ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان و رئیس هیئت این گروه در سومین دور نشست دوحه در مورد افغانستان، روز دوشنبه ۱۱ تیر در گفتوگو با رسانهها در محل برگزاری نشست، هشدار داد اگر فشارها و تحریمها بر رژیم این گروه ادامه یابد، زنان افغانستان بیشتر از بقیه مردم این کشور متضرر خواهند شد.
رئیس هیئت طالبان در پاسخ به پرسشی در مورد نقض حقوق بشر و محروم کردن زنان و دختران از تحصیل و اشتغال، ادعا کرد که «مسائل داخلی مربوط به خود افغانها است و ما در تلاشیم برای آنها راهحلی پیدا کنیم».
ذبیحالله مجاهد افزود که کشورهای جهان باید با رژیم طالبان تعامل مثبت برقرار کنند، چون این به نفع همه است. او در مورد نگرانی دولتها از عملکرد این گروه در بخشهای مختلف هم گفت که طالبان این نگرانیها را «قابل درک» میدانند و به تلاش برای یافتن راهحل ادامه میدهند.
ذبیحالله مجاهد رویکرد شرکتکنندگان در این نشست را مثبت ارزیابی و تاکید کرد که هیچ کشوری خواستار راهحل نظامی نیست.
د دوحې غونډې پرانیسته کې د اسلامي امارت د پلاوي مشر محترم مولوي ذبیحالله مجاهد صاحب بشپړه وینا!#مليتلویزیون pic.twitter.com/dXl3D5iX6R
— شمس الله صمیم (@shamssameem313) June 30, 2024
ذبیحالله مجاهد در سخنرانی روز یکشنبهاش در مراسم آغاز به کار سومین دور نشست دوحه در مورد افغانستان گفت: «ما انکار نمیکنیم که شاید شماری از کشورها با بعضی اقدامهای امارت اسلامی مشکل داشته باشند. من فکر میکنم که تفاوت و تغییر در خطمشی دولتها یک امر معمول است.»
رئیس هیئت طالبان در دوحه در سخنرانی و مصاحبههایش به وضعیت زنان و دختران، مسائل آموزش، حقوق بشر و اشتغال زنان هیچ اشارهای نکرد و از دولتهای شرکتکننده در این نشست هم خواست که «مسائل داخلی افغانستان را از روابط خارجی جدا کنند».
مجاهد در حالی در مورد وضعیت رقتبار زنان و دختران در افغانستان سکوت کرد که بخشی از سخنرانی خود را به وضعیت جنگ در غزه و فلسطین اختصاص داد.
کشورهای شرکتکننده در نشست دوحه تعهد همکاری با افغانستان را کردهاند.
— RTA Dari (@rtadari1) July 1, 2024
مولوی ذبیحالله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی و رییس هیأت افغانستان در نشست دوحه به رسانهها گفته است، نمایندگان همه کشورهای شرکتکننده در نشست دوحه تعهد همکاری با افغانستان را کردهاند و گفتهاند که از هیچ طرف… pic.twitter.com/GFPTTwoa7Q
در سومین دور نشست دوحه، نمایندگان حدود ۳۰ کشور و سازمان بینالمللی حضور دارند و قرار است در دومین روز این نشست، شرکتکنندگان در مورد وضعیت کشت و قاچاق مواد مخدر در افغانستان بحث کنند. ذبیحالله مجاهد در روز نخست مدعی شد که طالبان توانستهاند کشت مواد مخدر را در افغانستان به صفر برساند؛ ادعایی که هیچ یک از سازمانهای بینالمللی ناظر بر اوضاع افغانستان آن را تایید نکرده است.
رزماری دیکارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد که مدیریت سومین دور نشست دوحه را برعهده دارد، این نشست را «موثر» دانست و از ملاقات هیئت طالبان و دیپلماتهای دولتهای غربی استقبال کرد. معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در یادداشتی که در ایکس منتشر کرد، خوشحالی خود را از برگزاری سومین دور نشست دوحه ابراز کرد اما به حذف زنان و نمایندگان جامعه مدنی افغانستان از این نشست اشارهای نکرد.
