دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده آمریکا، شامگاه یکشنبه ۱۷ فروردین هنگام بازگشت به واشینگتن در هواپیمای اختصاصی خود به برخی سوالهای خبرنگاران پاسخ داد و در بخشی از این پرسش و پاسخ، جمهوری اسلامی ایران را مقصر حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل دانست.
ترامپ گفت: «اتفاقهای زیادی در خاورمیانه در حال وقوع است. پیش از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ هیچ مشکلی با ایران وجود نداشت. در دوران من با هیچکس مشکلی در خاورمیانه وجود نداشت. ایران هم کاری نمیکرد، زیرا پولی در بساط نداشت، اما به محض آنکه منابع مالی آنها تامین شد، دیدید که چه اتفاقی رخ داد.»
همزمان با سفر بنیامین نتانیاهو به آمریکا برای دیدار با دونالد ترامپ، یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، در اقدامی بیسابقه سندی محرمانه را منتشر کرد که به گفته او از ارتباط مستقیم میان جمهوری اسلامی و رهبران ارشد حماس، از جمله یحیی سنوار و محمد ضیف، شواهد قاطعی ارائه میدهد. این سند که در تونلهای مخفی فرماندهان حماس در نوار غزه کشف شده، حاکی از درخواست ۵۰۰ میلیون دلاری این گروه از نیروی قدس سپاه پاسداران برای تامین مالی طرحی با هدف نابودی اسرائیل است.
بر اساس اطلاعات موجود در این سند، حماس در مکالماتی با فرماندهان سپاه پاسداران، بهویژه محمدسعید ایزدی، مسئول شاخه فلسطینی این نیرو در لبنان، خواستار حمایت مالی گسترده شده و ایزدی در پاسخ اعلام کرده است که با وجود فشارهای اقتصادی شدید در ایران و مشکلات معیشتی مردم، تهران همچنان به پشتیبانی مالی از حماس متعهد باقی خواهد ماند. او تاکید کرده که مقابله با اسرائیل و ایالات متحده از اولویتهای اصلی جمهوری اسلامی است و این حمایت حتی در شرایط بحرانی نیز متوقف نخواهد شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
وزیر دفاع اسرائیل در اظهاراتش ضمن اشاره به این اسناد، ایران را «سر مار» توصیف کرد و مدعی شد که جمهوری اسلامی با وجود تکذیبهای مکرر، همچنان در تامین مالی و هدایت فعالیتهای تروریستی در منطقه نقش محوری ایفا میکند. کاتز افزود که ایران از طریق گروههایی مانند حماس در غزه، حزبالله در لبنان، حوثیها در یمن و نیروهای نیابتی در سوریه و مناطق یهودا و سامره، به دنبال پیشبرد هدف اعلامشده خود یعنی نابودی اسرائیل است.
او همچنین با اشاره به بازدید اخیرش از واحد اطلاعات ارتش اسرائیل، تاکید کرد که این اسناد بخشی از شواهد گستردهتری است که در جریان عملیات نظامی در غزه به دست آمد و ارتباط تنگاتنگ تهران با حملات هفتم اکتبر را تایید میکند. کاتز در پایان هشدار داد که اسرائیل با تمام توان در برابر تهدیدهای ایران ایستادگی خواهد کرد و متعهد شد که از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای جلوگیری کند. او همچنین وعده داد که حملات علیه آنچه «محور شرارت ایران» خواند، تا زمان انهدام کامل آن ادامه یابد.
مقامهای تهران یا حماس هنوز به این ادعاها واکنشی رسمی نشان ندادهاند، اما پیشبینی میشود این موضوع بحثهای گستردهای را در محافل بینالمللی به دنبال داشته باشد.
محور گفتگوهای ترامپ و نتانیاهو
دونالد ترامپ در آستانه سفر بنیامین نتانیاهو به آمریکا، به خبرنگاران گفت که با نخستوزیر اسرائیل درباره تجارت و «آن موضوع واضح» صحبت خواهد کرد.
به نظر میرسد که منظور ترامپ از «موضوع واضح» مقابله با برنامه هستهای ایران و حمایت جمهوری اسلامی از گروههای شبهنظامی نیابتی باشد.
بنیامین نتانیاهو روز یکشنبه بههمراه همسرش عازم ایالات متحده شد. او پیش از سفر در حضور خبرنگاران گفت: «به دعوت رئیسجمهوری ترامپ عازم آمریکا هستم تا درباره گروگانها، تکمیل پیروزی در غزه و همچنین تعرفههایی که بر اسرائیل نیز اعمال شدند، گفتگو کنیم.»
پیش از این، دفتر نخستوزیری اسرائیل هم روز شنبه با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «دو رهبر درباره تعرفهها، تلاشها برای بازگرداندن گروگانهای اسرائیلی (از غزه)، روابط اسرائیل و ترکیه، تهدید ایران و مبارزه با دیوان کیفری بینالمللی گفتگو خواهند کرد.»
نتانیاهو نخستین رهبر خارجی است که برای مذاکره مستقیم با ترامپ درباره لغو تعرفههای تجاری وارد کاخ سفید میشود.
پیش از این یک مقام ارشد اسرائیلی به آکسیوس گفته بود که نتانیاهو فکر میکند احتمال توافق جمهوری اسلامی و آمریکا بسیار کم است و میخواهد با ترامپ درباره حمله به تاسیسات هستهای ایران، در صورت شکست دیپلماسی، به توافق برسد.
