خروج آمریکا از افغانستان  و بازگشت طالبان به قدرت که به تعطیلی سفارتخانه‌ بسیاری از کشورهای جهان در کابل منجر شد، انزوای بی‌سابقه این کشور در عرصه بین‌المللی را به دنبال داشت. این در حالی است که علاوه بر هشدارهای متعدد شورای امنیت سازمان ملل متحد و نهادهای ناظر بر اوضاع افغانستان درباره حضور و پناه گرفتن گروه‌های تروریستی بین‌المللی از جمله القاعده در افغانستان، دیپلمات‌های ارشد کشورهای منطقه‌ نیز همواره درباره پیامد بی‌توجهی و نادیده گرفتن اوضاع در این کشور هشدار داده‌اند.

در تازه‌ترین مورد، آصف درانی، دیپلمات کارکشته پاکستانی که رهبری دستگاه دیپلماسی این کشور در امور افغانستان را برعهده دارد، در گفت‌وگو با رسانه پاکستانی اکسپرس تریبون احتمال وقوع حمله مشابه ۱۱ سپتامبر از منشا افغانستان را جدی دانسته و از اینکه «جهان افغانستان را به‌کلی فراموش کرده»، ابراز نگرانی کرده است.

فرستاده ویژه پاکستان در امور افغانستان که در نشست‌های دوم و سوم سازمان ملل در دوحه در مورد افغانستان نیز حضور داشت و هرازگاه برای ملاقات با رهبران طالبان به کابل سفر می‌کند، می‌گوید که جنگ در غزه و اوکراین باعث شده است افغانستان از چشم جهان دور بماند و حتی از صفحه اخبار جهان ناپدید شود.

درانی گفت: «پس از شروع جنگ در اوکراین و فلسطین، اولویت‌ها تغییر کرد و افغانستان دیگر در میان اخبار جهان جایی ندارد در حالی که به فراموشی سپردن و بی‌توجهی به افغانستان می‌تواند به تکرار حمله مشابه ۱۱ سپتامبر منجر شود.»

این دیپلمات ارشد پاکستانی افزود که افغانستان می‌تواند بار دیگر سرچشمه حمله‌ای مشابه سال ۲۰۰۱ باشد که نظم امنیتی جهان را متحول کرد و جان افراد زیادی را گرفت.

در سه گزارشی که تیم نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل طی سه سال سلطه طالبان بر افغانستان منتشر کرده، به تداوم حضور القاعده و استفاده این گروه از چتر حمایتی طالبان اشاره شده است. در گزارش فوریه ۲۰۲۴ شورای امنیت هم آمده که القاعده هشت مرکز آموزش‌ نظامی و یک انبار اسلحه در افغانستان ایجاد کرده است.

علاوه بر القاعده و گروه‌های تروریستی که اعضای آن‌ها از افراطیون اهل کشورهای آسیای میانه‌اند، داعش خراسان نیز از گروه‌های خطرناکی است که در افغانستان حضور دارد. آصف درانی معتقد است که فعالیت روزافزون داعش خراسان در افغانستان یک نگرانی‌ عمده محسوب می‌شود و خطری است که هم کشورهای منطقه و هم سایر جهان را تهدید می‌کند. درانی با اشاره به حملات داعش خراسان در افغانستان، پاکستان، ایران و روسیه گفت: «اگر چنین حملاتی می‌توانند در این کشورها اتفاق بیفتند، در جاهای دیگر جهان نیز ممکن است رخ دهند.»

آصف درانی با اشاره به سیاست‌های طالبان در زمینه‌ آموزش، حقوق بشر و حمایت از گروه‌های تروریستی از جمله تبانی و همکاری با تحریک طالبان پاکستان افزود: «اقدام‌های طالبان تحت نام شریعت اسلامی اجرا می‌شوند. این ممکن است با شرایط خودشان مطابقت داشته باشند، اما نمی‌توان آن را اسلامی خواند.»

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، هفته گذشته در مصاحبه‌ای گفت که میان رژیم حاکم در کابل و تحریک طالبان پاکستان که علیه حکومت پاکستان می‌جنگد، ارتباطی وجود ندارد. این در حالی است که نهادهای امنیتی پاکستان اسنادی از مشارکت طالبان افغانستان و به ویژه انتحاری‌های این گروه در حمله به شهرهای پاکستان را در اختیار رهبران طالبان افغانستان گذاشته‌اند.

در کنار نگرانی عمیق دیپلمات پاکستانی از پیامد‌های امنیتی اوضاع افغانستان تحت سلطه طالبان، فقر و بیکاری نیز در این کشور گسترش یافته است و بسیاری از سرمایه‌گذاران دارایی‌هایشان را به کشورهای مختلف از جمله امارات متحده عربی، ترکیه، ایران و کشورهای آسیای میانه منتقل کرده‌اند. چندماه پس از بازگشت طالبان به قدرت، سازمان بین‌المللی کار گزارش داد که بیش از نیم میلیون شغل در افغانستان از دست رفته است. آصف درانی نیز با اشاره به بیکاری گسترده در افغانستان گفت که ۹۷ درصد ساکنان این کشور زیر خط فقرند و بیش از ۵۰ درصد جمعیت افغانستان به کمک‌های بشردوستانه جهان وابسته‌اند.

هرچند از زمان بازگشت طالبان به قدرت، سازمان ملل متحد و شماری دیگر از سازمان‌های بین‌المللی امدادرسان با جذب کمک‌های بشردوستانه از دولت‌های جهان به نیازمندان کمک می‌کنند و می‌کوشند با ایجاد شغل، اقتصاد ازهم‌پاشیده افغانستان را نجات دهند، ارقام و گزارش‌های سازمان ملل نشان می‌دهد که در وضعیت افراد نیازمند به کمک‌های بشردوستانه تغییر مثبتی رخ نداده است.

آصف درانی هشدار داد که ادامه فقر و بیکاری در افغانستان به سرازیر شدن موجی از مهاجران به پاکستان منجر خواهد شد، چون «پاکستان محبوب‌ترین مقصد مهاجرت افغان‌ها است». درانی در حالی در این مورد هشدار داد که دولت پاکستان از نوامبر ۲۰۲۳ روند اخراج مهاجران افغان را آغاز کرده است و در این مدت نزدیک بیش از ۵۰۰ هزار نفر به افغانستان بازگشته‌اند.

با اینکه در پاکستان و ایران زمینه کار و کسب درآمد برای بسیاری از مهاجران افغان مساعد نیست، بسیاری از افغان‌ها به دلایل مختلف از جمله ادامه تحصیل دخترانشان از افغانستان مهاجرت می‌کنند. طالبان ضمن اینکه تحصیل دختران بالاتر از ۱۲ سال را ممنوع کردند، درهای دانشگاه را نیز به روی دختران بسته‌ و با صدور ۸۰ فرمان و دستور محدودکننده، زنان را از صحنه زندگی اجتماعی حذف کرده‌اند.