پاپ فرانسیس، نخستین رهبر اهل آمریکای لاتین کلیسای کاتولیک رم، صبح روز دوشنبه ۱ اردیبهشت (۲۱ آوریل) در سن ۸۸ سالگی درگذشت. کاردینال کوین فارل در بیانیه‌ای تلویزیونی گفت: «با اندوهی عمیق، درگذشت پدر مقدسمان فرانسیس را اعلام می‌کنم. او ساعت ۷:۳۵ صبح امروز به خانه پدر بازگشت.»

پاپ فرانسیس چهره‌ای کاملا شناخته‌شده در سراسر جهان بود. او چهره کلیسای کاتولیک مدرن به شمار می‌رفت که برای برخی بیش از حد محافظه‌کار بود و برای برخی دیگر به اندازه کافی محافظه‌کار نبود.

اما پاپ فرانسیس بی‌تردید به‌عنوان پاپی در یادها خواهد ماند که ما را به روایتی صمیمی‌تر از یکی از تاثیرگذارترین و اسرارآمیزترین مقام‌های جهان نزدیک کرد.

او به ساده‌زیستی معروف بود و از اقامت در کاخ پاپی خودداری کرد. دوره رهبری او با اصلاحات گسترده، تلاش برای مقابله با فساد و پرداختن به بحران سوءاستفاده جنسی از کودکان همراه بود.

با این حال، او با مخالفت‌های شدید محافظه‌کاران و نارضایتی برخی اصلاح‌طلبان مواجه شد. پاپ فرانسیس در طول دوره‌اش، با سفرهای جهانی و گفت‌وگوهای بین‌ادیانی، به چهره‌ای جهانی تبدیل شد.

پاپ فرانسیس در سال ۲۰۱۳ پس از کناره‌گیری پاپ بندیکت شانزدهم، به کرسی رهبری کاتولیک‌های جهان در واتیکان تکیه زد. 

او با نام اصلی خورخه ماریو برگولیو در سال ۱۹۳۶ از پدر و مادری ایتالیایی در بوئنوس آیرس در آرژانتین متولد شد. او فارغ‌التحصیل رشته شیمی بود و به سه زبان اسپانیایی، ایتالیایی و آلمانی صحبت می‌کرد.

پاپ فرانسیس اولین پاپ از آمریکای لاتین، و همین‌طور اولین پاپ در بیش از ۱۰۰۰ سال اخیر بود که خارج از اروپا متولد شده بود.

او نام فرانسیس را به افتخار سنت فرانسیس آسیزی، راهب معروف قرن سیزدهم، انتخاب کرد. پاپ فرانسیس پیش از انتخاب به‌ مقام پاپی، اسقف اعظم بوئنوس آیرس بود.

پاپ فرانسیس به ساده‌زیستی معروف بود و در آرژانتین، از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی استفاده می‌کرد. او پس از انتخاب به مقام پاپی، به‌جای نشستن بر تخت مخصوص، کنار سایر کاردینال‌ها ایستاد و به‌جای سوار شدن بر خودرو لوکس مخصوص، ترجیح داد همراه سایر کاردینال‌ها سوار مینی‌ون شود. 

پاپ فرانسیس در سال ۲۰۰۵ در انتخابات پاپی، نفر دوم شد و رقابت را به پاپ بندیکت شانزدهم واگذار کرد.

کتاب زندگی‌نامه پاپ فرانسیس با عنوان «امید» در ژانویه ۲۰۲۵ منتشر شد، سالی که او آن را سال امید نامیده بود، و در واقع اولین کتاب زندگی‌نامه‌ای است که یک پاپ در زمان تصدی مقامش نوشته است. قرار بود این کتاب پس از درگذشت پاپ منتشر شود، کتابی صریح و صادقانه که نگاهی عمیق و روشنگرانه نه فقط به شخصیت پاپ، بلکه به چالش‌ها و الزامات مقام پاپی دارد.

کسانی که مایل به شناخت بیشتر شخصیت پاپ فرانسیس باشند، بی‌تردید نکات جالبی در آن خواهند یافت. او کودکی بود که هرگز شاگرد اول نشد اما سخت‌کوش بود؛ طرفدار فوتبال و بسکتبال بود و به جمع‌آوری تمبر علاقه داشت؛ و در بزرگسالی شیفته موسیقی کلاسیک شد.

در این کتاب، پاپ فردی خلاف جریان ترسیم می‌شود، کسی که بدون ترس از سنت‌های دیرینه کلیسا فاصله گرفت. او از زندگی در کاخ آپوستولیک امتناع کرد و به‌جای لیموزین رسمی از یک فورد فوکوس آبی برای تردد در رم استفاده می‌کرد.

بیزاری پاپ از جنگ و تمرکزش بر ضرورت صلح نه فقط در سخنانش بلکه در روایت خاطرات کودکی‌اش نمود داشت. او در کتاب زندگی‌نامه‌اش نوشت: «اگر جنگ جهانی اول را از زبان پدربزرگم شنیدم، با جنگ جهانی دوم در بوئنوس آیرس از داستان‌های مهاجرانی که پس از آن کشتار جدید به این‌جا آمدند یا برای فرار از آن مهاجرت کردند، آشنا شدم.» تجربه‌های خانوادگی در واقع ریشه انزجار شدید پاپ فرانسیس از جنگ و صنعت نظامی را شکل داد.

کتاب «امید» خاطرات فردی است که از قرار گرفتن در مرکز توجه احساس ناراحتی می‌کرد، مهمانی دوست نداشت و از سال ۱۹۹۰، تلویزیون تماشا نکرده بود. با وجود حملات تند جناح محافظه‌کار کلیسا به پاپ فرانسیس، در این کتاب هیچ نشانه‌ای از انتقام‌جویی یا کینه‌ورزی دیده نمی‌شود. 

او معتقد بود که لزومی ندارد تفاوت‌ها به اختلاف منجر شوند و کتاب «امید» این احساس را منتقل می‌کند که قوانین کلیسا اهمیت کمتری نسبت به تجربه واقعی زندگی مردم دارد.

یکی از تغییرهای ماندگاری که پاپ فرانسیس ایجاد کرد، دادن آزادی به کاتولیک‌ها برای صحبت درباره هر موضوعی بود. زمانی که پاپ ژان پل دوم اعلام کرد زنان هرگز نمی‌توانند به مقام کشیشی منصوب شوند، هرگونه بحث بیشتر درباره این موضوع را ممنوع کرد. اما این روش پاپ فرانسیس نبود؛ او یک شنونده بود؛ او می‌خواست تا حد ممکن صداهای مختلف را بشنود.

پاپ فرانسیس از فرهنگ روحانیت انحصاری و کشیش‌هایی که خود را بیش از اندازه مهم می‌پندارند بیزار بود.

زندگی پاپ فرانسیس بیش از دایره بسته کلیسا، بر کشمکش‌ها و چالش‌های بشر متمرکز بود؛ چنان که او در «امید» نوشت: «زندگی به سوی مقصدی فراتر از این زندگی می‌رود.»