این هفته هفتاد و پنجمین سالگرد بمباران اتمی هیروشیما و ناگاساکی ژاپن توسط ارتش آمریکا در اوت سال ۱۹۴۵ است.

بمب هیروشیما ۹۰ تا ۱۴۰ هزار نفر (۳۹ درصد جمعیت شهر) و بمب ناگاساکی ۶۰ تا ۸۰ هزار نفر (۳۲ درصد کل جمعیت شهر) را کشت.

تا این تاریخ، این دو بمب که نام «لیتِل بوُی» (پسر کوچولو) و «فَت مَن» (مرد چاق) به آنها داده شده بود تنها بمب‌های اتمی بوده‌اند که در جنگ به کار رفته است. اما اینها در مقایسه با تسلیحات اتمی امروز بسیار کوچکند. 

استفاده از این دو بمب عصر جدیدی در تولید سلاح هسته‌ای را آغاز کرد که در آن ابرقدرت‌ها مقادیر معتنابهی سلاح اتمی تولید و انبار کردند.

حال کارشناسان می‌گویند که ساکنان شهر لندن تنها «چند دقیقه» فرصت هشدار برای یک حمله اتمی را دارند و می‌توان تنها با یک بمب تمام شهر را نابود کرد.

دکتر لیندون بِرفورد، پژوهشگر دوره فوق دکترا در مرکز مطالعات علوم و امنیت در دانشگاه کینگز کالج لندن، می‌گوید اگر یک موشک قاره‌پیما به سوی لندن حرکت کند، مدت زمان هشدار به مردم – نه چند ساعت – بلکه چند دقیقه بیشتر نخواهد بود.

او می‌گوید: «نخست وزیر تنها چند دقیقه فرصت خواهد داشت خود را به پناهگاه امن برساند.»

روز ۶ام اوت سال ۱۹۴۵ که بمب «لیتل بوی» روی هیروشیما انداخته شد، حرارت محل برخورد به ۳۰۰ هزار درجه سانتیگراد رسید که ۳۰۰ برابر دمایی است که برای سوزاندن جسد در آرامگاه‌ها استفاده می شود. کسانی که در نزدیکی محل اصابت بمب بودند، دریک لحظه تبخیر شده و تنها مشتی مواد معدنی از آنها برجای ماند.

اما فشار انفجار و تخریب ساختمان‌ها بود که بیشترین تلفات را به بار آورد. سپس بازماندگان انفجار و دمای سوزان آن، در چنگال پیامدهای رادیواکتیو مواد اتمی افتادند که نهایتا هزاران نفر دیگر را از میان برد.

بنا به گزارش کمیسیون تلفات بمب‌های اتمی، ۶۸۸۲ نفر در هیروشیما و ۶۶۲۱ نفر در ناگاساکی که در ۲ هزار متری محل انفجار بوده و مجروح شده بودند، مورد معاینات پزشکی قرار گرفتند، اما تمامی آنها بر اثر عوارض ناشی از «سندروم حاد رادیواکتیو» ظرف ۲۰ تا ۳۰ روز پس از واقعه جان سپردند.

در هیروشیما، دمای ناشی از انفجار بمب موجب بروز آتش‌سوزی‌هایی موسوم به «طوفان آتش» شد که  تمام شهر را در میان گرفت، جسد قربانیان را سوزاند، مردم را از میان برد و ساختمان‌ها را که عمدتا از چوب ساخته شده بود، به آتش کشید. «طوفان آتش» به پدیده‌ای اطلاق می شود که در آن آتش با چنان شدتی زبانه می‌کشد که هوای اطراف را از هر زاویه  به خود جذب کرده و موجب تشدید هرچه بیشتر آن می‌شود.

اگر لندن هدف یک حمله اتمی مدرن قرار گیرد، خسارات ناشی از آن به مراتب بیشتر از هیروشیما و ناگاساکی خواهد بود. 

