ایلان ماسک، میلیاردر حوزه فناوری که اینک از نزدیکان سیاسی دولت جدید ایالات متحده آمریکا به رهبری دونالد ترامپ محسوب می‌شود، در سال‌‌های اخیر همواره از رویای خود برای فرستادن انسان به مریخ صحبت کرده بود.

این هدفی بلندپروازانه‌ است که رهبران آمریکا نسل‌ها است آن را دنبال می‌کنند و دونالد ترامپ نیز دوره دوم ریاست‌جمهوری خود را با تاکید مجدد بر عزم آمریکا برای رسیدن به سیاره سرخ آغاز کرد.

در همین راستا ای‌بی‌سی نیوز با فضانوردان، فیزیک‌دانان و فیزیولوژیست‌های حوزه فضایی گفتگو کرده تا این موضوع را از نظر علمی بررسی کند و ببیند آیا به راستی فرستادن انسان به مریخ طی دوره دوم ریاست‌جمهوری‌ ترامپ امکان‌پذیر است یا خیر.

«ما سرنوشت مقدرمان را در ستارگان دنبال خواهیم کرد و فضانوردان آمریکایی را برای برافراشتن پرچم ستاره‌نشان در سیاره مریخ اعزام خواهیم کرد.» این عین جملاتی است که رئیس‌جمهوری جدید آمریکا در سخنرانی مراسم تحلیفش در ۲۰ ژانویه گفت.

ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت فناوری‌های فضایی اسپیس‌اکس، نیز با اینکه حتی پیش از بازگشت ترامپ به کاخ سفید، دراین‌باره سخن گفته بود، این بار توانست توجه رئیس‌جمهوری جدید را به خود جلب کند. آنچه به باور کارشناسان نشان می‌دهد تلاش او برای انجام شدن این سفر ۲۲۵ میلیون کیلومتری به مریخ در این دوره شدت خواهد یافت.

ماسک در روز تحلیف ترامپ گفت: «آیا می‌توانید تصور کنید چقدر شگفت‌انگیز خواهد بود که فضانوردان آمریکایی برای اولین بار پرچم را در سیاره‌ای دیگر برافرازند؟»

آن گونه که کارشناسان به شبکه ای‌بی‌سی نیوز می‌گویند، ناسا برای تحقق چنین ماموریت فضایی بی‌سابقه‌ای باید تلاش عظیمی انجام دهد. این سازمان باید برنامه آرتمیس را که در سال ۲۰۱۷ با هدف حضور انسان در ماه راه‌اندازی شد، توسعه دهد تا انسان‌ بتوانند در نهایت روی مریخ قدم بگذارد.

یک سخنگوی ناسا به این شبکه می‌گوید که رویکرد کنونی ناسا برای گسترش اکتشاف از ماه به مریخ، باید استفاده از برنامه آرتمیس برای آماده‌سازی ماموریت‌های انسانی آینده به مریخ باشد. این سخنگوی ناسا همچنین گفت: «ما مشتاقانه منتظر شنیدن برنامه‌های دولت ترامپ برای سازمان خود و گسترش اکتشافات خود برای منفعت همگانی هستیم؛ برنامه‌هایی اکتشافی از جمله فرستادن فضانوردان آمریکایی در نخستین ماموریت سرنشین‌دار به سیاره سرخ.»

با این حال، چنین ماموریتی نمی‌تواند هر زمان که فضانوردان و فناوری‌های لازم برای آن آماده باشند، آغاز شود. اسکات هابارد که از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۱ مدیر برنامه مریخ در ناسا بود و به مدت چهار سال مدیریت مرکز تحقیقات ایمز ناسا را بر عهده داشت و به مدت ۲۰ سال هم در مدیریت اجرایی ناسا خدمت کرد، می‌گوید تنها در بازه‌های زمانی خاصی می‌توان این ماموریت را انجام داد.

به گفته او، زمانی که زمین و مریخ در مدارهای خود به شکل مناسبی در اطراف خورشید قرار می‌گیرند، فاصله و انرژی موردنیاز برای سفر به مریخ به حداقل می‌رسد. او به ای‌بی‌سی نیوز گفت: «حتی با قدرتمندترین موشک‌هایی که داریم، هر ۲۶ ماه یک بازه ۲۰ روزه وجود دارد؛ همین و تمام. اگر در این بازه نباشید، فراموشش کنید.»

