نخستین روز از دور سوم نشست دوحه شامگاه یکشنبه ۱۰ تیر (۳۰ ژوئن) برگزار می‌شود و هیئت طالبان و نمایندگان بیش از ۲۵ کشور جهان در این نشست شرکت می‌کنند، اما بنا به درخواست طالبان، نمایندگان جامعه مدنی و فعالان حقوق زنان افغانستان، به این نشست دعوت نشده‌اند.  

سازمان ملل متحد نشست دوحه را اداره می‌کند و رزماری دی کارلو، معاون دبیرکل این سازمان، از حضور هیئت طالبان استقبال کرده است. او گفت: «من از حضور هیئت طالبان در اینجا (دوحه) خوشحالم.» 

سهیل شاهین، رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر، می‌گوید در نشست دوحه در مورد مسائل افغانستان و مبارزه با کشت موادمخدر صحبت می‌شود و این مسائل به جامعه مدنی ربطی ندارند. او در پرسش به چرایی ممنوعیت تحصیل و اشتغال زنان در افغانستان هم ادعا کرد که این گروه حقوق زنان را بر اساس «اصول اسلامی» به آن‌ها داده است.  

موضوع این دور نشست دوحه مبارزه با مواد مخدر، ارائه مشاغل جایگزین به کشت‌کنندگان خشخاش، تغییرات اقلیمی و محیط زیست و بانکداری و تجارت است.   

هیئت طالبان به رهبری ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، به دوحه وارد شد، اما او از مصاحبه با خبرنگاران امتناع کرد. مجاهد در حساب کاربری‌اش در شبکه ایکس از دیدار با نمایندگان ویژه کشورهای روسیه، ازبکستان و هند خبر داد و نوشت که با ضمیر کابلوف، نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان، نشستی «مهم» داشته و بر تقویت روابط افغانستان و روسیه تاکید کرده است.  

او اعلام کرد که روسیه از «امارت اسلامی افغانستان» حمایت می‌کند. 

سخنگوی طالبان افزود که در دیدار با عصمت‌الله ارگاشیف، نماینده ویژه رئیس‌جمهوری ازبکستان در امور افغانستان، بر گسترش روابط اقتصادی تاکید کرده است. او ادعا کرد که در نشست دوحه ازبکستان از موضع این گروه حمایت می‌کند.

ذبیح‌الله مجاهد به دیدارش با جی‌پی سینگ، نماینده ویژه هند در امور افغانستان، هم اشاره کرد و گفت که با او در مورد اوضاع افغانستان، پاکستان و ایران گفت‌وگو کرده است. مجاهد می‌گوید که دهلی‌نو هم در نشست دوحه از این گروه حمایت می‌کند و از کمک‌های این کشور تشکر کرد.  

دیدار هیئت طالبان در دوحه با نمایندگان کشورهای منطقه با این هدف انجام می‌شود که خواسته‌هایشان را مطرح کنند و از آن‌ها بخواهند در مقابل فشارهای سازمان ملل متحد و غرب، طرف آن‌ها را بگیرند.  

حسن کاظمی قمی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در کابل، در حساب ایکسش نوشت که برای شرکت در نشست دوحه عازم قطر است. او گفت: «به منظور شرکت در سومین نشست دوحه در راس هیئتی عازم قطرم. هدف ما تبیین مواضع، انتقال نگرانی‌های تهران درباره افغانستان و توضیح سیاست‌های انسان‌دوستانه جمهوری اسلامی ایران در زمینه اتباع افغان مقیم این کشور به مقام‌های سازمان ملل و کشورهای شرکت‌کننده در نشست است.» 

انتقاد از نشست دوحه 

دعوت‌نشدن نمایندگان جامعه مدنی و فعالان حقوق زنان به نشست دوحه با موجی از انتقادها مواجه شده است. حبیبه سرابی، عضو هیئت مذاکره‌کننده حکومت پیشین افغانستان با طالبان، نبیله مصلح، فعال حقوق‌ بشر، و زبیده اکبری نشست جانبی دوحه را که در دوم ژوییه برگزار می‌شود، تحریم کرده‌اند. 