دونالد ترامپ از زمان بازگشت به کاخ سفید با از سرگیری سیاست فشار حداکثری، خواستار مذاکره با جمهوری اسلامی برای اطمینان از دست نیافتن حکومت ایران به سلاح هستهای شده و تهدید کرده است که در غیر این صورت، ایران را بمباران خواهد کرد.
در روزهای گذشته، لحن سخنان دونالد ترامپ درباره ایران تندتر هم شده است. او هفته گذشته تهدید کرد که با ادامه حمایت تهران از حوثیها و متوقف نشدن برنامه هستهای، ایران با «بمبارانی مواجه خواهد شد که تاکنون مشابه آن را ندیده است». او در عین حال روز پنجشنبه گفت که فکر میکند جمهوری اسلامی به دنبال مذاکره مستقیم است.
با این حال عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، شامگاه شنبه ۱۶ فروردین، با اشاره به «حفظ فرصت دیپلماسی»، اعلام کرد که مذاکره مستقیم با آمریکا بیمعنا است و جمهوری اسلامی حاضر است مذاکره غیرمستقیم را بیازماید.
شبکه ۱۴ تلویزیون اسرائیل نیز به نقل از یک مقام بلندپایه این کشور گزارش داد که ارتش اسرائیل خود را برای سناریو آغاز حمله موشکی جمهوری اسلامی ایران آماده میکند؛ حملهای که ممکن است طی آن صدها موشک شلیک شود و برآمده از «اشتباه محاسباتی» تهران باشد. این گزارش ساعاتی پس از تحویل رسمی یک سامانه دفاع موشکی پیشرفته تاد (THAAD) از ایالات متحده به اسرائیل منتشر شد. این سامانه در چارچوب همکاریهای نظامی میان دو کشور به اسرائیل منتقل شد.
این مقام اسرائیلی در گفتگو با شبکه ۱۴ تلویزیون اسرائیل افزود: «این سامانه که به اینجا آمد، بخشی از عملیاتهای مشترک ما با آمریکاییها است. همکاری دفاعی بین اسرائیل و آمریکا وارد مرحلهای جدید شده است و در بهترین وضعیت خود قرار دارد.»
او همچنین با اشاره به زمانبندی اعلامنشدهای که آن را با سیاستهای دولت دونالد ترامپ مرتبط دانست، تاکید کرد: «ضربالاجل ترامپ به ایرانیها حدود یک ماه دیگر است. همه گزینهها روی میزند.»
در سوی دیگر نیز در پی افزایش تنش میان واشینگتن و تهران، خبرگزاری رویترز روز یکشنبه به نقل از «یک مقام ارشد جمهوری اسلامی» گزارش داد که ایران در برابر خواستههای آمریکا برای مذاکره مستقیم درباره برنامه هستهای یا تحمل حمله نظامی، واکنش نشان داده و به کشورهای همسایه که میزبان پایگاههای نظامی آمریکایی اند، هشدار داده که در صورت دخالت، ممکن است هدف قرار گیرند.
این مقام که به شرط ناشناس ماندن با خبرگزاری رویترز گفتگو کرد، افزود که هرچند جمهوری اسلامی خواسته دونالد ترامپ برای گفتگوی مستقیم را رد کرده است، به ادامه مذاکرات غیرمستقیم از طریق عمان تمایل دارد؛ کشوری که مدتها است کانال تبادل پیام میان ایران و آمریکا محسوب میشود.
پیش از این، جمهوری اسلامی به کشورهای عراق، کویت، امارات متحده عربی، قطر، ترکیه و بحرین اطلاع داده بود که هرگونه حمایت از حمله احتمالی آمریکا به ایران، از جمله استفاده نیروهای نظامی آمریکا از حریم هوایی یا قلمرو این کشورها «اقدامی خصمانه» تلقی خواهد شد.
رویترز به نقل از این مقام افزود که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، نیروهای مسلح ایران را در وضعیت آمادهباش کامل قرار داده است.
کیهان بار دیگر ترامپ را تهدید کرد
روزنامه اصولگرا و حکومتی کیهان که در روزهای گذشته دونالد ترامپ را به ترور تهدید کرده بود، در واکنش به دریافت تذکر از شورای نظارت بر مطبوعات، از خود دفاع کرد و این تهدید را بر اساس «اصول فقهی و اسلامی و همچنین بر پایه سخنان رهبر جمهوری اسلامی» دانست.
این نشریه نوشت: «مسئولان ذیربط و اعضای شورای نظارت بر مطبوعات باید به این سوال پاسخ دهند که چگونه مطلب گفتوشنود کیهان را که مبتنی بر اصول اساسی فقهی، اسلامی و همچنین بر پایه سخنان رهبر جمهوری اسلامی در ۲۶ آذر ۱۳۹۹ و ۱۱ آبان ۱۴۰۱ درباره قطعیت مجازات عاملان و آمران ترور سلیمانی است، علیه امنیت، حیثیت و منافع جمهوری اسلامی ایران در داخل یا خارج دانستهاند و ما را به عدم رعایت منافع ملی متهم کردهاند؟»
کیهان، به مدیرمسئولی حسین شریعتمداری، در ستون گفتوشنود خود نوشته بود: «(ترامپ) غلط زیادی کرده! همین روزها است که به انتقام خون سلیمانی چندتا گلوله توی کله پوکش شلیک بشه و «ریق لعنت» رو سر بکشه!» این روزنامه سپس منتقدانش را «ترسو»هایی خواند که «کلهشان مثل ترامپ پوک است!»
مدیریت روزنامه کیهان در اختیار علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی است و مدیرمسئول آن را هم خود او منصوب میکند.