شهرداری تهران با مدیریت علیرضا زاکانی طی چند سال گذشته با حاشیه و مشکلات فراوانی روبه‌رو شده که دلیل اکثر آن‌ها به نظر کارشناسان، اقدام‌های فراقانونی و غیرکارشناسی بوده است.
در پی اظهارات اخیر زاکانی مبنی بر معطل ماندن تاکسی‌ها و اتوبوس‌های برقی در گمرک شهید رجایی، این گمرک با صدور اطلاعیه‌ای رسمی اعلام کرد که هیچ‌گونه محموله‌ای از این خودروها در این بندر وجود ندارد، اطلاعیه‌ای که چالشی جدید میان علیرضا زاکانی، شهردار تهران، و اعضای شورای شهر ایجاد کرده است.
زاکانی پیش‌تر در واکنش به انتقادهای شورای شهر در مورد تاخیر در ورود تاکسی‌ها، ون‌ها و اتوبوس‌های برقی به ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران، ادعا کرده بود که این خودروها در گمرک شهید رجایی بندرعباس معطل پرداخت مبلغ اولیه‌اند و پس از پرداخت این مبلغ، گمرک بندرعباس ظرف شش ماه این خودروها را به شهرداری تحویل خواهد داد.
گمرک شهید رجایی در اطلاعیه منتشرشده از شهرداری تهران خواسته است مدارک و مستندات مربوط به ورود این خودروهاــ از جمله قبض انبار، مجوز ورود و ثبت سفارش از وزارت صنعت، معدن و تجارت‌ــ را ارائه دهد.
اکنون این سوال مطرح است که آیا این تناقض در ادعاهای شهرداری باعث خواهد شد که اعضای شورای شهر تهران برای روشن شدن تکلیف خودروهای وارداتی، به این مسئله جدی‌تر ورود پیدا کنند یا خیر؟
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
زاکانی در گزارش‌هایش به شورای شهر تهران اعلام کرده بود که در سفر به چین، دو هزار و ۵۰۰ اتوبوس برقی، ۱۰هزار ون برقی و ۲۷ هزار و ۵۰۰ تاکسی برقی خریداری شده است که علاوه بر کاهش بار ترافیکی، در رفع آلودگی هوای پایتخت نیز موثر خواهند بود.
با این حال، گزارش‌های میدانی نشان می‌دهند که از زمان این سفر تاکنون تنها حدود ۲۰۰ تاکسی برقی در تهران وارد چرخه حمل‌ونقل عمومی شده‌اند و سرنوشت باقی خودروهای خریداری‌شده که ارزش کل آن‌ها بیش از یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون یورو اعلام شده، همچنان نامشخص است.
لازم به ذکر است این تاکسی‌های برقی که در زمان تبلیغات انتخاباتی زاکانی برای انتخابات ریاست‌جمهوری مورد توجه ویژه قرار گرفتند و او در مناظره‌های انتخاباتی هم روی این تاکسی‌ها مانور داد، در حال حاضر با مشکلات متعددی مواجه‌اند. از جمله این مشکلات تکمیل نشدن زیرساخت‌های لازم برای فعالیت این خودروها، کمبود ایستگاه‌های شارژ و نیز نبود قطعات برای تعمیر و نگهداری آن‌ها است. همین موضوع باعث شد جمعی از رانندگان تاکسی‌های برقی در دوم مهر ۱۴۰۳ مقابل ساختمان شورای شهر تهران تجمع کنند و خواستار رفع این مشکلات شوند. حتی برخی رانندگان اعلام کرده‌اند که به‌دلیل تامین نشدن تسهیلات خرید و نبود قطعات، می‌خواهند این خودروها را پس دهند و پولشان را پس بگیرند.
چالشهای تاکسی برقی در تهران؛ سرمایه‌گذاری موفق یا طرحی شکست‌خورده؟
مسئله تاکسی‌ها و اتوبوس‌های برقی که شهرداری تهران به‌عنوان راهکاری برای کاهش آلودگی هوا و ترافیک پایتخت مطرح کرده، اکنون به یکی از بزرگ‌ترین چالشهای مدیریت شهری و شورای شهر تبدیل شده، زیرا با وجود سرمایه‌گذاری کلان در این حوزه، نه‌تنها اهداف این پروژه محقق نشده، بلکه به دلیل نبود زیر ساخت‌ها و امکانات تعمیر و نگهداری این خودروها شکایت و اعتراض زیادی مطرح شده است.
یکی از رانندگان تاکسی برقی که در تجمع اعتراضی مقابل ساختمان شورای شهر تهران حضور داشت، با اشاره به مشکلات متعدد این ناوگان جدید، گفت: «هر ماه باید ۱۵ میلیون تومان برای خرید این خودرو قسط بدهم، اما به دلیل نبود قطعات و مشکلات فنی، تصمیم گرفته‌ام تاکسی برقی را پس بدهم و یک تاکسی معمولی بگیرم.»
