بررسی جدیدی که روز دوشنبه منتشر شد، نشان می‌دهد که حجم آب از دست رفته ناشی از ذوب لایه‌های یخ قطب جنوب در ۲۵ سال گذشته آن قدر هست که دره «گرند کنیون» را پر کند.

محققان دریافته‌اند که حدود ۴ هزار گیگاتن از لایه‌های یخ این قاره از سال ۱۹۹۴ تا کنون در اثر بحران تغییرات اقلیمی و گرمایش اقیانوس‌ها ذوب شده و از بین رفته است.

آهنگ ذوب این یخ‌ها متغیر بوده است، اما در مجموع سرعت ذوب یخ‌های قطب جنوب بیش از سرعت جانشینی آن‌ها است.

این لایه‌های یخ هم‌اکنون در آب شناورند، اما از بین رفتن آن‌ها مستقیماً بر بالا آمدن سطح آب دریاها اثرگذار نیست. البته وجود سکوهای غول‌پیکر یخ‌های لایه‌ای باعث کند شدن روند لغزیدن این لایه‌ها به درون اقیانوس می‌شود. در نتیجه وقتی این سکوها آب می‌شوند، تاب نگه داشتن لایه‌های یخ را نیز کم‌کم از دست می‌دهند.

حجم یخ‌‌های قطب جنوب به قدری است که ذوب‌شان باعث بالا آمدن سطح آب دریاهای جهان تا حدود ۶۰ متر می‌شود. ذوب کامل لایه یخ واقع در غرب قطب جنوب که به باور برخی محققان در شرایط خطرناکی قرار دارد، موجب بالا آمدن ۳ متری سطح آب دریاها می‌شود.

سطح آب دریاهای جهان در ۷۰ سال گذشته بیش از ۱۵ سانتی‌متر افزایش یافته است که نیمی از این افزایش از سال ۲۰۰۰ تا کنون رخ داده است. طبق اعلام تارنمای افزایش سطح آب دریاها (Sealevelrise.org) همین ۱۵ سانتی‌متر افزایش سطح آب،  میانگین منجر به ۲۳۳ درصد افزایش در وقوع سیل‌‌های ساحلی در ایالات متحده شده است.

سیاره ما به سرعت رو به گرمی گذاشته است و همین امر باعث شده است که سطح آب دریاها به دو دلیل در حال بالا آمدن باشد. افزایش دما موجب ذوب لایه‌های یخ و یخچال‌ها و سرازیر شدن آب آن‌ها به درون اقیانوس‌ها می‌شود. اقیانوس نیز گرمای اضافی ناشی از ورود گازهای گلخانه‌ای به هوا را جذب می‌کند و آب گرم چون منبسط می‌شود، فضای بیشتری اشغال می‌کند.

این بررسی جدید در نشریه علوم زمین و طبیعت (نیچر ژئوساینس) منتشر شده است و نتیجه کار پژوهشگرانی از مرکز فضایی گادرد ناسا، مؤسسه اقیانوس‌شناسی اسکریپس دانشگاه کالیفرنیای سن دیه‌گو، موسسه تحقیقات زمین و فضای کوروالیس، و دانشکده معدن آرگان و کلرادو است.

در این پژوهش از داده‌های ۲۵ ساله ماهواره‌های چهار سازمان فضایی اروپایی و ناسا از سرعت ذوب یخ، و مدلسازی رایانه‌ای استفاده شده است و تاریخچه مفصل ذوب یخ‌های لبه این قاره را با نمودار نشان می‌دهد.

معروف است که مطالعه لایه‌های یخ قطب جنوب به علت ابعادشان و دور بودن این قاره دشوار است و راه حل عملی این مشکلات، استفاده از ماهواره است. ماهواره‌ها تا ۲۰ هزار بار در ثانیه امواج رادیویی به زمین می‌فرستند و محققان با اندازه‌گیری زمان حرکت این امواج، عمق دقیق زمین یا یخ را معلوم می‌کنند.

با این روش، محققان توانستند برای اولین بار ذوب لایه‌های یخ قطب جنوب را که بیش از ۹۳۳ هزار کیلومترمربع (سه برابر مساحت اسپانیا) وسعت دارند، تحلیل کنند.

سوشیل آدوسومیلی، نویسنده اصلی این تحقیق و فارغ‌التحصیل مؤسسه اقیانوس‌شناسی اسکریپس، گفت: «این محکم‌ترین مدرکی است که تا به حال به دست آمده است و نشان می‌دهد که تغییرات درازمدت اقیانوس منجمد جنوبی به ذوب یخ‌های قطب جنوب دامن می‌زند.»

«خیلی عالی است که می‌توانیم از ماهواره‌ای استفاده کنیم که در ارتفاع ۸۰۰ کیلومتری زمین به دور آن می‌گردد و تغییرات را در جاهایی از اقیانوس که کشتی‌ هم نمی‌تواند برود، می‌بینیم.»

در این پژوهش همچنین مشخص شده است که ذوب یخ در چه اعماقی از اقیانوس رخ می‌دهد و جز افزایش سطح آب دریاها، چه اثرات دیگری دارد. ذوب یخ باعث می‌شود که آب سردتر و تازه‌تر وارد اقیانوس شود و این موضوع بر اوضاع اقلیمی جهانی و گردش آب در اقیانوس اثر می‌گذارد.