زنبورداران عامل مرگ و میر زنبورهای وحشی

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که ممکن است زنبورداران خود در کاهش نگران کننده‌ زنبورهای وحشی نقش داشته باشند.

طبق تحقیقات جدید آمریکا اگر زنبورهای وحشی از همان گل‌هایی که زنبورهای عسل محلی استفاده می‌کنند، تغذیه کنند، ممکن است در معرض بیماری‌های آنها قرار بگیرند. این تحقیقات توصیه می‌کند کندوهای محلی بایستی خارج از مناطق زندگی زنبورهای وحشی که از عوامل گرده افشانی بسیار آسیب پذیر هستند، قرار بگیرند.

تخریب زمین و گسترش استفاده از سموم دفع آفات بر روی محصولات هر دو تاثیر فاجعه‌بار بر روی کاهش جهانی جمعیت زنبورها داشته است، اما گسترش بیماری از کندوهای تجاری ممکن است سومین عامل این کاهش فزاینده باشد.

سامانتا الگر، دانشمند و پژوهشگر ارشد دانشگاه ورمونت می‌گوید: «بسیاری از موجودات وحشی که به گرده افشانی کمک می‌کنند در معرض خطر هستند و این یافته می‌تواند برای محافظت از زنبورهای وحشی به ما کمک کند».

پژوهشگران ۱۹ منطقه را در ورمونت بررسی کردند و دریافتند که دو ویروس شناخته شده ـ بال ناقص و سلول ملکه سیاه ـ  در زنبورهای وحشی که در ۳۰۰ متری کندوهای تجاری قرار داشتند، بیشتر پیدا شدند. هر دوی این ویروس‌ها می‌توانند اجتماع زنبورها را نابود کنند.

۱۹درصد گل‌هایی که از نزدیک کندوهای تجاری به عنوان نمونه برداشت شدند، به ویروس آلوده بودند. در گل‌هایی که در یک کیلومتری کندوها قرار داشتند، هیچ ویروسی دیده نشد.

دانشمندان همچنین دریافتند که عفونت ویروس بال ناقص در نزدیکی کندوهای تجاری بالاتر بوده، اما هیچ یک از زنبورهای وحشی مناطق دور از کندوهای تجاری به این ویروس آلوده نبوده‌اند.

براساس مقاله‌ منتشر شده در پلاس وان، پژوهشگران بر این باورند که این یافته دارای اهمیت جهانی است.

دکتر الگر گفت: «من فکر می‌کردم این تحقیق مثل این می‌ماند که در یک انبار کاه، دنبال سوزن بگردی. کی فکرش را می‌کرد که یک گل را بچینی و ویروس زنبور روی آن پیدا کنی؟ این همه یافته واقعا شگفت انگیز بود».

به گفته‌ الیسون برادی پرفسور بخش زیست شناسی دانشگاه ورمونت نتایج نشان می‌دهد، آن گل‌ها راه مهمی برای سرایت ویروس از زنبورهای عسل به جمعیت زنبورهای وحشی هستند. او گفت: «تحت نظر داشتن دقیق و درمان کلونی‌های زنبور عسل می‌تواند زنبورهای وحشی را از این ویروس‌ها و همچنین سایر بیماری‌ها و انگل‌ها محافظت کند».

به عنوان مثال جمعیت زنبور وحشی با نام «راستی پچد بامبل بی» تا ۹۰ درصد کاهش یافته و حالا در لیست گونه‌های در معرض انقراض قرار گرفته است. در سراسر بریتانیا، حشراتی که به گرده افشانی کمک می‌کردند از یک چهارم مناطقی که قبلا در آنجا ساکن بودند، ناپدید شده‌اند.

پژوهشگران آمریکایی مخصوصا نگران این موضوع هستند که کمپانی‌های بزرگ کندوها را روی کامیون می‌گذارند و برای گرده افشانی محصولات دور کشور می‌گردانند. برای مثال کندوها را به کالیفرنیا می‌برند تا بادام‌ها را گرده افشانی کنند و بعد آنها را به تگزاس می‌‌برند برای محصول دیگری و آنها هم بیماری را با خود همراه می‌برند.

بین دو گرده افشانی در مزارع تجاری، فرصتی هم هست برای زنبورها که گاه از محیط طبیعی و بکر و غذاهای متنوع برای استراحت و تجدید قوا برخوردار شوند.

دکتر الگر گفت: «این پژوهش به ما نشان می‌دهد که ممکن است بخواهیم کندوها را خارج از مناطقی که گونه‌های آسیب پذیری مثل ‌«راستی پَچد بابِل بی» هستند، نگه داریم، بویژه اینکه ما هنوز خیلی چیزها در مورد اینکه این ویروس‌ها واقعا چه بر سر زنبورهای وحشی می‌آورند، نمی‌دانیم».

زنبورعسل بخش مهمی از کشاورزی مدرن است، اما آنها در بسیاری از نواحی بومی آن منطقه نیستند. دکتر آلگر می‌گوید:« عموم مردم این تصور غلط را دارند که زنبورعسل نماد حفظ گرده افشانی است. مسخره است. مثل این می‌ماند که تصویر مرغ را به عنوان نمادی برای حفاظت از پرندگان استفاده کنیم».

محبوبیت زنبورداری در بریتانیا رو به افزایش است. اعضای انجمن زنبورداران بریتانیا از ۸۵۰۰ نفر در سال ۲۰۰۸ به بیش از ۲۴۰۰۰ نفر در حال حاضر افزایش یافته است.