آمریکا و بیشتر جهان در حالی با «وضعیت عادی جدید» انطباق می‌یابند که شکی بر تاثیر گذاشتن این همه‌گیری بر انتخابات ریاست‌جمهوری (آمریکا) از طرق مختلف نباشد. آیا همه‌گیری بر نتیجه هم تاثیر خواهد گذاشت؟ زمان نشان خواهد داد. آیا می‌بایست چنین باشد؟ صد در صد.

من به عنوان مدیر اداره و مشاور ارشد دو معاون سابق رئیس‌جمهوری، ال گور و جو بایدن، در کاخ سفید فرصت این‌را داشتم که نماینده دو دفتر در دو گروه کاری کاخ سفید باشم: گروه تدارک موارد اضطراری و گروه تداوم کار دولت. در این ظرفیت بودم که از قدرت آن چیزی با خبر شدم که اسمش را می‌گذارم «چهار پی» برای تدارک جهت موارد اضطراری: برنامه‌ریزی (Plan)، تدارک (Prepare)، پیشگیری (Prevent)، عمل (Perform). 

زمانی که در دفتر ال گور کار می‌کردم، می‌دانستیم که احتمال وقوع فاجعه هنگام ورود به قرن جدید و هزاره جدید در سال ۲۰۰۰ در برابرمان است. اسمش را گذاشته بودند «وای ۲ ک.» گروه کاری ما بیش از یک سال سخت کوشید تا پاسخ ما را برنامه‌ریزی کند و تدارک بدترین سناریوها را ببیند تا جلو نتایجی را که می‌توانست به کشورمان آسیب بزند، بگیرد. برنامه‌هایی جامع تدوین کردیم که قرار بود اجرا شوند تا از نظر فنی و عملیاتی و به شکل امن و موثر وارد هزاره جدید شویم. نتیجه، تجربه‌ای بی‌دردسر برای شهروندان ما و کاخ سفید بود.

برای دولت ترامپ برنامه‌ریزی، تدارک، پیش‌گیری و اجرای موثر غیرممکن بود و هست، چرا که رئیس‌جمهوری، دفتر پاسخ به همه‌گیری‌ها در کاخ سفید را از میان برده است و بودجه «مرکز کنترل بیماری‌ها» را کاهش داده است. دولت‌های قبلی همیشه برای بدترین سناریو آماده می‌شدند، اما امروز کاخ سفید ما را جوری آسیب‌پذیر کرده است که داریم بهای سنگینی برایش می پردازیم. 

آن‌چه اوضاع را بدتر می‌کند، این است که رئیس‌جمهوری ترامپ علنا بارها و بارها به شیوه‌های گمراه‌کننده و کم‌جلوه‌دهنده راجع به این همه‌گیری صحبت کرد و مدعی است که دولت اوضاع را تحت کنترل خود داشته و دارد، در حالی که واقعیت این‌ است که آمریکا وارد مارپیچی از مرگ تصاعدی شهروندانش شده است که قابل پیشگیری بود.

از همان آغاز کار معلوم بود که رئیس‌جمهوری ترامپ، به جای برنامه‌ریزی و تدارک و پیش‌گیری، مشغول حرافی و حرکات زیگزاگی است. 

در روز ۲۲ ژانویه در گفت‌وگویی با شبکه «سی ان بی سی» گفت: «ما اوضاع را کاملا تحت کنترل داریم. یک نفر است که از چین آمده است. اوضاع در کنترل ما است. اوضاع‌مان خوب خواهد شد.» و در روز ۳۰ ژانویه ترامپ در سخنرانی‌ای در ایالت میشیگان گفت: «به نظر ما اوضاع کاملا تحت کنترل ما است. در حال حاضر مشکل چندانی در این کشور نداریم (پنج نفر) و آن‌ها هم همه در حال مداوا هستند. اما داریم از نزدیک با چین و سایر کشورها همکاری می‌کنیم و به نظر ما آخرش برای ما خیلی خوب تمام می‌شود. از این جهت مطمئن باشید.»

بعد نوبت سفر او به هندوستان بود که در طی آن شاهد نمایش دیگری از گرایش رئیس‌جمهوری به لاف زدن و پرگویی بودیم که می‌بایست باعث نگرانی تک تک مردم آمریکا می‌شد. دور دیگری از امید واهی و فریب‌کاری از راه رسید و ترامپ این ادعا را در مورد کووید ۱۹ مطرح کرد: «به نظرم این مشکل از میان خواهد رفت… مطالعه‌اش کرده‌اند. خیلی راجع به آن اطلاعات دارند. در واقع خیلی هم نزدیک به ساخت واکسن آن هستیم.»

حرافی‌های رئیس‌جمهوری در نشستی خبری در اواخر ماه فوریه ادامه یافت. او در تلاش برای ممانعت از سراسیمه شدن بازارها، گفت: «دوباره تکرار می‌کنم: صحبت ۱۵ نفر است و ۱۵ نفر هم ظرف چند روز می‌رسد به صفر نفر که نشان می‌دهد خوب عمل کرده‌ایم.» فردای همان روز گفت: «از میان خواهد رفت. یک روزه. مثل معجزه از میان می‌رود.»

در زمان نوشتن این مطلب، ابتلای بیش از ۸۰ هزار نفر از مردم آمریکا به ویروس کرونا تایید شده است (در حال حاضر آمار مبتلایان از مرز ۱۰۰ هزار نفر عبر کرده است) و بیش از ۱۰۰۰ نفر از شهروندان کشورمان از میان رفته‌اند.

حتی سخاوتمندانه‌ترین تعبیر یا ارزیابی از گفته‌ها، اعمال، بی‌عملی‌ها و پرحرفی‌های کم‌جلوه‌دهنده رئیس‌جمهوری ترامپ باعث می‌شود هر آدم با منطقی به این نتیجه برسد که شش تا هفت هفته خودداری از برنامه‌ریزی، تدارک، پیش‌گیری و اجرای مناسب، باعث گسترش این ویروس شده است و در مرگ بی‌شمار صدها، اگر نه هزارها، آمریکایی تاثیر گذاشته است. 

آیا این اعمال و حرف‌های رهبری مسئول است؟ آیا رئیس‌جمهوری ترامپ می‌کوشد با هدف‌های سیاسی، سنگینی این همه‌‌گیری را پنهان کند؟ آیا اقتصاد را بالاتر از بشریت قرار داده است؟ آیا واقعا باور دارد فدا کردن جان مردم بی‌گناه آمریکا به افزایش بهای بازار سهام می‌ارزد؟

مردم آمریکا در ماه نوامبر آرای خود را به صندوق خواهند انداخت و به این سوال‌ها پاسخ خواهند داد.

آیا این ماجرا باعث شکست رئیس‌جمهوری ترامپ در انتخابات می‌شود؟ خواهیم دید. اما آیا این برخورد غیراخلاقی، غیرمسئولانه و خشم‌آور با این بحران، می‌بایست باعث شود او امکان حضور در دوره دوم ریاست‌جمهوری آمریکا را از دست بدهد؟ پاسخ این سوال با صدای بلند چنین است: «بله.»

مارک ولو، وکیل، کسب و کاردار، مشاور، ناظر سیاسی، نویسنده و مقام سابق کاخ سفید در دولت‌های حزب دموکرات است