طالبان و پاکستان؛ شرکای قدیمی در برابر یکدیگر؟

تی‌تی‌پی خواستار واگذاری مسئولیت امنیت مناطق قبایلی ایالت خیبرپختون‌خوا به این گروه است تا بتوانند نسخه‌ای مشابه حکومت طالبان در افغانستان را برقرار کنند

نیروهای امنیتی سپاه مرزی پاکستان با  خودرو زرهی در نزدیکی گذرگاه مرزی بین پاکستان و افغانستان در ایالت بلوچستان‌- BANARAS KHAN/AFP

وزارت دفاع طالبان شنبه ۸ دی مدعی شد که چندین نقطه در خاک پاکستان را هدف حملات «انتقام‌جویانه» قرار داده است.   

در اطلاعیه این وزارتخانه آمده است که مراکز و مخفیگاه‌های «عناصر شریر و حامیان آن‌ها»،  که حملات به افغانستان را تنظیم و سامان‌‌دهی می‌کنند، از جنوب شرقی هدف قرار گرفته‌اند. با این حال، وزارت دفاع طالبان جزئیات بیشتری از این حملات ارائه نکرده است. 

طلوع‌نیوز به نقل از منابع طالبان گزارش داد که در جریان درگیری‌های مرزی میان نیروهای طالبان و نظامیان پاکستانی در استان‌های خوست و پکتیا ۱۹ سرباز پاکستانی کشته شده‌اند. این منابع همچنین اعلام کردند که در نتیجه شلیک هاوان نظامیان پاکستانی به افغانستان، سه غیرنظامی افغان نیز جانشان را از دست داده‌اند. 

با این حال، تاکنون مقام‌های پاکستانی هیچ واکنشی به اطلاعیه طالبان نشان نداده‌اند. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

المرصاد، رسانه وابسته به استخبارات طالبان، ادعا کرده است که این «حملات انتقام‌جویانه» از ولسوالی (شهرستان) علی‌شیر در خوست به سمت پناهگاه‌ها و مراکز «فتنه‌گران و حامیان آن‌ها» در منطقه دَبگی انجام شده است. منطقه دَبگی آن سوی «خط فرضی مرزی» قرار دارد.

این رسانه همچنین با انتشار ویدیویی منتسب به این حملات، مدعی شد که طالبان در این عملیات از سلاح‌های سبک و سنگین استفاده کرده‌اند. ایندیپندنت فارسی صحت این ویدیو را تایید نمی‌‌کند. 

المرصاد در ادامه نوشت: «حملاتی از سمت ولسوالی دند پتان با استفاده از سلاح‌های سبک و سنگین به مراکز و پناهگاه‌های واقع در مناطق خوش‌کرم، توپ، اینزرکی، تبی، کفتان، و ارتفاعات اطراف منطقه اوزگری انجام شد. این حملات تا صبح ادامه داشت و انفجارهای شدیدی نیز رخ داد.» 

چند روز پیش از این در شامگاه سه‌شنبه، نیروی هوایی پاکستان مناطقی را در ولسوالی برمل استان پکتیکا بمباران کرده بود. این منطقه در شرق افغانستان و در نزدیکی خط دیورند قرار دارد. ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی رژیم طالبان، اعلام کرده بود که در این حملات ۴۶ نفر کشته شده‌اند. وزارت دفاع طالبان نیز در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که «مهاجران وزیرستانی» در این حمله هدف قرار گرفته‌اند و تاکید کرده بود که این حمله بی‌پاسخ نخواهد ماند. 

از زمان بازگشت طالبان به قدرت، نظامیان پاکستانی بارها حریم زمینی و هوایی افغانستان را نقض کرده‌اند. طالبان نیز، تحت فشار افکار عمومی، مدعی انجام حملات متقابل به خاک پاکستان شده‌اند. با این حال، تحلیل‌گران معتقدند طالبان تجهیزات نظامی پیشرفته توپخانه‌ای و جنگنده‌‌ای ندارند که بتوانند نقاط حساس و استراتژیک پاکستان را هدف قرار دهند. 

