در حالی که ایران می‌گوید ۷۰ هزار زندانی را به دلیل بحران کرونا به طور موقت آزاد می‌کند، سرنوشت شهروندان خارجی یا دوتابعیتی که به اتهام جاسوسی یا اتهام‌های مشابه در ایران زندانی هستند، هنوز مشخص نیست.

آمار رسمی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی از ابتلای بیش از ۸ هزار نفر و جان باختن حدود ۳۰۰ نفر بر اثر ابتلا به کروناویروس خبر می‌دهد. این در شرایطی است که آمار غیررسمی قربانیان حدود هزار نفر است و تعداد قربانیان و مبتلایان در نتیجه سوء‌مدیریت و پنهان‌کاری مسئولان با سرعتی بیش از هر کشور دیگری در خاورمیانه در حال افزایش است. 

سی‌ان‌ان به نقل از جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در موضوع حقوق بشر در ایران نوشت: « شماری از شهروندان دوتابعیتی یا خارجی در زندان‌های ایران در خطر قرار دارند و از دولت جمهوری اسلامی می خواهم آنها را به طور موقت آزاد کند.»

خبرگزاری میزان به نقل از ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه گزارش داده که آزادی زندانیان تا جایی که جامعه را ناامن نکند، می‌تواند ادامه داشته باشد. اما او به جزئیات بیشتر یا نحوه آزادی و بازگشت به زندان، زندانیان آزاد شده اشاره نکرده است.

از سوی دیگر مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا درخواست آزادی زندانیان آمریکایی و دیگر شهروندان خارجی دوتابعیتی در ایران را مطرح کرده است.  وزیر امور خارجه ایالات‌متحده که پیش‌تر پیشنهاد کمک به ایران برای مقابله با شیوع کرونا را داده بود، از تهران می‌خواهد با توجه به شرایط بحرانی، این زندانیان را بنا به دلایل بشردوستانه آزاد کند. به گفته او رژیم ایران قدرت آزادی آنها را دارد.

پومپئو در عین حال هشدار داده که تهران مسئول مرگ این زندانیان در صورت ابتلا به کروناویروس (کووید-۱۹) خواهد بود و در این صورت پاسخ آمریکا نیز قاطع خواهد بود.

در روزهای اخیر خبرهای ضد و نقیضی در مورد شیوع کروناویروس در زندان‌های ایران منتشر می‌شود. گزارش مرکز حقوق بشر در ایران به نقل از منابعی در زندان‌ها حاکی از آن است که دست‌کم هشت زندانی که پنج نفر از آنها در زندان اوین به سر می‌برند،‌ به کروناویروس مبتلا هستند. کمبود یا عدم وجود دارو و مواد ضدعفونی کننده در زندان‌ها نیز بسیار نگران کننده است.

اما در حالی که گزارش‌های غیررسمی از موارد مشکوک به بیماری در زندان‌ها خبر می‌دهد، مسئولان این گزارش‌ها را تکذیب می‌کنند. خانواده زندانیان سیاسی نیز در نامه‌ای سرگشاده خواستار آزادی یا مرخصی برای این زندانیان شده‌اند.

در حال حاضر آمریکا بیشترین شمار زندانیان خارجی یا دوتابعیتی در ایران را دارد. دست‌کم دو شهروند فرانسوی، یک شهروند بریتانیایی و یک شهروند استرالیایی نیز در ایران زندانی هستند که دو نفر از آنها تابعیت ایرانی دارند.

این در شرایطی است که قبلا نگرانی‌هایی در مورد احتمال ابتلای نازنین زاغری-رتکلیف، شهروند ایرانی-بریتانیایی به کروناویروس مطرح شده بود. او  به اتهام کمک به براندازی نرم در زندان به سر می‌برد.

به گزارش گاردین، کایلی مور گیلبرت، شهروند استرالیایی-بریتانیایی و استاد مطالعات اسلام در دانشگاه ملبورن که از شهریورماه ۱۳۹۷ به اتهام جاسوسی در ایران زندانی است نیز در فهرست آزادی موقت قرار ندارد. هرچند نمایندگان دولت استرالیا در کمیته حقوق بشر سازمان ملل ضمن ابراز نگرانی از وضعیت حقوق بشر در ایران خواستار آزادی زندانیان سیاسی شده‌اند، به دلیل تاکید کنبرا بر دنبال کردن کانال‌های محرمانه و دیپلماسی در خفا، به نام کایلی مور اشاره نکردند. با این وجود کایلی مور پیش‌تر نیز در نامه‌ای خطاب به اسکات موریسون، نخست‌وزیر استرالیا در مورد رو به زوال روند شرایط جسمی و روحی‌اش هشدار داده بود.