دادههای اولیه در گزارش جدید فرانتکس، آژانس محافظت از مرزهای خارجی اتحادیه اروپا نشاندهنده کاهش قابل توجه و ۳۸ درصدی در ورودهای غیرقانونی به اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ میلادی است.
این رقم، پایینترین سطح از ورود غیرقانونی مهاجران به اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۱ تاکنون است که در آن سال نیز به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا رخ داده بود. به گزارش فرانتکس، با وجود تلاشهای زیاد قاچاقکنندگان، همکاریهای فشرده این اتحادیه و شرکای آن برای مقابله با شبکههای قاچاق، بهطور چشمگیری ورودها در مرزهای خارجی اروپا را کاهش داده است و آمار سال گذشته میلادی را به تنها حدود ۲۳۹ هزار مورد رسانده است.
کاهش کل تعداد ورودیها، عمدتاً به دلیل کاهش ۵۹ درصدی ورودها از مسیر مدیترانه مرکزی و کاهش ۷۸ درصدی شناساییها در مسیر بالکان غربی بوده است. با این حال تمامی مسیرها روند مشابهی را نشان ندادهاند، زیرا الگوها در سراسر قاره تغییر کردهاند و تحولات کلیدی در این حوزه رقم خورده است.
در مسیر مدیترانه مرکزی، ورودها به دلیل خروج کمتر شهروندان از تونس و لیبی ۵۹ درصد کاهش یافت، اما این مسیر همچنان حدود ۶۷ هزار ورودی در سال گذشته ثبت کرد که دومین ورودی پرتردد برای رسیدن به کشورهای عضو اتحادیه اروپا محسوب میشود.
در مسیر بالکان غربی هم کاهش شدید و ۷۸ درصدی، به دنبال تلاشهای ادامهدار کشورهای منطقه برای مهار جریان مهاجرت رخ داد. همچنین در مسیر مدیترانه شرقی آمار شناسایی مهاجران ۱۴ درصد افزایش یافت و به ۶۹ هزار و ۴۰۰ مورد رسید که ناشی از باز شدن مسیرهای جدید از لیبی شرقی بود. این مهاجران عمدتا از سوریه، افغانستان و مصر بودهاند.
در مسیر آفریقای غربی، جزایر قناری شاهد افزایش ۱۸ درصدی ورودها و به اندازه ۴۷ هزار مورد بود که بالاترین رقم از زمان شروع جمعآوری دادهها از سوی فرانتکس در سال ۲۰۰۹ محسوب میشود. به گزارش نهاد تحقیقکننده اتحادیه اروپا، این افزایش ورودیها، عمدتا به دلیل حرکت شهروندان از موریتانی رخ داده است.
در همین حال از مسیر مرزهای شرقی اتحادیه اروپا، گزارشها نشاندهنده سه برابر شدن تعداد ورود موفقیتآمیز مهاجران غیرقانونی بود که بیشتر در مرزهای اوکراین و بلاروس اتفاق افتاد. در کانال مانش نیز شناسایی تلاش برای عبور به بریتانیا نسبت به سال ۲۰۲۳ حدود ۹ درصد افزایش یافت.
فرانتکس نوشته است نگاهی دقیقتر به جمعیتشناسی نشان میدهد که سهم زنان در میان مهاجران شناسایی شده همچنان بیش از ۱۰ درصد بود. قابل توجه است که ۶۲ درصد از تمام زنان وارد شده به مرزهای اتحادیه اروپا از مسیر مدیترانه شرقی عبور کردند که نشاندهنده خطرات و تغییر دینامیک در مسیرهای دیگر است. زنان افغان و سوری، اکثریت این گروه را تشکیل میدادند. سهم کودکان هم در میان مهاجران غیرقانونی در سال گذشته به ۱۶ درصد افزایش یافت. این رقم در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۳ درصد بود.
در واکنش به این ارقام اولیه، هانس لیتنس، مدیر اجرایی فرانتکس گفت: «هر ساله با چالشهای منحصربهفردی در مرزهای خود مواجه میشویم که نیاز به هوشیاری و سازگاری مداوم دارند. در حالی که سال ۲۰۲۴ کاهش قابلتوجهی در ورودهای غیرقانونی داشت، اما خطرات جدید و تغییرات دینامیک را نیز برجسته کرد. فرانتکس و مقامات مرزی در سراسر اروپا باید آماده و انعطافپذیر باقی بمانند تا به این چالشهای در حال تحول به طور موثر پاسخ دهند. تعهد ما، حفاظت از مرزهای اروپا، در عین رعایت بالاترین استانداردهای انسانی و همکاریها است.»
در گزارش فرانتکس آمده است با توجه آنکه آمار مهاجرت غیرقانونی سال ۲۰۲۴ در سراسر جهان صعودی بوده، چالشها در این حوزه همچنان باقی ماندهاند. شبکههای قاچاقچی خود را با شرایط جدید تطبیق میدهند و جریانهای مهاجرتی میتوانند به سرعت تغییر کنند. مقامات رسمی نیز گزارش افزایش خشونتها به دست قاچاقچیان و بیثباتی فزاینده را در مسیر بالکان غربی دادند که همچنان باعث مهاجرت به سمت اروپا میشود.
عبورهای دریایی که از سوی شبکههای جنایاتکار و سازمانیافته هماهنگ میشوند، همچنان خطری جدی برای مهاجران ایجاد میکنند. سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM) تخمین میزند که تنها در سال ۲۰۲۴ حدود ۲ هزار و ۳۰۰ نفر در دریا جان خود را از دست دادهاند که بیانگر هزینه انسانی تراژیک در این مسیرهای خطرناک است.