آوارگی، ترس و تهدید جانی؛ روایت زندگی خواننده زن افغان در پاکستان

افغانستان به احتمال زیاد تنها کشور جهان است که موسیقی در آن ممنوع شده است

پری غلامی، خواننده و هنرپیشه اهل افغانستان- ایندیپندنت فارسی 

پری غلامی، خواننده پشتوزبان اهل افغانستان، صدها کیلومتر دورتر از زادگاهش به یاد کابل ترانه می‌خواند تا درد غربت و نداری را دست‌کم لحظاتی فراموش کند. او به‌تازگی در یکی از استودیوهای ضبط موسیقی در پیشاور تمرین داشته است. از زمان فروپاشی نظام جمهوری افغانستان این نخستین‌بار است که پری غلامی دوباره می‌خواند.

با روی کار آمدن رژیم طالبان در اوت ۲۰۲۱، او نیز مانند صدها هزار افغان دیگر به پاکستان فرار کرد، اما در این کشور سخت‌ترین روزهای زندگی‌اش را سپری می‌کند. سنگینی بار مهاجرت از سیمای پری غلامی هویدا است. او هرچند از چنگ طالبان گریخته، می‌گوید که در پیشاورــ شهری با رشد فزاینده افراطی‌گری دینی‌ــ  نیز همچنان با ترس از مرگ دست‌وپنجه نرم می‌کند: «حال من در پیشاور هم خوب نیست. از ترس جرات نمی‌کنم از خانه بیرون بروم. به من گویند اگر در افغانستان کشته نشدی، اینجا کشته می‌شوی و باید احتیاط کنی. مردم می‌گویند که در پیشاور خواننده‌ها را می‌کشند.» 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

با قدرت گرفتن افراطی‌گری دینی و همچنین افزایش ناامنی در ایالت خیبرپختونخوا، مواردی از قتل اهالی موسیقی از جمله زنان گزارش شده است. غزاله جاوید، خواننده مشهور پاکستانی، سال ۲۰۱۲ در پیشاور با شلیک گلوله کشته شد. 

ویدیویی از پری غلامی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در آن از سختی‌های زندگی در پاکستان می‌گوید؛ اینکه هزینه‌های زندگی را به‌سختی تامین می‌کند و سه ماه می‌شود که کرایه خانه‌اش را نداده است. قلب پری غلامی به امید روزی می‌تپد که دوباره به افغانستان برود و آنجا بدون ترس و هراس به آوازخوانی و هنرپیشگی بپردازد، اما حالا تحقق این رویا را دشوار یا حتی غیرممکن می‌داند.  

بر اساس روایت پری غلامی، او از سن ۹ سالگی به هنرپیشگی در سینما روی آورد و در فیلم «برباد رفته» نقش اصلی را داشت. او در سینما به زبان فارسی اجرا می‌کرد اما به زبان پشتو آواز خواند.  

پری غلامی می‌کوشد تا با اهالی موسیقی ایالت خیبر پختونخوا ارتباط بگیرد و دوباره به روی صحنه بازگردد تا از سوز دل برای هم‌میهنانش بخواند، اما این کار را با در نظر گرفتن تدابیر امنیتی آغاز کرده و به‌تازگی در یکی از استودیوهای ضبط موسیقی در پیشاور تمرین داشته است. 

سرگذشت پری غلامی مشابه صدها نفر دیگر از اهالی موسیقی افغانستان است که با فروپاشی نظام جمهوری مجبور شدند به پاکستان مهاجرت کنند و اینک در بلاتکلیفی روزگار می‌گذرانند.  

در افغانستان با نظام جمهوری تحت حمایت کشورهای غربی، خوانندگی زنان رفته‌رفته در جامعه جا افتاده بود و زنان آوازخوان می‌توانستند در تلویزیون اجرا کنند، اما با حاکم شدن دوباره طالبان، دستاوردهای زنان افغانستان در عرصه موسیقی نقش بر آب شد.  

به احتمال زیاد افغانستان تنها کشور جهان است که در آن موسیقی ممنوع شده است. بسیاری از زنان خواننده و نوازنده کشور را از ترس حملات انتقام‌‌جویانه طالبان افغانستان را ترک کردند و در مهاجرت با دشواری شب و روز را می‌گذرانند.  

در نظام «امارت» طالبانی، خوانندگی و نوازندگی برای مردان هم جرمی «نابخشودنی» است. این جرم برای زنان چندین برابر است. رژیم طالبان در یکی از نخستین اقدام‌هایی که پس از سلطه‌ مجدد در افغانستان انجام داد، پخش موسیقی از رسانه‌ها را ممنوع کرد و در چندین نوبت، آلات و ادوات موسیقی را آتش زد و به مردم هشدار داد که موسیقی گوش نکنند.  

طالبان در دهه‌ ۱۹۹۰ هم با نابود کردن کاست‌ها، سازها و ادوات پخش موسیقی افغانستان را به کشوری عاری از موسیقی تبدیل کردند و در رادیو «صدای شریعت» طالبان هم سرودها بدون ساز پخش می‌شد؛ سناریویی که پس از ۲۰ سال دوباره در این کشور در حال تکرار شدن است.  

بیشتر از موسیقی