتل میشود.
شواهد روشن اجتماعی حاکی از آن است به دلیل مجموعهای از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و سرخوردگی روزافزون جامعه، خشونت در خانوادههای ایرانی افزایش پیدا کرده است و همین خشم گاه در نتیجه اختلافهای ساده، منجر به بروز خشونتهای خونین میشود.