در عین حال، اجرای چنین ماموریتی آزمونی طاقت‌فرسا برای ناسا خواهد بود. در جریان چنین برنامه‌ای، ناسا با چالش‌هایی مواجه می‌شود که تاکنون تجربه نشده‌اند. این ماموریت به فضانوردانی نیاز خواهد داشت که به اندازه کافی جسور باشند تا این سفر را انجام دهند.

بوچ ویلمور و سونی ویلیامز، دو فضانورد ناسا که با پرواز آزمایشی فضاپیمای استارلاینر بویینگ به ایستگاه فضایی بین‌المللی رفته بودند و اکنون ۹ ماه است در فضا مانده‌اند، ممکن است گزینه‌های خوبی برای این کار باشند. چرا که ماموریت آن‌ها‌ در ایستگاه فضایی بین‌المللی قرار بود تنها هشت روز طول بکشد و این نشان می‌دهد آن‌ها از انعطاف‌پذیری خارق‌العاده‌ای برخوردارند. به گفته کارشناسان، این تجربه ممکن است روزی برای فضانوردانی که سفر هفت ماهه به مریخ را انجام می‌دهند، مفید باشد.

از دیگر سو، سرنشینان خدمه ایستگاه فضایی بین‌المللی در حال بررسی برخی چالش‌های لجستیکی این سفر طولانی به مریخ‌اند. چالش‌هایی نظیر اینکه در این مدت طولانی چگونه می‌توانیم نیازهایمان را تامین کنیم؟ دلیل آن هم این است که ما اصولا نمی‌توانیم تمام منابع موردنیازمان را برای یک سفر به مریخ همراه ببریم. بنابراین، باید یاد بگیریم چگونه غذایی را که نیاز داریم، خودمان پرورش دهیم. فضانوردان همچنین باید قادر باشند تجهیزاتی را که در طول سفر خراب می‌شوند، تعمیر و جایگزین کنند.

به گفته کارشناسان در چنین سفری شما نمی‌توانید تک‌تک قطعات یدکی را همراه ببرید و باید برای تولید قطعات جدید با استفاده از فناوری‌های تولید افزایشی، مانند چاپ سه‌بعدی، راهی داشته باشید.

چنین سفری در عین حال، فضانوردان را در معرض شرایطی قرار می‌دهد که ممکن است به مشکلات متعددی برای سلامتی آن‌ها منجر شود. مشکلاتی از جمله افزایش خطر ابتلا به سرطان، مشکلات روانی و همچنین تحلیل استخوان‌ها و عضلات.

مشکل دیگر نیز ممکن است این باشد که ارسال پیام‌ به زمین از چنین فاصله‌ای زمان زیادی خواهد برد. این تاخیر در ارتباطات هنگام ارسال پیام از مریخ، در دورترین فاصله، حدود ۲۰ دقیقه در هر مسیر خواهد بود.

افزون بر این، رسیدن به مریخ ممکن است هدف اصلی باشد، اما این تنها نیمی از چالش است. یک ماموریت رفت‌وبرگشت دست‌کم سه سال طول خواهد کشید.

هابارد، مدیر پیشین برنامه مریخ ناسا، باور دارد که ناسا باید برای ماموریت سرنشین‌دار نخست خود به مریخ، به چشم‌انداز بلندمدت توجه کند و می‌گوید: «علاوه بر حمل‌ونقل، شما به یک زیستگاه نیاز دارید. ما هنوز یک محل زندگی مطمئن برای فضانوردان نساخته‌ایم که بتوانند شش یا هفت ماه در مسیر مریخ در آن بمانند.»

هابارد می‌گوید: «همه فرصت‌ها یکسان نیستند. اگر به سال ۲۰۳۳ نگاه کنید، می‌بینید فرصتی نادر پیش می‌آید که فقط هر ۱۵ سال یک بار اتفاق می‌افتد. این کار نه‌تنها به پیشرفت فناوری، بلکه به اراده سیاسی هم احتیاج دارد.»