با نزدیک شدن زمان انتخابات ریاست جمهوری، ایالات متحده بهشدت تلاش دارد تا توافق دوحه با طالبان را به هر نحو ممکن عملی کند. در اقدامی مشابه، ایالات متحده برخلاف گذشته که بلافاصله هرگونه حمله را به طالبان ربط میداد، حملۀ اخیر به بیمارستانی در کابل را عملیاتی از گروه داعش عنوان کرده است. طی این تلاشها، اکنون دولت هند برای مذاکره با طالبان ظاهراً تحت فشار قرار دارد.
نمایندۀ ویژۀ رئیس جمهوری آمریکا در افغانستان، زلمی خلیلزاد، در مصاحبۀ اخیرش گفت که بهتر است هند با طالبان گفتوگو کند. پاکستان تقریباً همان خواست را به صورت تلویحی ابراز کرده است و غیرمستقیم به هندوستان علامت داده است تا به منظور برپایی صلح در افغانستان، با طالبان مذاکره کند. توافق یکشنبۀ گذشته میان اشرف غنی و عبدالله عبدالله در افغانستان، نیز به نظر میرسد که در ادامۀ همین بحثها باشد.
ظاهراً برای تخریب این تلاشها، اعلامیهای جعلی منسوب به طالبان در رسانهها منتشر شد که در آن، علیه فعالیتهای ضداسلامی در هند پس از عید فطر، اعلام جهاد شده است. رهبری طالبان بلافاصله آن اعلامیه را تکذیب کرد و با جعلی خواندن آن، به دولت هند پیشنهاد مذاکره داد. در آن پیشنهاد آمده است که اگر هند در سیاست خود در قبال افغانستان تجدید نظر کند، آنان آمادۀ مذاکره خواهند بود.
با این انکار، طالبان بلوغ سیاسی قابلتوجهی را به نمایش گذاشتهاند. البته آنها میدانند که هر نوع جهاد یا حملات خشونتبار علیه هند، میتواند عواقبی جدی برای آنان داشته باشد. اگر آنها در جریان گفتوگوهای صلح با ایالات متحده هستند، پس چرا جبهۀ غیرضروری دیگری باز کنند؟ عملیات علیه هند ممکن است خواستۀ چند سازمان یا فرمانده نظامی باشد، اما ظاهراً هیچ نفع سیاسی به طالبان در آن به چشم نمیخورد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با چنان اقدامی، همۀ قدرتهای بینالمللی میتوانند یک بار دیگر علیه آنان به پا خیزند. بنابراین، در این مرحلۀ مهم از مذاکرات صلح در افغانستان، هیچ گونه خودکشی سیاسی از سوی طالبان قابل انتظار نیست. برای حمله به هند، طالبان به خاک پاکستان نیاز دارند و پاکستان در شرایط فعلی قادر به پشتیبانی از چنین ماجراجویی نخواهد بود.
برخی از تحلیلگران بر این باورند که این تهدید و سپس انکار فوری آن، نیز میتواند یک استراتژی طالبان با هدف وادار کردن هند به توقف حمایت از دولت فعلی افغانستان و ایفای نقش بیطرفانه به منظور تأمین منافع خود باشد تا مستقیماً با طالبان وارد مذاکره شوند.
البته با بیان چنین اظهاراتی، میتوان هند را وادار به پذیرفتن حقانیت طالبان برای صلح در افغانستان کرد. بیانیۀ سخنگوی طالبان مبنی بر انصراف از آن اعلامیه، اشارهای قوی به دولت هند برای مشارکت در گفتوگو است.
هند همچنین میداند که در میان طالبان و کشورهای همجوار عناصری وجود دارند که در تلاش آسیبرسانی به هند هستند و در حالی که هند عملاً با یک خیزش بزرگ در کشمیر درگیر است، نیازی نیست تا زمینۀ مداخلات بیشتر آنان فراهم شود.
اگر هند مایل به مذاکره باشد، این یک ضربۀ بزرگ به دولت دکتر اشرف غنی خواهد بود، چون میتواند فشارها را برای شروع مذاکرات جدی با طالبان و تشکیل دولت آینده با آنان بیشتر کند.
با نگاهی به وقایع چند ماه گذشته، میتوان گفت که هند این پیشنهاد طالبان را جدی در نظر خواهد گرفت. لازم به یادآوری است که وقتی ایالات متحده اعلامیۀ خروج نیروهای خود را از افغانستان صادر کرد، هند نگران شد و اقدام به برقراری تماس با طالبان در پشت صحنه کرد. در اوایل سال جاری طی یک کنفرانس در دهلی نو، فرماندهی ارتش هند نیز از گفتوگو با طالبان حمایت کرد. طبق مقالهای که در یک مجلۀ آمریکایی منتشر شده است، هند در سال ۲۰۰۵ نیز با طالبان ارتباطاتی داشته است. در تماسهای فعلی، هند خواسته است که پس از خروج ایالات متحده، نباید تأسیسات و منافع هند در افغانستان آسیب بیند. تضمینهای اینچنینی از سوی طالبان، فقط از طریق مذاکرات رسمی قابل اجرا خواهد بود.
برای برقراری صلح پایدار در افغانستان، نیاز است تا همۀ قدرتهای بینالمللی و کشورهای منطقه روی یک استراتژی مشترک کار کنند و تمامی جناحهای درگیر را در دولت آینده سهیم سازند. به همین ترتیب، همۀ جناحهای متخاصم، از جمله طالبان، باید خود را به یک جنبش سیاسی پویا تبدیل کنند و دیدگاههای سیاسیشان را برای مردم افغانستان روشن سازند.
هدف همۀ این قدرتها، باید ایجاد یک جامعۀ مردمسالار/دموکراتیک در افغانستان باشد. رهبری فعلی دولت افغانستان نیز باید فراتر از منافع شخصی و قومی خود گام بردارد و برای پایان دادن به شوربختیهای مردم افغانستان، هرچه زودتر با تشکیل دولت موقت همهشمول موافقت کند.
© IndependentUrdu