خبرگزاری رویترز در گزارشی با استناد به تصاویر ماهوارهای «پلنت لبز» (Planet Labs)، از ساختوسازهای جدید در دو پایگاه نظامی «شهید مدرس» و مجتمع تولید موشک خجیر خبر داد.
بر اساس این گزارش، دو کارشناس آمریکایی تاکید میکنند چنین ساختوسازهایی حاکی از توسعه فعالیت دو تاسیسات کلیدی ساخت موشک بالیستیک جمهوری اسلامی ایران و افزایش تولید موشک است؛ نتیجهگیری که رویترز میگوید سه مقام ارشد ایرانی هم آن را تایید کردهاند.
به نوشته این خبرگزاری، گسترش سایتهای نظامی اشارهشده به دنبال قرارداد اکتبر ۲۰۲۲ صورت میگیرد که طی آن جمهوری اسلامی ایران موافقت کرد موشکهایی را در اختیار روسیه قرار دهد که برای تهاجم به اوکراین دنبال آنها بود. افزون بر این، به گفته مقامهای آمریکایی، تهران به شورشیان حوثی در یمن و شبهنظامیان حزبالله لبنان هم که هر دو بخشی از «محور مقاومت» تحت حمایت جمهوری اسلامی علیه اسرائیلاند، موشک میدهد.
در این تصاویر که شرکت تجاری ماهوارهای پلنت لبز از پایگاه نظامی مدرس در ماه مارس و از مجتمع تولید موشک خجیر در ماه آوریل گرفته است و هر دو در نزدیکی تهران قرار دارند، بیش از ۳۰ ساختمان جدید دیده میشود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بررسیهای رویترز از این تصاویر نشان میدهد که بسیاری از سازهها با دیوارههای خاکی بزرگ احاطه شدهاند. جفری لوییس، از موسسه مطالعات بینالمللی میدلبری در مونتری، میگوید چنین سازههای خاکی با تولید موشک مرتبطند و برای جلوگیری از انفجار در یک ساختمان پراز مواد قابلاشتعال ایجاد میشوند.
لوئیس بر اساس تصاویر این سایتها، تخمین میزند که توسعه در خجیر از اوت ۲۰۲۳ و در مجتمع مدرس از ماه اکتبر آغاز شده است.
کارشناسان میگویند که زرادخانه موشکی جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر بزرگترین زرادخانه خاورمیانه است و براورد میشود حاوی بیش از سه هزار موشک از جمله مدلهای طراحیشده برای حمل کلاهکهای متعارف و هستهای باشد.
به نوشته خبرگزاری رویترز، سه مقام ارشد ایرانی که نخواستند نامشان فاش شود، تایید کردند که تاسیسات مدرس و خجیر برای تقویت تولید موشکهای بالیستیک «متعارف» توسعه مییابند.
یکی از این مقامهای ایرانی گفته که برخی ساختمانهای جدید امکان دو برابر شدن تولید پهپاد را فراهم میکنند. او افزوده است که هواپیماهای بدون سرنشین و اجزای موشکها به روسیه فروخته میشوند، هواپیماهای بدون سرنشین در اختیار حوثیها و موشکها در اختیار حزبالله قرار خواهند گرفت.
رویترز نوشت که اظهارات این مقام ایرانی به طور مستقل قابل تایید نیست و نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل به درخواست برای اظهارنظر درباره گسترش این مجتمعها پاسخی نداده است. تهران پیش از این ارائه پهپاد و موشک به روسیه و حوثیها را رد کرده بود.
دفتر رسانهای حزبالله هم به درخواستها برای اظهارنظر در این زمینه پاسخ نداد اما محمد عبدالسلام، سخنگوی حوثیها، گفت که افزایش تولید تسلیحات در ایران هیچ تاثیری در یمن نخواهد داشت، زیرا حوثیها مستقل از ایران پهپاد تولید میکنند.
جفری لوییس با بررسی تصاویر پلنت لبز گفت: «میدانیم که روسیه در جستوجوی موشکهای ارزان است و به همین دلیل سراغ جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی رفته است.» این در حالی است که مسکو و پیونگیانگ بارها انتقال موشک از کره شمالی به روسیه را رد کردهاند.
جفری لوییس و دکر اولت، یک تحلیلگر آمریکایی دیگر، در مصاحبههای جداگانهای گفتند که از روی عکسها مشخص نیست چه نوع موشکهایی در تاسیسات جدید تولید میشوند اما به نظر میرسد این تاسیسات هنوز در دست ساخت است.
هر گونه افزایش در تولیدات موشکی یا پهپادی تهران برای واشینگتن نگرانکننده خواهد بود. آمریکا بارها اعلام کرده است که پهپادهای ایرانی به تداوم حمله روسیه به شهرهای اوکراین کمک میکنند و برای اسرائیل نیز دردسرساز شدهاند، زیرا ناچار است حملات بیشتری را از طرف گروههای تحت حمایت جمهوری اسلامی از جمله حزبالله، دفع کند.
سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده از تایید ارزیابی محققان درباره توسعه فعالیت موشکی تهران خودداری کرد اما خاطرنشان کرد که آمریکا با هدف محدود کردن تولید و صادرات موشک و پهپاد جمهوری اسلامی ایران اقدامهای مختلفی از جمله وضع تحریمها را اجرا کرده است.
رویترز در فوریه گزارش داد که جمهوری اسلامی موشکهای بالیستیک زمین به زمین را برای استفاده علیه اوکراین به روسیه ارسال کرده است. تهران در آن زمان ارائه تسلیحات را تکذیب کرد اما واشینگتن بر این باور است که تهران قصد دارد به مسکو موشک بدهد.
مجتمع «شهید مدرس» و تاسیسات خجیر زیر نظر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فعالیت میکنند. این مجموعهها توسعه و تولید موشکها و راکتهای بالیستیک کوتاه و میانبرد و توسعه برنامه فضایی جمهوری اسلامی را پیش میبرند.
۱۲ نوامبر ۲۰۱۱، یک انفجار مهیب بخش بزرگی از مجتمع مدرس مرتبط با موشکهای سوخت جامد را منهدم کرد و ۱۷ مامور سپاه را کشت. بنا بر اظهار یک مقام ایرانی در گفتوگو با رویترز، ساختوساز در تاسیسات «شهید مدرس» که پس از انفجار سال ۲۰۱۱ دوباره آغاز شد، در سال ۲۰۲۳ شتاب گرفت.