دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، مدت‌ها است چیزی را فهمیده که انگار خیلی مخالفینش نمی‌خواهند بفهمند. او می‌داند که حرف‌های جنجالی و خلاف معیاری که می‌زند شوک رسانه‌ای ایجاد می‌کند و او را نزد طرفدارانش محبوب‌تر می‌کند. از طرفی به دو دلیل معمولا نیاز نیست بهای دیپلماتیک چندانی برای آن‌ها بپردازد. اول این‌که او رئیس قدرتمندترین دولت جهان است و نشان داده که از پس بی‌احترامی به قوانین بین‌المللی و عرف‌های دیپلماتیک بر می‌آید چون سایر کشورها چاره‌ای جز پذیرش ندارند. دوم این‌که بسیاری حرف‌ها و توئیت‌ها و گفتگوهایش را جدی نمی‌گیرند. مثلا وقتی او اخیرا در سفرش به ژاپن گفت خیلی نگران آزمایش‌های موشکی کره شمالی نیست — آن هم در شهری مثل توکیو که اگر کره شمالی دست به حمله بزند اولین قربانی، خواهد بود — به نظر می‌آمد شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، حرف‌های ترامپ را نشنیده گرفته.
ترامپ حالا در حالی عازم دیدار رسمی دولتی از بریتانیا می‌شود که چندین حرف جنجالی زده که باز خبرساز شده است. البته در رسانه‌های امروز بریتانیا او بی‌شک تیتر یک نیست چرا که همه توجه‌ها معطوف به پیروزی لیورپول بر تاتنهام در فینال جام باشگاه‌های اروپا است.
این سیزدهمین سفر خارجی ترامپ است و دومین سفرش به بریتانیا. سفر قبلی تابستان گذشته دیداری کوتاه با ترزا می بود، نخست‌وزیری که اکنون آخرین روزهایش را می‌گذراند. می در آن سفر با ترامپ صمیمیت نشان داد و حتی دستش را طوری در دست گرفت که تیتر رسانه‌ها شد. او در ضمن از رئیس‌جمهور آمریکا دعوت کرد دیدار رسمی دولتی از بریتانیا انجام دهد — تصمیمی که منتقدین بسیاری داشت. «دیدار دولتی» بالاترین نوع دیدار است و شامل تشریفاتی خاص که باعث می‌شود چیزی بسیار فراتر از دیدارهای معمول سیاسی باشد. ترامپ تا به حال تنها سه دیدار رسمی دولتی داشته: کره جنوبی، چین و ویتنام، همگی در ۲۰۱۷.
تشریفاتی‌ترین بخش این دیدار فردا در ضیافت باشکوهی صورت می‌گیرد که به افتخار ترامپ در قصر باکینگهام لندن به میزبانی ملکه الیزابت دوم برگزار خواهد شد. ترامپ اما هنوز پا به باکینگهام نگذاشته به خانواده سلطنتی توهین کرد. او در گفتگو با روزنامه زرد «سان» با این سوال مواجه شد که نظرش راجع به حرف‌های مگان مارکل، همسر هری، شاهزاده بریتانیا، راجع به خودش چیست. خانم مارکل که آمریکایی‌زاده است و پس از ازدواجش با هری «دوشس ساسکس» لقب گرفته، بازیگر سینما و تلویزیون است و قبلا از ترامپ انتقاد کرده و او را «ضدزن» خوانده بود. ترامپ پاسخ تندی به «سان» داد و گفت: «نمی‌دانستم آدم عوضی‌ای است».
ترامپ از واژه «نستی» (nasty) استفاده کرد که معنی تحت‌الفظی کثیف می‌دهد اما معنای کاربری آن چیزی شبیه «عوضی» می‌شود. نکته این‌جا است که ترامپ از این واژه معمولا برای حمله به زن‌ها استفاده می‌کند و این واژه نوعی بار ضدزن دارد —معروف‌ترین استفاده ترامپ از این کلمه، اطلاق آن به هیلاری کلینتون، رقیب ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری بود.
ترامپ این‌بار اما ظاهرا فهمیده که خطایی مرتکب شده. در گفتگویی دیگر او تعریفی عمومی از مارکل کرد و گفت: «مطمئنم خیلی عالی عمل می‌کند». او در ضمن در توئیتر منکر این شد که هرگز از آن واژه برای توصیف مارکل استفاده کرده و گفت «رسانه‌های تقلبی این‌را اختراع کرده‌اند!» او حتی به دنبال پوشش اظهاراتش از سوی «نیویورک تایمز»، خواهان معذرت‌خواهی این روزنامه آمریکایی شد.
ترامپ بعید است در سفر خود خانم مارکل را ببیند چون او تازه بچه‌دار شده و در مرخصی بارداری است و در ضیافت فردا شب شرکت نخواهد داشت.
طرفداری از بوریس جانسون و برگزیت
ترامپ مدت‌ها است نشان داده که به تشریفات دیپلماتیک در زمینه عدم دخالت سیاسی مستقیم در سیاست سایر کشورها پایبند نیست. او حالا زمانی وارد بریتانیا می شود که این‌کشور در اوج بحران سیاسی است: از یک سو بر سر چگونگی خروج از اتحادیه اروپا (موسوم به برگزیت) و از سوی دیگر بر سر جانشینی نخست‌وزیر. انتخابات درونی حزب محافظهکار برای انتخاب رهبر جدید که در نتیجه نخست‌وزیر جدید کشور خواهد بود همین جمعه، یعنی چند روز پس از ترک ترامپ، آغاز می‌شود.
