خروج «غیرمسئولانه» و آشفته از افغانستان در اوت ۲۰۲۱، که به روی کار آمدن مجدد طالبان پس از دو دهه جنگ و شورش انجامید، ضربه محکمی به حیثیت ایالات متحده آمریکا در سطح جامعه جهانی وارد کرد.
با کنار رفتن جو بایدن از دامنه رقابتهای انتخاباتی، معاونش کامالا هریس کاروان دموکراتها را در رقابت با دونالد ترامپ به پیش میبرد و اینک نگاه کهنهسربازانی که در افغانستان خدمت کردهاند، پناهجویان و آمریکاییهای افغانتبار به موضعگیری او درمورد افغانستان دوخته شده است.
جمهوریخواهان آمریکا بارها از دولت بایدن درمورد خروج آشفته از افغانستان انتقاد کردهاند، اما بایدن در سخنرانیهایش کمتر به موضوع افغانستان اشاره کرده یا هیچ به آن نپرداخته است.
اما نقش کامالا هریس در سیاستهای جو بایدن در قبال افغانستان و مدیریت خروج نظامیان آمریکایی از این کشور روشن نیست. این در حالی است که هریس در سال ۲۰۲۱ تایید کرده بود، پیش از اینکه بایدن دستور خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را صادر کند، او «آخرین نفر در اتاق» او بوده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
برخی مقامهای آمریکایی به روزنامه واشینگتن پست گفتهاند که کامالا هریس برای تغییر سیاست بایدن درمورد افغانستان و خروج «فاجعهبار» از این کشور فشار نیاورده است، اما در جریان روند تخلیه ۱۷ روزه از کابل، که ۱۳ نیروی نظامی آمریکا و حدود ۱۷۰ غیرنظامی افغان در حمله بمبگذاری انتحاری به دروازه ابی فرودگاه بینالمللی کابل کشته شدند، پرسشهای مهمی در طول جلسه مطرح کرده است.
این مقامها افزودند که کامالا هریس هنگام مطرح کردن این پرسشها مانند یک دادستان عمل کرده است، اما افکارش را مطرح نکرده است.
یکی از این مقامها گفت: «او (کامالا هریس) هرگز موضعش را روشن نکرد.»
یک مقام نظامی پیشین گفت که به یاد نمیآورد هریس در جلسات شورای امنیت ملی، که بایدن در سال ۲۰۲۱ رهبری میکرد، «نقش مهمی» ایفا کرده باشد. این مقام اذعان داشت که ممکن است معاون رییسجمهوری خارج از این جلسات به بایدن مشورت داده باشد.
یکی از دستیاران هریس گفت که او قبل از خروج بهشدت از تصمیم رییسجمهوری بایدن برای پایان دادن به طولانیترین جنگ آمریکا حمایت کرده است. او گفت: «ما وارد مشاورههای خصوصی معاون رییسجمهوری به رییسجمهوری نمیشویم.»
کامالا هریس در حالی که برای انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۱۹ تبلیغ میکرد، گفته بود که میخواهد اطمینان حاصل کند که افغانستان در مسیر ثبات قرار دارد و از دستاوردهایی که برای زنان افغان و دیگران حاصل شده است محافظت میشود.
جمهوریخواهان و دونالد ترامپ، رییسجمهوری پیشین، از مدیریت بایدن در خروج از افغانستان انتقاد کردهاند، بهویژه پس از اینکه بایدن در طول مناظره ریاستجمهوری ژوئن در آتلانتا، جایی که او ادعا کرد «تنها رییسجمهور این قرن» و «این دهه» است که «هیچ نیرویی را در هیچ جای جهان به کشتن نداده است، از ذکر نام ۱۳ عضو نیروی نظامی آمریکا که در دروازه آبی کشته شدند خودداری کرد».
با اینکه کامالا هریس درمورد روند خروج آمریکا از افغانستان «محافظهکارانه» برخورد کرده است، اما این موضوع در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا مهم است.
میلیونها شهروند آمریکایی که با ماموریت نظامی این کشور در افغانستان ارتباط داشتند و بیشترشان کهنهسربازان و جمعیت افغان - آمریکاییاند، رقابتهای انتخاباتی را با دقت دنبال میکنند. این جمعیت بخش قابل توجهی از رایدهندگان در ایالتهای حساس مثل پنسیلوانیا، میشیگان، آریزونا، ویرجینیا، ویسکانسین و کارولینای شمالی را تشکیل میدهند.
جو بایدن رویکرد دونالد ترامپ درمورد افغانستان و پایبندی او به توافقنامه دوحه را دنبال کرد و بر بنیاد همین توافقنامه بود که حمایت نظامی و سیاسی از نظام جمهوری کاهش یافت و دموکراسی جوان افغانستان به کام طالبان سقوط کرد.
بایدن توانست براساس توافقنامه دوحه نظامیان آمریکایی را از طولانیترین جنگ تاریخ افغانستان به خانه بازگرداند، اما به وعدههایش درمورد افغانستان وفا نکرد و به همین خاطر صدها هزار کهنهسرباز آمریکایی پس از خروج نظامی آمریکا با آسیبهای روحی مواجه شدند و نزدیک به ۴۰ میلیون جمعیت افغانستان تحت رهبری یکی از عقبماندهترین و در عین حال خطرناکترین رژیمها قرار گرفتند.
تحت حاکمیت طالبان، فعالیت گروههای تروریستی ازجمله القاعده و شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) گسترش یافته است که امنیت آمریکا و متحدانش را تهدید میکنند.
قدم گذاشتن کامالا هریس در رقابتهای انتخاباتی آمریکا میتواند فرصتی برای تجدید نظر درمورد افغانستان و آینده این کشور تلقی شود. او باید برخلاف دونالد ترامپ، که در امضای توافقنامه دوحه چراغ سبز نشان داد، و جو بایدن، که خروج نظامی از افغانستان را تکمیل کرد، در کمپینهای انتخاباتیاش درمورد افغانستان صادقانه صحبت کند.
هریس باید به افغانهای آسیبپذیری که تخلیه شدهاند و به کسانی که هنوز در انتظار فرار از زیر پرچم طالباناند اطمینان بدهد که واشینگتن در کنار آنها است. او همچنین باید به وضوح بیان کند که دولت آمریکا چگونه به پناهجویان افغان، که پس از سقوط نظام جمهوری به آمریکا برگشتند، ازطریق مسیرهای قانونی و امن فرصت محلق شدن خانوادههایشان را به آنان میدهد. با این حال، پناهجویان افغان از رییسجمهوری آینده آمریکا تقاضا دارند که در راستای تصویب لایحه اقامت دائم آنان ( AFGHAN ADJUSTMENT ACT) در کنگره تلاش کند. تصویب این لایحه وضعیت حقوقی شهروندان افغان در آمریکا را مشخص میکند و راهی به سوی امنیت دائمی آنها نیز فراهم میسازد.
این در حالی است که در افغانستان و پاکستان دهها هزار شهروند افغان در انتظار دریافت ویزای آمریکااند و در میان آنها کسانی هستند که جانشان را در افغانستان برای خدمت به آمریکا به خطر انداختهاند.
کاملا هریس باید موضعش را درمورد حمایت از مردم افغانستان و جلوگیری از عادیسازی روابط با طالبان روشن اعلام کند و همچنین به نقض حقوق بشر و بهویژه حقوق زنان بپردازد و در صورت پیروزی در انتخابات در این زمینهها بر طالبان فشار لازم وارد کند.