پاکستان هم‌اکنون با موجی از شورشگری و حملات گروه‌های شبه‌نظامی نظیر تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی)، ارتش آزادی‌بخش بلوچستان، و شاخه خراسان دولت اسلامی مواجه است. به‌ویژه تی‌تی‌پی در سال ۲۰۲۴ فشار زیادی بر ارتش و سازمان استخبارات پاکستان وارد کرده است.  

ارتش پاکستان و سازمان استخبارات این کشور برای جلب حمایت‌های مالی و نظامی آمریکا و عربستان سعودی تلاش بسیار کرده است. با این حال، به نظر نمی‌رسد که اسلام‌آباد در این زمینه چشم‌انداز روشنی داشته باشد. 

پاکستان، که از متحدان عربستان سعودی در جنوب آسیا محسوب می‌شود، تلاش کرده است حمایت ریاض را برای مقابله با شورشگری جلب کند. در ماه مارس، ژنرال عاصم منیر، رئیس ستاد ارتش پاکستان، با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در ریاض دیدار کرد و اسلام‌آباد امیدوار بود کمک‌های مالی و نظامی قابل‌توجهی دریافت کند، اما چنین نشد.   

علاوه بر این، در ژوئیه ۲۰۲۴، یک واحد پیاده‌نظام ارتش آمریکا برای رزمایش مشترک با ارتش پاکستان وارد ایالت خیبرپختون‌خوا شد. هدف این رزمایش انتقال تجربه‌های ارتش آمریکا در مقابله با تروریسم بود. این رزمایش هم‌زمان با عملیات موسوم به «عزم استحکام» ارتش پاکستان در مناطق تحت تهدید تی‌تی‌پی انجام شد. 

پاکستان در دوران جنگ سرد از متحدان اصلی آمریکا بود و جغرافیایش را در اختیار نیروهای مجاهدین افغان و نیروهای جهادی عرب‌تبار قرار داده بود تا علیه شوروی مبارزه کنند. اما با گذشت زمان روابط اسلام‌آباد و واشینگتن تیره شد. 

پس از حملات یازدهم سپتامبر، در جریان جنگ آمریکا و غرب علیه تروریسم، ازجمله شبکه القاعده، پاکستان به مکانی برای رهبران طالبان تبدیل شد که از آن‌جا حملاتشان علیه حکومت افغانستان و متحدان غربی آن را برنامه‌ریزی کنند. این مسئله شکاف میان اسلام‌آباد و واشینگتن را عمیق‌تر کرد.   

با این همه، ارتش و حکومت پاکستان بارها مدعی شده‌اند که تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) پایگاه‌های حمایتی قوی در خاک افغانستان دارد و از طالبان خواسته‌اند علیه این گروه اقدام کنند. اما طالبان با رد این ادعا گفته‌اند که ناامنی در پاکستان ارتباطی به افغانستان ندارد و اسلام‌آباد باید بر بهبود امنیت داخلی‌اش متمرکز باشد.  

چندین دور مذاکرات میان تحریک طالبان پاکستان و ارتش این کشور در مناطق شرقی افغانستان و با میانجی‌گری شبکه حقانی برگزار شده است، اما این مذاکرات به آتش‌بس دائمی منجر نشده است. 

تی‌تی‌پی خواستار واگذاری مسئولیت امنیت مناطق قبایلی ایالت خیبرپختون‌خوا به این گروه است تا بتواند نسخه‌ای مشابه حکومت طالبان را برقرار کند. با این حال، پاکستان این درخواست را نپذیرفتی می‌داند و بر خلع سلاح و پایان جنگ با این گروه تاکید کرده است. 

پس از ناکامی پاکستان در جلب همکاری طالبان برای مقابله با تی‌تی‌پی، ارتش این کشور چندین حمله توپخانه‌ای و هوایی به نقاط مرزی افغانستان انجام داده است. این اقدامات به تشدید تنش‌ها میان دو کشور منجر شده است. 

بیشتر از جهان