ترامپ نه تنها بارها در گفتگوهای مختلف از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا دفاع کرده که این‌بار در گفتگو با «ساندی تایمز« از یکی از نامزدهای اصلی جانشینی خانم می یعنی بوریس جانسون، وزیر خارجه پیشین، دفاع کرد و گفت جانسون «بسیار موفق خواهد بود — عالی خواهد بود».
رئیس‌جمهور آمریکا مثل مشاور امنیت ملی‌اش، جان بولتون، به شدت مخالف اتحادیه اروپا و طرفدار ترک آن توسط بریتانیا است. این بخشی از دیدگاه عمومی ترامپ و راست‌گرایان هم‌کیش او است که مخالف نظام بین‌المللی، سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی هستند و از این لحاظ گرایشی مشابه آیت‌الله خامنه‌ای دارند. ترامپ قول داده که بریتانیا که از اتحادیه اروپا خارج شد تلاش کند قرارداد بازرگانی خوبی بین لندن و واشنگتن ببنددد. این دقیقا نقطه مقابل حرف‌های باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق، است که پیش از همه‌پرسی بر سر برگزیت گفت بریتانیا اگر خارج شود «باید برود ته صف».
ترامپ در گفتگو با «ساندی تایمز» (که مثل «سان» متعلق به روپرت مرداک، غول رسانه‌های راست‌گرای جهان انگلیسی‌زبان است) پیشنهادهای مشخصی هم به بریتانیا داد. او گفت خانم می باید از شیوه‌های مذاکراتی اواستفاده می‌کرده. او در ضمن گفت لندن باید از پرداخت ۴۹ میلیارد دلاری که در صورت عدم توافق با شرایط بروکسل مجبور به پرداخت آن خواهد شد، خودداری کند. ترامپ گفت بهتر است بریتانیا از اتحادیه اروپا شکایت کند.
رئیس‌جمهور آمریکا در ضمن به محافظه‌کاران گفت که باید نایجل فاراژ، رهبر حزب برگزیت و چهره محبوب پوپولیست‌های راست‌گرا را وارد گود کنند. فاراژ به علت گفتمان ضدمهاجر خود مورد انتقاد بسیاری، حتی در حزب محافظهکار، قرار دارد. ترامپ گفت: «خیلی نایجل را دوست دارم. آدم خیلی باهوشی است. اما او را وارد گود نمی کنند. اگر می‌کردند فکرش را بکنید به چه موفقیتی می‌رسیدند. اما هنوز نفهمیده‌اند».
صدای اعتراض
انتظار می‌رود دیدار سه‌روزه ترامپ با اعتراضات و تظاهرات متعدد مخالفین روبرو شود.
جرمی کوربن، رهبر حزب کارگر، فی‌الحال مخالفت خود را با حرف‌های ترامپ راجع به جانسون نشان داده. او در توئیتر نوشت: «تلاش رئیس‌جمهور ترامپ برای تعیین این‌که نخست‌وزیر آینده بریتانیا که خواهد بود دخالتی کاملا غیرقابل قبول در دموکراسی ما است». او از فرصت استفاده کرد تا خواهان انحلال مجلس و برقراری انتخابات شود: «نخست‌وزیر بعدی را باید نه رئیس‌جمهور آمریکا و نه ۱۰۰ هزار عضو حزب محافظهکار که نماینده جامعه نیستند، که مردم بریتانیا در انتخاباتی سراسری انتخاب کنند».
صدای بلندتر اعتراض اما از سوی صادق خان آمد، هم‌حزبی کوربن و شهردار لندن. ترامپ شاید عازم عالی‌ترین دیدار تشریفاتی باشد اما باید بداند که شهردار منتخب پایتخت به شدت مخالف دیدار او است. آقای خان دیروز مطلبی در هفته‌نامه «آبزرور» که بخشی از روزنامه «گاردین» است، نوشت که بریتانیا نباید «برای ترامپ، فرش قرمز، پهن کند». خان گفت رفتار ترامپ «مخالف آرمان‌های برابری، آزادی و آزادی مذهبی است که آمریکا بر آن‌ها بنیان نهاده شده».
شهردار لندن گفت رئیس‌جمهور آمریکا مثل «فاشیست‌های قرن بیستم» حرف می‌زند و افزود: «در سال‌های پیش رو، ما با پشیمانی عمیق این دیدار دولتی را به یاد خواهیم آورد و اعلام خواهیم کرد که سمت‌گیری تاریخی درستی نکرده‌ایم». او گفت خانم می باید هنگام دیدار ترامپ اعلام کند که «شهروندان آمریکا و بریتانیا نقاط توافق بسیاری دارند اما دیدگاه‌های ترامپ همگام با ارزش‌های بریتانیایی نیستند».
بریتانیا و آمریکا، دو کشور قدرتمند دو سوی اقیانوس اطلس، معروف به داشتن «رابطه‌ای ویژه» هستند. اتفاقات اینچنینی البته این «رابطه» را به خطر نمی‌اندازد، اما این‌که سیاستمداری مثل آقای خان که جزو جناح چپ میانه حزبش هست اما سیاستمداری رادیکال محسوب نمی‌شود، اینچنین با صدای بلند علیه دیدار رئیس کاخ سفید سخن می‌گوید، ویژه بودن ترامپ و این لحظه سیاسی را خاطرنشان می‌کند.
