یک مقام ارشد حقوق بشر سازمان ملل متحد در جلسه توجیهی کنگره در روز سه‌شنبه، از فقدان آنچه راهبرد جامع دولت بایدن برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران و اقدام‌های مختلف آن در سراسر خاورمیانه خواند، انتقاد کرد.

جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، صبح سه‌شنبه در کاپیتول هیل برای [شرکت در] یک جلسه توجیهی با اعضای دو گروه دوحزبی کمیته‌های پارلمانی حضور داشت. او پس از آن با «ایندیپندنت» گفت‌وگو کرد و این موضوع را که دولت بایدن یک راهبرد منسجم برای مقابله با حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های مسلح مانند حوثی‌ها و حزب‌الله ارائه داده باشد، رد کرد.

رحمان در پاسخ به پرسشی مستقیم مبنی بر اینکه آیا چنین چشم‌انداز منسجمی به شرکای بین‌المللی ایالات متحده ارائه شده است یا خیر، گفت: «نه، من فکر نمی‌کنم. اگر آن‌ها [راهبردی] داشتند، من نمی‌دانم وزارت خارجه چه می‌گوید اما بر اساس آنچه من دیده‌ام، چنین چیزی وجود ندارد. به همین دلیل است که رژیم ایران از این وضعیت سوء‌استفاده کرده است.»

او ادامه داد: «فکر می‌کنم شما باید مشخص کنید که برای مقابله با رژیمی که پیوسته حقوق مردمش را نقض می‌کند و همچنین تهدیدی برای منطقه و جهان است، چه اقدامی انجام خواهید داد. ما این مسئله را با حمایت جمهوری اسلامی ایران از روس‌ها در اوکراین بابت تامین پهپادها داشتیم. پس چگونه می‌توان به ایرانی‌ها اعتماد و با آن‌ها مقابله کرد؟»

او همچنین توافق دولت برای مبادله زندانیان را که امکان آزادی پنج آمریکایی زندانی در ایران را در ازای آزادسازی شش میلیارد دلار پول‌های بلوکه‌شده ایران در سیستم مالی ایالات متحده و همچنین آزادی تعداد نامعلومی از ایرانیان در بازداشت ایالات متحده را فراهم کرد، محکوم کرد.

رحمان گفت: «ارزش‌های حقوق بشری باید اولویت داشته باشند. مشکل دولت‌های متوالی ایالات متحده این است که وقتی برایشان مناسب است، حاضرند معاملاتی با ایرانی‌ها انجام دهند. سال گذشته دیدیم که دولت ایالات متحده موافقت کرد که شش میلیارد دلار در ازای این گروگان‌ها بدهد. فکر می‌کنم که ما نباید با یک دولت سرکش معامله کنیم.»

متیو میلر، سخنگوی اصلی وزارت خارجه، این توصیف‌ها را به‌شدت رد کرد و زمانی که ایندیپندنت در نشست خبری سه‌شنبه‌‌ او درباره این اظهارات پرسید، گفت: «اول از همه، باید بگویم که هر کسی حق دارد نظر خودش را داشته باشد. اما این نظری است که ما به هیچ وجه با آن موافق نیستیم. اگر به کلیت سیاست ما نگاه کنید، ما به‌صراحت اعلام کرده‌ایم که اطمینان یافتن از اینکه جمهوری اسلامی ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند، متعهد بوده‌ایم. ما با متحدان و شرکایمان در سراسر جهان برای اطمینان از این هدف همکاری کرده‌ایم.»

میلر ادامه داد: «شما دیده‌اید که ما بیش از ۶۰۰ کنترل صادرات و تحریم علیه جمهوری اسلامی و نهادهای مرتبط با ایران برای مقابله با نفوذ شریرانه ایران اعمال کرده‌ایم. شما دیده‌اید که ما از طریق اقدام‌های دیپلماتیک برای رویارویی با نفوذ ایران و مقابله با حمایت جمهوری اسلامی از تروریسم با شرکای منطقه‌ای همکاری کرده‌ایم. بنابراین، نه؛ این چیزی نیست که ما به هیچ وجه با آن موافق باشیم.»

رحمان در مورد گزارش آینده‌اش که قرار است ۱۷ ژوییه منتشر شود، حدود یک ساعت صحبت کرد و توضیح داد که دولت ایران همچنان به سرکوب معترضان و اقلیت‌های سیاسی یا مذهبی ادامه می‌دهد و گزارش او این موارد را به کشتار مجاهدین خلق و دیگر مخالفان در دهه ۱۹۸۰ مرتبط خواهد کرد. از نگاه رحمان، کشتارهای دهه ۱۹۸۰ تحت همان فرهنگ سرکوبی رخ داد که سبب مرگ یک زن جوان در بازداشت گشت ارشاد این کشور در سال ۲۰۲۲ شد و در سرکوب‌های بعدی در جریان تظاهرات در اعتراض به قتل او اتفاق افتاد.

دولت و جامعه ایران در حال حاضر بار دیگر با دورانی پر‌تلاطم مواجه است چرا که برای جایگزینی رئیس‌جمهوری این کشور، ابراهیم رئیسی، که در سقوط هلی‌کوپتر کشته شد، انتخابات برگزار و مسعود پزشکیان، نامزدی که بسیاری او را اصلاح‌طلب می‌دانند، در انتخابات پیروز شد.

در جلسه توجیهی رحمان در روز سه‌شنبه، او هشدار داد که اصلاحات پزشکیان با واقعیت‌های سیستم که کنترل سیاست و فرهنگ جمهوری اسلامی ایران را در دست دارد، محدود خواهد شد.

او پس از جلسه به ایندیپندنت گفت: «مسئله نظام‌مندی که ما داریم، سرکوب سازمان‌یافته زنان و دختران، سیاست حجاب اجباری، سرکوب اقلیت‌ها، اعدام‌های گسترده مخالفان سیاسی‌ــ این‌ها نگرانی اصلی من‌ به شمار می‌روند و من مطمئن نیستم تغییر شخص جدید، رئیس‌جمهوری‌ــ تا چه حد می‌تواند این‌ها را تغییر دهد. من خیلی خوش‌بین نیستم.»