Fruitful start to the 3rd Meeting of Special Envoys on Afghanistan. 1st time such a cross section of the international community and the Taliban meet. Look forward to principled engagement to help the people of Afghanistan in many areas. And we thank Qatar for its support. pic.twitter.com/WOaXQrieNe
— Rosemary A. DiCarlo (@DicarloRosemary) June 30, 2024
سومین دور نشست دوحه پشت درهای بسته در حال برگزاری است و سازمان ملل متحد و شرکتکنندگان جزئیات زیادی از محتوای صحبتها ارائه نکردهاند. با این حال دیوید اسپرول، نماینده کانادا در این نشست، با انتشار بیانیهای، «ناامیدی شدید» خود را از حذف زنان، نمایندگان جامعه مدنی و افغانهای غیرطالبان در این نشست ابراز کرد.
در این بیانیه آمده است: «کانادا از اینکه سازمان ملل افغانهای غیرطالبان، از جمله مدافعان زنان، اقلیتهای مذهبی و قومی، و گروههای حقوق بشری، را از شرکت در جلسات اصلی نشست محروم کرده، بهشدت ناامید است.»
دیوید اسپرول افزود که مشارکت کامل، برابر و معنادار زنان افغان در روند نشست دوحه نهتنها یک اصل مهم در موضوع زنان، صلح و امنیت است، بلکه برای دستیابی به یک افغانستان صلحآمیز، باثبات و فراگیر کمک اساسی میکند. او تاکید کرد: «هیچ یک از اهدافی که افغانها به دنبال دستیابی به آناند، بدون مشارکت کامل زنان امکانپذیر نیست.»
اعتراض به سومین دور نشست دوحه
همزمان با برگزاری سومین دور نشست دوحه در مورد افغانستان، شماری از زنان معترض و فعالان حقوق بشر افغان در شهرهای مختلف جهان گردهمایی اعتراضی برگزار کردند. معترضان «تعامل، معامله و حمایت از طالبان» را خیانت به مردم افغانستان خواندند و از دولتهای جهان و سازمان ملل متحد خواستند به جای تلاش برای سفیدنمایی طالبان، از زنان افغانستان حمایت کنند.
گروهی از زنان معترض افغان در اسلامآباد پایتخت پاکستان-MunizaeJahangir/X@در دور نخست و دوم نشست دوحه در مورد افغانستان که در ماه مه ۲۰۲۳ و فوریه ۲۰۲۴ با میزبانی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، برگزار شد از زنان و نمایندگان جامعه مدنی افغانستان دعوت شده بود. طالبان به دور نخست دعوت نشدند و در دور دوم هم دعوت سازمان ملل را به دلیل پذیرفته نشدن خواستههایشان رد کردند.
سومین دور نشست دوحه که با حضور هیئت طالبان و غیبت زنان و نمایندگان جامعه مدنی افغانستان برگزار شد، واکنشهای گستردهای را برانگیخت. شماری از افرادی که در نشستهای قبلی مرتبط با افغانستان در دوحه شرکت کردهاند، خاطرنشان میکنند که حذف زنان و نمایندگان جامعه مدنی افغانستان و همچنین برپایی اعتراضها به این نشست، از تاثیرگذاری آن کاسته است.
فوزیه کوفی، نماینده بدخشان در مجلس نمایندگان دولت پیشین افغانستان، در ایکس نوشت: «میخواستند ما را به حاشیه ببرند و ناراحت کنند اما ما با انسجام بیسابقه خود مشروعیت نشست [دوحه] به حد صفر رساندیم. راه مبارزه طولانی است، ما نه خسته میشویم و نه ناامید.»
امین احمدی، عضو هیئت مذاکرهکننده دولت پیشین افغانستان با طالبان در دوحه، هم در یادداشتی نوشت: «دوحه جایی نیست که مشکل افغانستان آنجا حل شود. کشورهای جهان و ملل متحد در دوحه برای مسائل خود با طالبان مذاکره میکنند، نه برای مردم افغانستان و آرزوهای سیاسی نخبگان سیاسی ما.»