سه سال و نیم پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، اختلاف داخلی میان دو جناح حقانی و قندهار برجسته و علنی شده است. چنانچه ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی این گروه، هم شامگاه دوشنبه ۱۵ بهمن‌ماه، در سخنانی که زنده از شبکه اجتماعی ایکس پخش شد، تلویحا این اختلاف‌ها را تایید کرد.

سخنان مجاهد پس از بازتاب گزارش‌هایی درباره صف‌بندی نظامیان دو جناح حقانی و قندهار در کابل و برخی شهرهای دیگر و همچنین خروج عباس استانکزی، معاون وزارت خارجه طالبان، افغانستان در پی صدور دستور بازداشت او، مطرح می‌شوند؛ مجاهد در صحبت‌هایش وجود اختلاف‌ها را تلویحا تایید کرد، اما گفت «وجود اختلاف به معنی جنگ نیست».

مجاهد همچنین اعلام کرد خبرهایی که در مورد زخمی شدن ملا عبدالغنی، برادر معاون امور اقتصادی نخست‌وزیر رژیم طالبان، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده‌اند، صحت ندارند. او از مردم خواست نگران اختلاف میان رهبران این گروه نباشند.

یک هفته پیش، عباس استانکزی، معاون وزارت خارجه طالبان، پس از بیان سخنانی در یک مدرسه دینی در خوست (شرق افغانستان) که طی آن از فرمان‌های ملا هبت‌الله آخندزاده درباره تحصیل و اشتغال زنان انتقاد شده بود، به بازداشت تهدید شد. بر اساس گزارش‌ها، استانکزی که متحد شبکه حقانی محسوب می‌شود، به کمک مقام‌های این شبکه در کابینه طالبان به امارات متحده عربی پناه برد و اکنون در این کشور است.

هم‌زمان با این رویداد، سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی و وزیر داخلی رژیم طالبان، هم دو هفته پس از سفر به عربستان سعودی و امارات متحده عربی، هنوز به افغانستان بازنگشته است. حقانی که ایالات متحده آمریکا به دلیل دست داشتن او در قتل شهروندان آمریکایی و هدف قرار دادن غیرنظامیان در افغانستان، در فهرست افراد تحت تعقیب پلیس فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی) و سازمان ملل متحد قرار دارد و برای سرش ۱۰ میلیون دلار پاداش گذاشته شده است، بدون مجوز رسمی اجازه سفر به خارج از افغانستان را ندارد.

کمیته تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد روز سه‌شنبه اعلام کرد که برای حقانی به‌منظور سفر به حج مجوز ۱۰ روزه صادر شده است.

رسانه‌های طالبان دوم بهمن‌ماه از ملاقات سراج‌الدین حقانی و عبدالحق وثیق، رئیس اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان، با شیخ محمد بن زاید آل‌نهیان، رئیس دولت امارات متحده عربی، خبر دادند. این دومین سفر حقانی به عربستان سعودی و امارات متحده عربی به‌شمار می‌رود.

اگرچه در بیانیه کمیته تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد آمده که مجوز سفر حقانی به دلیل شرکت او در مراسم حج صادر شده است، حقانی در هر دو سفر به عربستان سعودی، ابتدا با مقام‌های امارات متحده عربی در شارجه دیدار کرد و سپس به حج رفت.

بر اساس بیانیه کمیته تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد مجوز سفر حقانی تا دوشنبه سوم فوریه اعتبار داشت؛ با این حال او تا امروز سه‌شنبه، چهارم فوریه، هنوز به کابل بازنگشته است.

اختلاف میان طالبان از زمان بازگشت این گروه به قدرت، تقسیم مناصب دولتی و سپس تدوین فرمان‌هایی در زمینه تحصیل زنان و تعامل با جهان شکل گرفت. هرچند ژنرال فیض حمید، رئیس پیشین اداره اطلاعات نظامی پاکستان (آی‌اس‌آی)، در جریان شکل‌گیری کابینه طالبان در کابل حضور داشت و در تشکیل دولت به طالبان کمک کرد، اختلاف‌ میان دو جناح اصلی همچنان پابرجا ماند.

نیویورک‌تایمز آبان ماه امسال پس از مصاحبه ویژه با حقانی در گزارشی، نوشت که رهبر شبکه حقانی به‌عنوان یکی از مردان قدرتمند در صفوف طالبان که برای تصمیم‌گیری‌های کلیدی جاه‌طلبی فراوانی دارد، در تلاش است تا با جلب حمایت‌های خارجی بر ملا هبت‌الله آخندزاده غلبه کند.

خبرنگار نیویورک‌تایمز در این مطلب ادعا کرد که حقانی برای بازگشایی زنان و دختران به مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات تلاش می‌کند و با فرمان‌های ملا هبت‌الله آخندزاده در این زمینه مخالف است. البته سراج‌الدین حقانی تاکنون به‌طور علنی از حق تحصیل و اشتغال زنان و دختران حمایت نکرده و بر پیروی از فرمان‌های رهبر این گروه تاکید کرده است، اما روز شنبه ویدیویی از سخنرانی محمدنبی عمری، معاون وزارت داخلی و از چهره‌های کلیدی شبکه حقانی، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن گفت محدودیت‌های تحصیلی باید برطرف شوند.

عمری افزود: «خداوند ما را هدایت کند. علوم دینی که آزاد است، علوم مدرن هم باید آزاد باشد.» او در حالی که درباره ضرورت آزادی آموزش سخن می‌گفت، به گریه افتاد و برای چند ثانیه نتوانست ادامه دهد.

تا پیش از این، با فرمان‌های رهبر طالبان به‌صورت علنی مخالفت نشده بود، اما اظهارات اخیر عباس استانکزی و محمدنبی عمری دودستگی میان رهبران این گروه را برجسته کرد.

سران شبکه حقانی بیشتر از قبیله زدران از شاخه‌های قوم پشتون‌اند که پایگاه اجتماعی و گستره نفوذ آنان استان‌های پشتون‌نشین شرق افغانستان است. جلال‌الدین حقانی، بنیان‌گذار این شبکه، از رهبران جهادی بود که با ارتش شوروی در افغانستان جنگیده بود و پس از شکل‌گیری گروه طالبان در جریان جنگ داخلی افغانستان، با ملا عمر بیعت کرد و  بعدتر معاون این گروه شد.

جناح قندهار که بیشتر سران آن از قبیله درانی‌اند، خود را بنیان‌گذار و بانی اصلی گروه طالبان می‌دانند، چون ملا عمر، پایه‌گذار این گروه، زاده قندهار بود و ملا اخترمحمد منصور، رهبر پیشین، و ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر کنونی، نیز از حوزه قندهار به رهبری این گروه رسیدند.