این راننده تاکسی برقی به مشکل متعهد نبودن شهرداری به پرداخت وام و نبود تسهیلات مناسب و وعده‌های بی‌سرانجام شهرداری تهران درباره اعطای تسهیلات بلاعوض اشاره کرد که موجب خشم و ناراحتی بسیاری از رانندگان شده است. طبق گفته این شهروند/ مدیران شهرداری تاکنون چندین بار ادعا کرده‌اند پیگیر پرداخت این تسهیلات شده‌اند، اما عملا هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
مسئله دیگری هم که موجب نگرانی و اعتراض رانندگان تاکسی برقی شده، موضوع ثبت‌نام برای خودروهایی است که به نظر می‌رسد هنوز وارد ایران نشده‌اند.
محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل شهرداری تهران، شهریورماه اعلام کرد که شهرداری برای خرید ۲۷ هزار خودرو برقی از بانک مرکزی مجوز ارزی دریافت کرده است و ۱۵۰ دستگاه تاکسی برقی در گمرک بندر شهید رجایی منتظر ترخیص‌اند اما گمرک شهید رجایی طی اطلاعیه‌ای رسمی اعلام کرد که چنین محموله‌ای در این بندر وجود ندارد. این تناقض میان ادعاهای شهرداری و واقعیت، به پیچیده‌تر شدن وضعیت خودروهای برقی چینی منجر شد.
طرحی بدون زیرساخت و برنامه‌ریزی دقیق
منتقدان این طرح از ابتدا هشدار داده بودند که مشکلات زیرساختی و هزینه‌های بالای تردد با خودروهای برقی و نگهداری آن‌ها این پروژه را با شکست روبرو خواهد کرد. یکی از اصلی‌ترین مشکلات ناترازی برق در ایران است که مانع توسعه سریع ایستگاه‌های شارژ و خدمات پس از فروش شده است.
حسن پورناظری، عضو انجمن صدای تاکسی‌رانان تهران، از جمله افرادی است که شرکت تاکسی‌رانی را مقصر این مشکلات می‌داند. او در انتقادی تند به سرپرست سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسی‌رانی شهر تهران گفت: «چرا با آگاهی از اینکه این طرح عجولانه و بدون ساختار مناسب است، در اجرای آن مشارکت کردید؟ آیا به پایمال شدن حقوق راننده‌تاکسی‌ها فکر نکردید؟»
علاوه بر مشکلات فنی، میان اعضای شورای شهر و شهردار تهران درباره این تاکسی‌ها اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. مهدی اقراریان، رئیس کمیته نظارت شورای شهر تهران، خردادماه اعلام کرد تاکسی‌های تحویلی به رانندگان با قرارداد شهرداری تهران و چین ارتباطی ندارند و این خودروها را وزارت صمت و در راستای نوسازی ناوگان فرسوده کشور تامین کرده است. این ادعا اختلاف در شهرداری و نحوه مدیریت شهری را آشکارتر کرد.
آینده پروژه‌های ناوگان برقی در کلان‌شهرها
در حالی که تعداد کمی از تاکسی برقی وارد ناوگان حمل‌ونقل شهری شده‌اند، نارضایتی رانندگان و مشکلات زیرساختی این طرح را با بحران مواجه کرده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که اگر تهران، به‌عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شهر ایران، نتواند زیرساخت‌های لازم برای این خودروها را فراهم کند، اجرای گسترده این طرح در دیگر کلان‌شهرها نیز به شکست خواهد انجامید.
در شرایطی که ترافیک سنگین و آلودگی هوای تهران به‌ویژه در فصل بازگشایی مدارس با آغاز بارندگی‌ها در پاییز و سرد شدن هوا به اوج می‌رسد، سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا سرمایه‌گذاری بیش از ۱.۵ میلیارد یورویی برای واردات خودروهای برقی تصمیم درستی بوده است؟ آن هم در حالی که به نظر می‌رسد این هزینه می‌توانست در نوسازی ناوگان فرسوده حمل‌ونقل عمومی مانند اتوبوس‌ها و واگن‌های مترو صرف و به کمک آن از ترافیک روبه‌افزایش و آلودگی هوای تهران جلوگیری شود.
هشدار کارشناسان در مورد آینده ترافیک تهران
کارشناسان شهری پیش‌بینی می‌کنند با آغاز بارندگی‌ها در نیمه دوم سال، ترافیک تهران بحرانی شود و به دلیل تکمیل نشدن پروژه‌های زیرساختی و ناتوانی در حل مشکلات حمل‌ونقل عمومی به یکی از معضلات جدی شهر تبدیل شود.
ناتوانی در بهبود زیرساخت‌ها و مدیریت صحیح ناوگان حمل‌ونقل عمومی برقی می‌تواند چالشهای پیش روی شهرداری و دولت را در سال‌های آتی بیشتر کند و برای طرح‌های مشابه در دیگر شهرهای بزرگ ایران آینده‌ای نامطمئن را رقم بزند.
