قطر هفته گذشته دومین سالگرد رویدادی سخت و تلخ را از سر گذراند: دو سال حصر این کشور کوچک حاشیه خلیج فارس توسط عربستان سعودی. اما در روز چهارشنبه که سالگرد این حصر بود، دوحه دلیلی برای جشن گرفتن یافت: تحویل پنج جت رافال توسط فرانسه.
خبرگزاری فرانسه به نقل از منبعی دیپلماتیک در دوحه گزارش داد که این پنج جت روز چهارشنبه به قطر رسیدند. این منبع گفت: «رسیدن اولین جت از پنج جت را امروز [چهارشنبه، پنج ژوئن] در ساعت ۴:۴۵ دقیقه به وقت محلی تایید میکنم. این هواپیماها مستقیم از فرانسه آمدند.»
در همین روز، صفحه توئیتر وزارت دفاع قطر نیز این خبر را تایید و فیلمی از این جتهای جدید ارتش قطر را منتشر کرد و با هشتگی به نام اسکادران «العادیات» اشاره کرد که قرار است این هواپیماها بخشی از آن باشند.
روزنامه انگلیسیزبان «گلف تایمزِ» دوحه، که نزدیک به دربار قطر است، خبر داد که امیر قطر، شیخ تمیم بن حمد الثانی، در مراسم استقبال از این جتها شرکت کرده است. شیخ تمیم فرمانده کل قوای نیروهای مسلح قطر نیز می باشد.
قطر تحصن سماءھا بدرع جدید وتتسلم الفوج الأول من طائرات (الرافال) المقاتلة التي تتوجه اليوم إلى أرض الوطن بقيادة قطرية.#رافال_العادیات pic.twitter.com/n60oBT1d2r
— وزارة الدفاع - دولة قطر (@MOD_Qatar) June 5, 2019
قطر از دو سال پیش که در حصر عربستان و متحدین نزدیکش همچون امارات متحده عربی، بحرین و مصر قرار گرفت تلاش داشته تا از انزوای خود بکاهد. گفتنی است که قرارداد خرید جتهای رافال قبل از حصر، دو ستا پیشتر، در ماه مه ۲۰۱۵، با شرکت فرانسوی داسو بسته شده بود. قطر در آن هنگام ۲۴ جت سفارش داد اما سال گذشته سفارش ۱۲ جت مشابه دیگر را به آن افزود. طبق قرارداد، دوحه امکان خرید ۳۶ فروند دیگر را نیز دارد. همچنین فرانسه به غیر از جتهای آلفا، میراژ اف ۱ و میراژ ۲۰۰۰ را نیز به قطر فروخته است.
به گزارش «گلف تایمز»، امیر قطر شاهد نمایش هوایی جتهای رافال هنگام ورودشان به پایگاه دخان واقع در ساحل غربی قطر در بعدازظهر روز چهارشنبه بود.
مراسم تشریفات تحویل جت البته چهار ماه قبل از شهر کوچک مرینیک در منطقه ژیروندِ جنوب غرب فرانسه آغاز شده بود؛ مکانی که جتها در آن ساخته میشوند و فرانسه در آن هنگام اولین جت را تحویل قطر داده بود. اما در چند ماه گذشته خلبانهای قطری مشغول آموزش در فرانسه بوده و حالا با مهارتها و تجهیزات جدید به کشور خود بازمیگردند.
قطر در ضمن قرارداد دریافت ۵۰ هواپیمای ایرباس آ۳۲۱ را نیز با فرانسه بسته است و با بریتانیا نبز قرارداد خرید جتهای تایفون را منعقد کرده است.
آمریکا هم علیرغم نزدیکی به عربستان همچنان پایگاه نظامی مهم خود در قطر را حفظ کرده است. پایگاه العدید که به «فرودگاه ابونخله» نیز مشهور است نه تنها میزبان چندین هزار نیروی ارتش آمریکا است بلکه پایگاه «سنتکام»، مرکز فرماندهی نیروهای آمریکا در کل خاورمیانه و جنوب آسیا نیز در این مجموعه قرار دارد.
یعنی همان پایگاهی که ایران رسما «تروریستی» اعلام کرده. (در پاسخ به تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران از سوی آمریکا)
از همین پایگاه است که بیش از ۱۱ هزار نیروی آمریکایی و ائتلاف، به جنگ نیروهای گروه تروریستی داعش رفتهاند. پنتاگون نیز قراردادی ۱۲ میلیارد دلاری با قطر بسته تا جتهای آمریکایی اف ۱۵ را به این کشور کوچک بفروشد.
دوحه قبلا گفته خریدهای تسلیحاتیاش ارتباطی با تنش ها با عربستان ندارد.
جتهای دوموتوره رافال از سال ۲۰۰۴ بخشی از نیروی هوایی فرانسه بودهاند. فرانسه در فروش خارجی این جتها مشکل داشته اما در چند سال گذشته موفق به فروش این هواپیماها به بعضی کشورهای عربی و آسیایی شده است. در سال ۲۰۱۵ این کشور ۲۴ جت رافال را به مصر فروخت و بعد هم نوبت اجرای قرارداد با قطر بود. در سپتامبر ۲۰۱۶ هند نیز درخواست خرید ۳۶ فروند از این جتهای نظامی را پشنهاد کرد.
جتهای فرانسوی میراژ در تاریخ نظامی ایران نقش مهمی دارند چرا که از مهمترین داشتههای ارتش عراق در جنگ هشت ساله با ایران بودند. در عملیات بیتالمقدس در سال ۱۳۶۱، نیروهای ایران موفق شدند با حمله به پایگاههای هوایی عراق ۴۷ جت عراقی را منهدم کنند که بسیاری از آنها جتهای میراژ اف ۱ بودند که بغداد به تازگی از فرانسه خریداری کرده بود.
پس از آن در نبرد نیزارها در سال ۱۳۶۲ همین جتهای میراژ بودند که به عراق امکان دادند متوجه حرکت هلیکوپترهای سپاه پاسداران شده و با آنها مقابله کند.