حبیبه سرابی در ایکس نوشت که سازمان ملل متحد تاکنون نتوانسته است که قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت این سازمان را برای تعیین فرستاده ویژه افغانستان اجرا کند و باید مشارکت برابر و معنی‌دار زنان در تمام روندهای مرتبط با این کشور عملی شود.  

او افزود که کمک اقتصادی و توسعه‌ای بدون مد نظر گرفتن راه‌حل سیاسی ادامه‌دار نیست و دستور کار نشست جانبی دوحه با حضور نمایندگان زنان و جامعه مدنی هم مشخص نیست. سرابی هشدار داد که وضعیت حقوق‌ زنان و اقلیت‌های مذهبی تحت حاکمیت طالبان در حال «بدتر شدن» است.  

شماری از زنان معترض در پاکستان هم در واکنش به برگزاری نشست دوحه با حضور نمایندگان طالبان با شعار «سنگر ما خیابان، دشمن ما طالبان» و «بخشیدن طالبان، دشمنی است با انسان»، سازمان ملل متحد و جامعه جهانی را متهم کردند که با حمایت از طالبان، از تروریسم پشتیبانی می‌کنند. آن‌ها نشست دوحه را «روندی برای معامله بر سر مردم افغانستان» توصیف کردند.  

شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان هم اعلام کرد که نشست دوحه را بدون حضور جریان‌های سیاسی، مدنی، نمایندگان زنان و شخصیت‌های تاثیرگذار افغانستان «ناکام» می‌داند. در اطلاعیه این شورا آمده است: «جلوگیری از جنگ، پیگیری حقوق بشر و تلاش برای برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان از جمله دلایل اصلی ایجاد و اهداف سازمان ملل است. ولی این سازمان به‌ جای اعمال فشار بر طالبان، می‌کوشد از طریق تعامل با این گروه زن‌ستیز، ناقض حقوق بشر و تروریستی به افغانستان کمک کند.» 

این شورا برگزاری نشست سوم دوحه به این شکل را نادیده گرفتن حقوق اساسی مردم افغانستان به‌ویژه زنان و جامعه مدنی، اهانت به جریان‌های سیاسی و پشت کردن به مطالبات مردم افغانستان و کمک به نقض حقوق‌ بشر و زن‌ستیزی خواند. 

مارشال عبدالرشید دوستم، عطا محمد نور، محمد محقق، یونس قانونی، عبدالرب رسول سیاف و شمار دیگری از چهره‌های سیاسی افغانستان در شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان عضویت دارند.   

نشست سوم دوحه در حالی برگزار می‌شود که نخستین نشست دوحه با حضور نمایندگان ویژه کشورها در امور افغانستان مه ۲۰۲۳ برگزار شد و از طالبان برای شرکت در این نشست دعوت نشد. نشست دوم فوریه ۲۰۲۴ بود و سازمان ملل در این نشست از طالبان دعوت کرد، اما طالبان این درخواست را نپذیرفتند و تاکید کردند که تنها آن‌ها باید به‌ نمایندگی از افغانستان در این نشست شرکت داشته باشند؛ این درخواست رد شد چرا که سازمان ملل از نمایندگان جامعه مدنی و رسانه‌‌های افغانستان نیز دعوت کرده بود.    

بیش از دو و نیم سال از سلطه‌ طالبان بر افغانستان می‌گذرد و طالبان به نقض شدید حقوق‌ بشر در این کشور متهم‌اند. از افغانستان تحت حاکمیت طالبان گزارش‌هایی مبنی بر گسترش فعالیت‌های تروریستی منتشر شده است. طالبان به تشکیل حکومت فراگیر با حضور همه اقوام و همچنین احترام به حقوق زنان هیچ اعتقادی ندارند و مخالفان طالبان نگران‌اند که با شرکت نمایندگان این گروه در نشست‌هایی چون دوحه، برقراری روابط با طالبان عادی شود.