آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در گزارشی که در مورد اوضاع افغانستان منتشر کرد، با اشاره به تهدید داعش خراسان، درگیری‌های نظامی میان طالبان و مخالفان این گروه و درگیری‌های مرزی گفت که با وجود کاهش میزان خشونت در این کشور، تهدیدهای پایدار همچنان پابرجا هستند.

در گزارش دبیرکل سازمان ملل که اوضاع افغانستان را از نوامبر ۲۰۲۴ تا ژانویه ۲۰۲۵ پوشش می‌دهد، آمده که میزان خشونت در این دوره زمانی  ۱۶.۸ درصد کاهش یافته است. با این حال، تهدیدهای امنیتی همچنان وجود دارند و داعش خراسان در این مدت شش حمله مهم انجام داده است. در این گزارش به حملات داعش از جمله حمله مرگبار به مسجد وزارت مهاجرین کابل که به کشته شدن خلیل‌الرحمان حقانی، وزیر طالبان، منجر شد، هم اشاره شده است. 

گزارش آنتونیو گوترش می‌افزاید که جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود و جبهه آزادی افغانستان به رهبری یاسین ضیاء، در برهه زمانی نوامبر تا ژانویه، ۹۱ حمله به طالبان انجام داده‌اند که بر اساس این گزارش، هیچ‌یک از این گروه‌ها، تهدید جدی برای کنترل طالبان بر افغانستان ایجاد نکرده‌اند. با این حال، استمرار حملات این گروه‌ها نشان‌دهنده تداوم مخالفت‌های مسلحانه علیه رژیم طالبان است که در برخی مناطق از جمله پروان و کابل به طور ویژه نمود پیدا کرده است​. 

این گزارش همچنین می‌افزاید که در کنار این موارد، درگیری‌های مرزی بین طالبان و پاکستان هم شدت گرفته است که باعث نگرانی عمده در زمینه تداوم بی‌ثباتی شده است.

رشد شکننده اقتصاد در سایه تحریم‌ها و رکود داخلی

این گزارش ضمن اینکه به نقل از یک تحقیق بانک جهانی از رشد ۲.۷ درصدی اقتصاد افغانستان خبر داده، این رشد «به‌شدت شکننده» توصیف شده است و تصریح می‌کند عواملی مانند انزوای مالی، تحریم‌های بین‌المللی، محدودیت‌های زنان در بازار کار و کاهش سرمایه‌گذاری خارجی همچنان اقتصاد این کشور را تهدید می‌کند.

این گزارش افزود که ارزش افغانی در سال ۲۰۲۴، به میزان ۱۵.۷ درصد افزایش یافت، اما در ماه‌های پایانی سال ۴.۸ درصد کاهش پیدا کرد. واردات هم به ۱۰.۸ میلیارد دلار رسید که ۴۰ درصد افزایش داشت، در حالی که صادرات ۵ درصد کاهش یافت. درآمدهای مالیاتی طالبان در ۱۰ ماه نخست سال مالی ۲.۵ میلیارد دلار بود که نسبت به سال گذشته ۱۱.۵ درصد رشد داشته است.

سازمان ملل در گزارش خود می‌افزاید که طالبان روی سه پروژه اقتصادی مهم بیشترین تمرکز را دارد؛ پروژه کانال آب قوش‌تپه، سرمایه‌گذاری سه میلیارد دلاری در بخش معادن با همکاری شرکت‌های داخلی و خارجی و توسعه همکاری‌های اقتصادی با ایران، چین، ترکیه و کشورهای آسیای میانه. با این‌ حال تصریح می‌کند که  نرخ بیکاری همچنان بالا است و بسیاری از خانوارهای افغان در تامین نیازهای اولیه خود با مشکل مواجه‌اند.

حقوق بشر؛ ادامه سرکوب زنان و آزادی‌های مدنی

دبیرکل سازمان ملل متحد در بخش دیگری از گزارش، به نقض گسترده حقوق زنان و اقلیت‌ها در افغانستان اشاره کرده و به محدودیت‌های وضع شده علیه زنان پرداخته است. ممنوعیت تحصیل زنان در رشته‌های پزشکی و مامایی، محدودیت‌های شدید برای کار زنان در سازمان‌های بین‌المللی و داخلی و محدودیت‌های بیشتر برای فعالیت در بازار کار و تجارت از جمله مواردی اند که به باور آنتونیو گوترش، ضمن آسیب زدن به اقتصاد افغانستان، زندگی را برای میلیون‌ها زن و دختر افغان دشوار کرده‌اند. 

گوترش با ابراز نگرانی از تداوم این وضعیت گفت: «ممنوعیت تحصیل زنان در رشته‌های پزشکی، نه‌تنها تبعیض‌آمیز است، بلکه سیستم بهداشت افغانستان را نیز به فروپاشی می‌کشاند.»

علاوه بر این، قتل‌های ناموسی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانگی و سرکوب آزادی رسانه‌ها از دیگر چالش‌های حقوق بشری مطرح‌شده در گزارش‌اند. طبق اطلاعات این گزارش، از نوامبر ۲۰۲۴ تا ژانویه سال جاری، ۸۱ غیرنظامی کشته و ۱۱۱ نفر زخمی شده‌اند.

دبیرکل سازمان ملل متحد ضمن اشاره به کاهش خشونت و بهبود نسبی اقتصاد شکننده افغانستان، هشدار داده است که ادامه این شرایط می‌تواند افغانستان را به سمت انزوای بیشتر و افزایش وابستگی به کمک‌های خارجی سوق دهد. گوترش افزود: «محدودیت‌های کنونی علیه زنان و دختران تنها وابستگی افغانستان به کمک‌های بشردوستانه را افزایش می‌دهد و مانع توسعه پایدار می‌شود.»

دبیرکل سازمان ملل از جامعه جهانی خواست به حمایت از مردم افغانستان ادامه دهند و تاکید کرد که هرگونه کاهش در کمک‌های مالی می‌تواند به یک بحران انسانی گسترده‌تر منجر شود.