مت کوردا، پژوهشگر پروژه داده‌های اتمی در بنیاد دانشمندان آمریکا (اف اِی اس) می‌گوید تسلیحات اتمی امروزی «بسیار قدرتمندتر» از سلاح‌هایی هستند که در سال ۱۹۴۵ استفاده شد. 

کلاهک‌ اتمی بمب‌هایی که در روزهای ۶ام و ۹ام اوت ۱۹۴۵ شهرهای ژاپن را هدف قرار داد، قابلیتی برابر با  ۱۵ تا ۲۹ کیلوتن مواد منفجره داشت.

دکتر کوردا می‌گوید: «در مقابل،‌ تسلیحات امروزی می تواند قابلیت انفجاری برابر با چند صد یا گاه بیش از هزار کیلوتن داشته باشد که نتیجه الگوهای چند مرحله‌ای ترکیبات سلاح‌های هسته ای، ترمونوکلیِر، است که در اوایل دوران جنگ سرد ایجاد شد.» 

«انفجاریک بمب اتمی چندصد کیلوتنی در مرکز لندن بخش اعظم شهر را نابود کرده و می‌تواند پنجره‌ها را تا ناحیه های «کرویدِن» و «والتَم اِستوُ» (۱۷ کیلومتر دورتر) بشکند.»

دکتر برفورد در مورد اعلام آمادگی دولت بریتانیا برای امدادرسانی به قربانیان یک تک-حمله اتمی به یک منطقه مسکونی (در بریتانیا) ابراز تردید کرده و به هشدار کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در سال ۲۰۱۳ استناد می‌کند که گفته در شرایط کنونی «هیچ گونه راه موثری برای رساندن کمک انسانی به قربانیان یک انفجار اتمی وجود ندارد.»

دکتر برفورد افزود: «یاد گرفته‌ایم که یون های ناشی از تشعشع اتمی پیامدی متفاوت بر مردها و زن‌ها داشته و به گونه ای فاحش زن ها و دخترها را هدف قرار می‌دهد. علت آن را نمی دانیم، اما داده‌های علمی گواه آن است.» 

بنیاد دانشمندان آمریکا برآورد می‌کند که حدود ۹۱ درصد تمام کلاهک‌های اتمی جهان متعلق به روسیه و ایالات متحده است که هریک در انبارهای اسلحه خود حدود ۴۰۰۰ کلاهک اتمی دارد.

تئوری نظامی موسوم به نابودی دوجانبه اتمی (مَد) که بر اساس آن یک حمله اتمی توسط یک ابرقدرت، با حمله‌ای بسیار گسترده تر از طرف دیگر پاسخ داده شده و در نتیجه عامل بازدارنده هرگونه جنگ می‌گردد، موضوع بحث و جدل فراوانی بوده است. 

دکتر برفورد می‌گوید: «بسیاری از کارشناسان پیشین دولت و ارتش به گونه‌ای فزاینده خاطرنشان می کنند که حتی اگر این تئوری بازدارنده در مقاطعی موثر بوده، باز هم هرگز نمی‌توانیم از نظر علمی «اطمینان خاطر» داشته باشیم زیرا انصراف، یک روند داخلی و روانی است، اما در سایر موارد روشن است که بخت نقش مهمی در جلوگیری از استفاده از سلاح اتمی داشته است.»

«بنابراین آیا «مَد» پیروز شد؟ تنها در صورتی که آن را حداقل بپذیریم. گاه باید مقدرات بروز یک جنگ اتمی را به بخت و شانس بسپاریم.»

پرفسور ملکم چالمرز، معاون انستیتوی سلطنتی خدمات متحد می‌گوید که استفاده از تسلیحات اتمی علیه بریتانیا به احتمال قوی در شرایط بسیار خطیر ملی یا جنگ رخ می‌دهد.

«در مجموع نمی توان وقوع یک حمله ناگهانی و غافلگیرکننده را رد کرد، اما بسیار مشکل می‌توان دید که دشمن (از این حمله) انتظار چه دستاوردی را می‌تواند داشته باشد.»

گزارش  های بیشتر از پرس اسوسیشن