پایان دشمنی ترکیه و مصر؛ دو کشور تفاهم‌نامه همکاری راهبردی امضا می‌کنند

رئیس‌جمهور ترکیه پیش‌تر وعده داده بود هرگز با عبدالفتاح سیسی دست نخواهد داد

استقبال رجب طیب اردوغان از عبدالفتاح سیسی در فرودگاه بین‌المللی آنکارا-CNN TURK

پس از حدود ۱۲ سال تیرگی روابط، عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهوری مصر، روز چهارشنبه چهارم سپتامبر (۱۴ شهریور) به ترکیه سفر کرد تا ضمن پایان دادن به تنش‌های میان دو کشور با رجب طیب اردوغان، همتای ترکیه‌ای، درباره روابط آتی، جنگ غزه و مسائل منطقه‌ای گفت‌وگو کند.

این نخستین سفر عبدالفتاح سیسی به ترکیه از زمان ریاست‌ جمهوری‌اش در سال ۲۰۱۴ تاکنون است. پیش از او در ماه فوریه امسال، رجب طیب اردوغان پس از حدود یک دهه تیرگی روابط به مصر سفر کرده بود.

بر اساس گزارش خبرگزاری آناتولی، عبدالفتاح سیسی و هیات همراهش در فرودگاه بین‌المللی اسن‌بوغای آنکارا مورد استقبال رسمی رجب طیب اردوغان قرار گرفتند. آن‌ها پس از این دیدار نیز در نشست «شورای همکاری راهبردی» شرکت خواهند کرد. امضای تفاهم‌نامه دو جانبه و برگزاری کنفرانس مطبوعاتی مشترک روسای جمهوری دو کشور نیز از دیگر برنامه‌های سفر سیسی به ترکیه است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

سیسی در بدو ورود به ترکیه گفت که سفرش به آنکارا و سفر قبلی اردوغان به قاهره نشان‌دهنده اراده دو کشور برای آغاز دوستی و همکاری جدید است.

سفر رئیس جمهوری مصر به ترکیه از آن جهت در کانون توجه رسانه‌های بین‌المللی قرار گرفت که روابط دو کشور از سال‌ها پیش در پی حمایت ترکیه از جریان اخوان‌المسلمین تیره شد و شخص محمد مرسی، رئیس جمهوری سابق مصر تیره شد.

دولت مصر، اخوان‌المسلمین را یک «سازمان تروریستی» می‌داند و فعالیت این گروه را ممنوع اعلام کرده است.

عبدالفتاح سیسی، ششمین رئیس جمهوری مصر، پیش از آنکه در سال ۲۰۱۴ به قدرت برسد، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح مصر بود. او در سوم ژوئیه ۲۰۱۳ در واکنش به تظاهرات اعتراضی که در اواخر ماه ژوئن همان سال برگزار شده بود، محمد مرسی را برکنار و قانون اساسی مورد حمایت جریان اخوان المسلمین را منحل کرد.

سیسی در ماه مارس سال بعد از آن از ستاد مشترک نیروهای مسلح مصر استعفا داد و در انتخابات ریاست جمهوری نامزد شد و در انتخاباتی که اعضای اخوان‌المسلمین آن را تحریم کرده بودند، با کسب آرای ۹۶ درصدی رئیس جمهور شد.

وقتی که سیسی به قدرت رسید، اردوغان در واکنش به سرنگونی محمد مرسی، متحد اسلام‌گرای خود سیسی را «کودتاچی» نامید و سوگند خورد که هرگز با کسی مانند او دست نخواهد داد. اما حدود یک دهه بعد این سوگند را زیر پا گذاشت و به قصد دیدار و گفت‌وگو با سیسی راهی مصر شد.

در سفر ماه فوریه رئیس‌جمهور ترکیه به مصر، اردوغان و سیسی اذعان کردند که این سفر برای هر دو کشور «تاریخی» است.

اکنون نیز با سفر سیسی به ترکیه روابط نزدیک‌تری در انتظار دو کشور است. رسانه‌های ترکیه خبر داده‌اند که بیش از ۲۰ تفاهم‌نامه همکاری در حوزه‌های مختلف درمانی، اقتصادی، انرژی، دفاعی و بهداشتی برای امضای روسای دو کشور آماده شده است. مصر و ترکیه همچنین بنا دارند، با افزایش حجم مبادلات اقتصادی به ۱۵ میلیارد دلار «دشمنی بزرگ» را به «روابط عمیق» تبدیل کنند.

یکی از مهم‌ترین اقدام‌ها در این مسیر نیز توسعه تجارت آزاد بین دو کشور و از سرگیری خدمات شناوران «رو-رو» برای حمل و نقل خودورها و دیگر وسایل نقلیه بین مرسین و اسکندریه است که کمتر از  یک ماه قبل، هاکان فیدان و بدر عبدالعاطی، وزرای خارجه ترکیه و مصر در قاهره درباره آن و دیگر تفاهم‌نامه‌های آماده برای امضا توافق کردند.

عادی‌سازی روابط بین ترکیه و مصر از سال ۲۰۲۰ آغاز شد. روسای جمهور دو کشور نخستین بار در نوامبر ۲۰۲۲ مراسم افتتاحیه جام جهانی فوتبال در قطر با یکدیگر روبه‌رو شدند و صحبت کردند.

چند ماه بعد، وقتی که زلزله مرگبار فوریه ۲۰۲۳ در ترکیه رخ داد، سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر برای ابراز همبستگی به ترکیه سفر کرد. در همان سال نیز دو کشور سفارتخانه‌هایشان را بازگشایی کردند.

روابط ترکیه و مصر پس از جنگ غزه نیز عمیق‌تر شد. مصر در کنار قطر و ایالات‌ متحده آمریکا در مذاکرات آتش‌بس و ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه نقش‌آفرینی کرد و وزیر امور خارجه ترکیه نیز طی این مدت، چندین بار به مصر سفر کرد. اکنون نیز مسائل منطقه‌ای از موضوعات مهم دیدار روسای جمهور دو کشور است.